Þjóðviljinn - 24.12.1949, Blaðsíða 8

8
ÞJÓÐVILJINN
Jólin 1949
Franklín hefái vericS aS rugla viS þá um fjallið, segja þeim
að það væri alstaoar Iiolt innan og fullt af huklufólki, dverg-
um og álfum.
Heldurðu kannski að amma hans Kristjáns gamla hafi
skrökyað þessu? spyr Björgvin hvatskeytlega eins og hann sé
staðráðinn í að kveða niður allar efasemciir.
Hcldurðu kannski að mamma skrökvi? spyr'bróðir hans.
Björgvin hliðrar sér lijá því að svara svo viðurhlutanTikilli
spurningu. Hann slítur upp gras, stingur því milli vara sér,
btytjar það sundur og skyrpir jafnóðum út úr sér bútunum.
Sumir sjá það sem aðrir sjá ekki, segir hann lolcs og leggur
þunga áherzlu á hvert orð eins og hann vilji þrýsta þeim inn
í hlustir bróður síns.
Aldrei hef é-g séð neitt þegar ég hef gengið um brekkurn-
ar- undir Draugaklettum, segir Þorsteinn. Og aldrei heyrt
neitt heldur.
Þ*r hafa sofið.
Hverjar?
Ókindurnar í klettunum.
■ Mamma segir að það sé ekkert að marka sögurnar hans
Kristjáns gamla, endurtekur Þorsteinn. Hún segir að hann
sé að gabba okkur.
Jæja, þorirðu þá að fara einsamall upp að Draugaklett-
um á morgun og vera þar fram í rökkur?
Málið er útkljáð: hann hefur beðið ósigur. Ferleg loppa,
grá og loðin, stendur honúm svo lifandi fyrir hugskotssjón-
um að hann tekur þann kost að þegja. Hann fitlar vand-
ræðalega við fanirnar á álftarfjöðrunum og bíður þess að
Björgvin fylgi eftir sigri sínum, kveði hann enn rækilegar
í kútjnn, minni hann á lestrarkunnáttu sína, vitni í bækur
sem hann hefur lesið. En þegar þögnin hefur drottnað órof-
in góða-stund gefur hann sigurvegaranum hornauga og ber
lítið eitt í brýnnar, eins og hann sé að gá til veðurs og geti
naumast áttað sig á vindi og skýjum. Björgvin situr hreyf-
ingarlaus á bakkanum og starir á vatnið eins og hann sé að
lesa sögu og viti varla af sér. Þannig sat hann stundum við
gluggann í vetur þegar rúðurnar fjórar voru þalctar hrím-
Joðnum rósum. Ef til vill hefur honum dottið eittlivað
merkilegt í hug, cf til vill er þögn hans cinskonar mála-
miðlun. Að minnsta kosti verður cngan véginn ráðið af
svip hans að hann ætli sér að þreyta deiluna lengur og láta
kné fylgja kviði.
Heyrðu, segir drengurinn í sáttfúsum tón, eigurn við að
leita á nesinu, þar sem lómurinn verpti?
Björgvin lítur upp, en dregur við sig svarið. Það bregður
fyrir glampa í dökkum og kúptum augum hans, hvikulum
glampa og launungarfullum, eins og þegar blikar á vota
hrafntinnu í skúraskini. Hann bendir fram fyrir sig og segir
lágt og íbyggilega: Hér er aðdjúpt, Steini.
Já, ég veit það, anzar drengurinn og færir sig nær hon-
um. Sástu bröndu?
Björgvin telur óþarft að svara svo hversdagslegri spurn-
ingu; hann bendir á vatnið og segir: Hefurðu tekið eftir
því, að það er öfugur himinn í tjörninni? Og sérðu hamr-
ana þarna niðri? Sérðu hvernig þeir titra?
Já, svarar Þorsteinn og skilur hvorki þennan annarlega
hreim í rödd bróður síns né rennir grun í hvað fyrir honum
vakir. Það hefur verið blæjalogn síðan um hádegi, heldur
hann áfram. Fjörnin er eins og spegill.
Hefurðu nokkurntíma séð andlitið á þér titra þegar þú
hefur horft í spegilinn okkar heima?
Andlitið á mér? Nei, það hef ég aldrei séð.
Jæja, liversvegna titra þá hamrarnir niðri í tjörninni? Þú
segir hún sé eins og spegill; en ekki titrar fjallið, það
sérðu ^jálfur; og ekki syllurnar heldur. Hvernig stendur
á því að hamrarnir í tjörninni titra allir eins og þeir séu á
hreyfingu? Og hversvegna er himinninn niðri í henni öfug-
ur? Ekki verður andlitið á manni öfugt í spegli!
Þorsteinn. hnyklar brýnnar, leggur kollinn í bleyti og
horfir ýmist á vatnið eða bróður sinn. Skyldi Bjöggi ætla að
segja honum sögu, eins og þegar þeir sátu yfir ánum í
sumar, eða eru þetta einungis látalæti og brellur? Hann
hefur alltaf verið mesta ólíkindatól, og hver veit nema hann
kunni lausn gátunnar, hafi lesið hana í bok, og vilji nú láta
hann hlaupa á sig og segja einhverja dómadags vitleysu, til
þess að geta síðan lilegið að honum fyrir glopskuna. Senni-
lega er bezt að fullyrða ekki neitt og vera við öllu búinn.
Hann liorfir á vatniÖ og segir í óeðlilega hlutlausum
rómi, að hamrarnir titri helzt í vtkinni hjá lynghólaröðlin-
um, þar sem túnlækurinn fellur í tjörnina. Það skyldi þó
aldrei vera að straumurinn —
Hvers vegna er himinninn öfugur? grípur Björgvin fram
í fyrir honum.
öfugur? Já, óneitanlega er hann öfugur. Þorsteinn tví-
stígur á bakkanum og beitir því með sjálfum sér að verða
læs í vetur, hvað sem það kostar, svo að Björgvin geti ekki
framar státað cinn af kunnáttu sinni né skákað í því hróks-
valdi að hann viti ekki nettt. Jafnframt heldur hann áfram
að kljást við þessa einkennilegu gátu, virðir fyrir sér báða
himnana og fer ósjálfrátt aÖ bera þá saman. Himinninn yfir
landinu er aþekkur tomri skál á hvolfi, en himinninn niðri
t tjörninni er hinsvegar fullur af gagnsærri bláleitri vökvun
og virðist fela barma sína undir bökkunum. Hver veit
nema lausnin fengist, ef hann tæki spegilinn heima ofan
af þili, legði hann á borðið og héldi skyrskálinni sinni á
hvolfi yfir honum? Að vísu yrði nokkrum vandkvæðum
bundið að fá skálina til að líkjast himninum, nema hvað
Framhald á bls. 41