Dagblaðið Vísir - DV - 03.02.2001, Side 23

23
LAUGARDAGUR 3. FEBRÚAR 2001_______________
DV ________________________________________________________________________________Helgarblað
Linkind eða harka? Umræðufundur um stöðu leiklistargagnrýni á íslandi í dag:
Breiðu spjótin enn í tísku
- eru gagnrýnendur og leikhúsfólk náttúrlegir fjandvinir?
Á miðvikudag var haldinn fundur
um stöðu leiklistargagnrýni á ís-
landi í dag. Þar var varpað fram
spurningunum: Fyrir hvern og til
hvers er leiklistargagnrýni? Hverju
getur hún komið til leiðar? Hvert er
hlutverk leiklistargagnrýni, skyldur
hennar og staða? Frummælendur
voru Gunnar Smári Egilsson blaða-
maður, Halldóra Friðjónsdóttir,
leiklistargagnrýnandi DV, Páll
Baldvin Baldvinsson, formaður
Leikfélags Reykjavíkur, og Soffía
Auður Birgisdóttir, leiklistargagn-
rýnandi Morgunblaðsins. í erindum
sínum leituðust þau við að svara
fyrrgreindum spurningum. Eftir
framsöguerindi komu fáar fyrir-
spurnir úr sal en þeim mun fLeiri
erindi, stutt og löng, um gagnrýni
og fleira, tengt, laustengt og ótengt
auglýstu umræðuefni kvöldsins.
Óbeisluð orka
Deila má um hvert einkenni
góðra funda sé. Hafi fundurinn í
Borgarleikhúsinu átt að gegna hlut-
verki samningafundar gekk hann
afskaplega illa. í raun skildi mjög á
með andstæðum fylkingum gagn-
rýnenda og leikhúsfólks. Hafi fund-
urinn verið maður þá væri sá mað-
ur með klofinn hrygg.
Fundurinn var hins vegar góður
að því leyti að hann var hlaðinn
orku, andstæðum sjónarmiðum og á
stundum ósættanlegum. Hefði fund-
urinn verið leikrit hefði hann til-
fmnanlega skort leikstjórn þvf ork-
an flæddi óhindruð og stundum
stefnulaust um salinn.
Orðræða hagsmunaaðila
Flestir, ef ekki allir, sem komnir
voru saman til fundarins bera i
brjósti sínu nokkra ást til leikhúss-
ins. Einungis einn játaði fyrir fund-
armönnum að hann hefði aldrei ver-
ið neinn sérstakur leikhúsvinur.
Það var blaðamaðurinn Gunnar
Smári Egilsson.
Gagnrýnendurnir tveir, Halldóra
og Soffia Auður, voru sammála um
að leiklistargagnrýni í dagblöðum
væri skrifuð fyrir almenning.
Gunnar Smári tók undir með sjón-
armiðum þeirra. Hann sagði að sér-
fræðileg sjónarmið hefðu verið að fá
yflrhöndina í umfíöllun um ein-
staka þætti þjóðlífsins. í því sam-
bandi nefndi hann meðal annars
sjávarútveg þar sem hljóðnemanum
er stungið upp í mismunandi hags-
munaaðila sem tala hver í sína átt-
ina um þau mál sem í deiglunni eru.
Gunnar Smári sagði hagsmunaaðila
vilja ráða yfir orðræðunni og það
vildi leikhúsið einnig. Það bæri að
forðast. Gunnar Smári sagði alla
skilja leikhúsið, allir hefðu til þess
tæki og tól sem þyrfti. Spurnmgin
væri meira um smekk en tækni.
Gunnar Smári vitnaði í orð Hall-
dórs Laxness um að menn ættu að
standa sig almennilega. Þá skipti
engu máli hvað þeir hefðust að.
„Við skrifum víst“
Svar gagnrýnendanna við spurn-
ingunni fyrir hverja gagnrýnin
væri kom mörgum viðstöddum á
óvart. Leiklistargagnrýni er með
vinsælasta efni blaðanna og vilja
margir halda því fram, og með
nokkrum rökum, að gagnrýni blað-
anna eigi sér álíka marga eða fleiri
aðdáendur en leikhúsið sjálft.
Hjálmar Hjálmarsson steig um
mitt kvöld á fætur og spurði hvort
ekki ætti að hætta að skrifa gagn-
rýni, hún væri ekki tU neins og
nýttist engum. Hann vUdi enn frem-
ur að leikhúsgagnrýni fengi nafnið
leikdómar því það væri það sem
málið snerist um; leikrit fengi
dóma. Aftur á móti taldi hann að
margir dómar leikhúsgagnrýnenda
væru óljósir, ekki síður en dómar
DV-MYNDIR HARI
Átakafundur
Leikhúsgagnrýnendur og leikhúsfólk sýndu þaö á fundinum aö þeim gengur illa aö vera sammála.
Fimm á palli
Pallborösumræöur aö framsöguerindum loknum fóru minnst fram á pallboröinu. Fyrirspurnir voru fáar en erindi fleiri.
sína list í friði. Venjulegt fólk segist
oft ekki skUja myndlist og það sem
meira er þá er myndlistarumfjöUun
orðin svo sérfræðileg að enginn þor-
ir lengur að hafa skoðun á myndlist.
Sérfræðitungumál myndlistarinnar
hefur sannarlega hafíð myndlistina
á stall - en sá staUur er staðsettur
utan heims venjulegs fólks.
Leikhúsið er hins vegar enn í
samfélaginu og verður vonandi um
ókomna tíð. I stormasömu hjóna-
bandi gagnrýnenda og leikhúsfólks
er þó ljóst að hin breiðu spjót
tíðkast enn.
-sm
Hæstaréttar. Nefndi hann þar sér-
staklega hugtakið ,jafn leikur" sem
hann gaf ekki mikið fyrir.
Silja Aðalsteinsdóttir, menning-
arritstjóri DV, svaraði Hjálmari og
sagði að kannski ættu gagnrýnend-
ur og leikhúsfólk ekki að hittast.
„Við erum náttúrlegir Uandmenn,"
sagði Silja. „En við ráðum þessu.
Fólki þykir gaman að lesa leikhús-
gagnrýni og við skrifum víst! Enga
andskotans umræðu!“ Páll Baldvin
Baldvinsson, formaður LR, sagði að
þessi orð væru dapurt vitni þess
hvernig komið væri fyrir Silju Aðal-
steinsdóttur.
Byggingarlega séð náði fundur-
inn hámarki í stuttu svari Silju Að-
alsteinsdóttur. Eftir það fór fólk að
róast eftir ótal frammíköll og geðs-
hræringu sem einkenndi þennan
átakanlega átakafund.
Innan eöa utan heims
Niðurstaða fundarins er ekki full-
komlega ljós. Þó má leiða að því get-
um að á fundinum hafi gagnrýnend-
ur gert leikhúsfólki ljóst að þeir
skrifuðu fyrir hinn almenna les-
anda en ekki fyrir leikhúsfólkið
sjálft. Leikhúsfólkið vildi meiri fag-
lega umfjöllun og hún átti ekki að
vera bundin við gagnrýni.
Leikhúsið er blessunarlega vin-
sælt í samfélaginu og virðist al-
menningur hafa áhuga á þvi sem
þar er að gerast, ólíkt því sem má
segja um myndlist. Eftir miklar
byltingar og stefnuyfirlýsingar í
myndlistarheiminum, reglulega á
allri síðustu öld, þá hefur almenn-
ingur tekið ákvörðun, og að því er
margir telja, meðvitaða ákvörðun,
um að leyfa myndlistarfólki að iðka
Myndir Qf öllum oKkar bílum q
tutjuuu bilQlond.is
Aluöru útsalQ
á Alvöru bílum
Hyundai Acceni g8
iOíO.GúO
770.000