Dagblaðið Vísir - DV - 18.03.1995, Page 16

16
LAUGARDAGUR 18. MARS 1995
Sögur af nýyrðum_
Hyma og fema
Veturinn 1959-1960 dvaldist ég í
Svíþjóð. Eitt hið fyrsta, sem ég sá,
að breytzt haíði í Reykjavík, þegar
ég kom heim um vorið, var, aö
mjólk var seld í öörum umbúðum
en tíðkazt höfðu, þegar ég fór utan
sumarið á undan. Menn kölluðu
þessar umbúðir hyrnur (í eintölu
hyrna). Ég kannaðist vel við þessar
umbúðir, því að þær voru notaðar
í Svíþjóð og nefndust þar tetrapak.
Þetta sænska orð er myndað af
gríska orðinu tetra-, sem merkir
„fjórir". Nafngiftin mun stafa af
því, að á umbúðunum eru fjórir
fletir. Hvemig íslenzka orðið hyrna
var til komið, vissi ég ekki. En
nokkru síðar hitti ég Emil heitinn
Björnsson, sem þá var fréttamaður
hjá Ríkisútvarpinu, síðar frétta-
sjóri Sjónvarpsins. Hann sagöi
mér, aö Mjólkursamsalan hefði
haldið blaðamannafund haustið
1959 til að kynna hinar nýju
mjólkurumbúðir. Hann kvaðst þá
hafa spurzt fyrir um, hvað hinar
nýju umbúðir ættu að heita, en fátt
hefði orðið um svör, helzt heföi
verið tæpt á orðinu pakkamjólk.
Emil þótti þetta lítilfjörlegt orð og
lagði til, að umbúðirnar yrðu kall-
aðar mjólkurhyrnur, sem í al-
mennu máh yröi stytt í hyrnur.
Rök hans voru þau, að fletirnir á
umbúðunum væru þríhymdir, en
orðið hyrna væri einmitt notað um
þríhymdan klút, sem hafður væri
um háls og herðar. Emil bætti við,
að orðið hyrna væri einnig kýr-
heiti, og mætti því vel kalla mjólk-
ina hyrnumjólk. Að sögn Emils
gripu blaðamennimir þessa nafn-
gift hans á lofti og notuðu orðiö
hyrna um hinar nýju umbúðir.
En hyrnurnar urðu ekki mjög
langlífar. Einhvern tíma á sjöunda
áratugnum hringdi í mig Halldór
Umsjón
Halldór Halldórsson
heitinn Sigfússon skattstjóri, en
hann var þá stjórnarformaður
Mjólkursamsölunnar. Hann skýrði
mér frá því, aö til stæði aö taka í
notkun nýjar mjólkurumbúðir,
lýsti þeim vel fyrir mér og bað mig
um að gera tillögu um nafn á þeim.
Ég lofaði að hugsa málið og velti
þessu fyrir mér í nokkra daga.
Ekki man ég, hve langan tíma þetta
tók mig. Niðurstaða mín varð sú,
að þessar nýju umbúðir mætti
kalla fernur (í eintölu ferna).
Ástæða nafngiftarinnar var sú, aö
allir fletir hinna nýju umbúða voru
ferhyrndir. Auðvitað var mér fylli-
lega ljóst, að orðið ferna var ekki
nýtt orö, því aö ég þekkti það úr
póker, þó að ég hafi ekki stundað
það spil mikið. Hins vegar taldi ég,
að merkingarsviðin væru svo ólík,
að nafngiftin gæti ekki valdið mis-
skilningi. Ég hringdi því í nafna
minn Sigfússon, sagði honum til-
lögu mína, og féllst hann á hana.
Þegar umbúðirnar komu á markað,
var tilkynnt, að þær hétu fernur,
og hafa þær heitið því nafni síðan.
Ég sagði hér að framan, að þetta
hefði gerzt á sjöunda áratugnum.
Því miður get ég ekki tímasett þetta
nánar, en þó veit ég, að þetta var
fyrir 1968, því að orðið ferna er til-
greint í Stafsetningarorðabók
minni í merkingunni „mjólkurum-
búðir“, útgáfunni frá 1968.
AÐALFUNDUR
Aðalfundur Verzlunarmannafélags Reykja-
víkur verður haldinn mánudaginn 20. mars
kl. 20.30 á Hótel Sögu, Súlnasal.
Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf.
Verzlunarmannafélag Reykjavíkur
td) TRYGGING HF.
óskar eftir tilboðum í neðanskráðar bifreiðar sem hafa skemmst
í umferðaróhöppum. Bifreiðarnar verða seldar í því ástandi sem
þær eru í og kaupendur skulu kynna sér á staðnum.
MMC Lancer 4X4 1992
MMC Space Wagon 1992
Honda Civic 1992
Mazda 323 F 1992
Mazda E 2000 1991
MMCColt 1300 1990
MMC Lancer GLX 1989
Chrysler LeBaron 1989
MMC Colt GLX 1500 1988
Suzuki Swift GTI 1987
Dodge D 350 crew cab 1985
MMCColt 1985
Subaru 1800 st. 1983
Aðrir bílar:
Skoda Favorit 136 1991
Skoda Favorit 136 1991
Fiat Uno 1988
Bifreiðarnar verða til sýnis mánudaginn 20. mars 1995 í Skip- holti 35 (kjallara) frá kl. 9-15. Tilboð skilist fyrir kl. 16 sama dag til Tryggingar hf., Laugavegi 178, 105 Reykjavík, sími 562
1110.
Krossgáta
í\?“ Tw, n H . t ÍJftNGS/ Hv'/EDI KfíLL- ‘fí/ftXTft mftuk / 3 H b 7
y v itl L u HÓTja / KÝR Flj'oT/D v£/jifí SHYRT/p H'ftfí 8
V ^ /3. GRoÐufí -jE/NS
m HFST HfíK Ro/nSftN 'ofeTrjfi /2 9
- .5X06 f)R ■^y-PÝ/Z n /o
s 'fíKVFi /fJ/V Strok VEL- lymSK UR 3/ rv'/£u. VUGNftt) fífí FoHKUR /V II
Hf/r/á 3 soRe f/n- VRFGIN H
Bund /A'A' v/Ð SK/P ÖKu mfítJUR. 6 /3
í 3o fíKUR 5oÐ m
VHVÍD /A/A' l£/F/)R 'r. '/L'nr Tv/NÓN ft£>/ /0 V/t) B/FTuR /5
/) lb 5/<ömm fu V'/T/J v'Fl Xb !b
HUV KSt/P// KVtFÞYfí X.5 32 /7
/8 13 18
u/nsTft PG/P Lru/éfí 'OúK/R 9 Rfíuj/ 21 kyrrð /9
URTfíN KYNjft 7>ý/?
[> 29 5 POR/ F£FJ/< LF/KUfí 1 2o
liiFRDl ftLLTfír fYLGjp vs/ F/jKfíR 8 BFR DPE-P Sbrr 2!
FKK/p- L'/F fær/n 2o TPP DRftP 21
V/ÐoR ' >
LF/T PUKQ/ 'fíSYHJfí
1, ÍTKK/ ÞFSSfí JftRP.TÖL yoKPft 5 23
SKoKíKl uSTU lK&U ToH/V /5 SfímHL 27
) HRópfí 6/FTNJ
/n ftL'a >■» Þa/tv/ 6oj EF/S/D 3 SftteHL flfy /7
KE/KS Lft HfíLDfí SftmftN
* : U 1 21 2b
HVÆSfí SKST /9 VfíF,Rft Ftjor /t/jóG 6iöE> 27
) TÓK UT PTFjmu /w/5' GEFt) 28
i) pVFRGÚft OfíN FKK/ ÚT f U 29
ljl/Ft 2E/KJ U 7 Skol/ 3 o
L /Ði/Jn HfíJí / 22 3/
ÚT 5 Kjotft U ■ m 32
t
æ
o
£
*o
»r—I
W
-4 VD > <£ - vO vr> * > <3: > \ >
-4 W .o -4 í?) > << • > vn <t: > -4 >
• s: V* -4 • > > V << X Vri \ > • >
<< va ó: V ,0 * Q: > - > VD << 04 > • VD >
Vu o: > vr > > > > Nl k • > X VA > k
> > > • vO £ «5: vr\ • <ö > V5 >
• Vu k3 > <S .0 V- > > f> VD V5
ct o K <5: o V) • << < • > > •
* kD > << > • > <3T > > V. <> O Vö
> • VÖ > > > 0? VQ << k - > >
o: 23 << > K .0 > << > > > cy V s V
VO vl > > V3 > > 0 > k \ > •4 .o 94 o
• u. • • • > • <35 Ul * > >