Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1965, Síða 22

22
nesi, Jón Ásgeirsson á Þingeyrum og Þorleifur Þorleifsson
á Hjallalandi. Þrír þeir fyrstnefndu höfðu setið í stjórn frá
byrjun, en Þorleifur á Hjallalandi komið í stjórnina vorið
1864 í stað Björns Oddssonar, sem þá flutti búferlum frá
Leysingjastöðum að Hofi í Vatnsdal.
Þó að þetta væri vænlegt lið, voru allar aðstæður þannig,
að langmest mun hafa mætt á formanninum.
Síra Jón Kristjánsson var kominn að því að hafa brauða-
skipti. Hann fékk veitingu fyrir Breiðabólstað í Vesturhópi
6. janúar 1868, þó að hann flytti ekki þangað fyrr en með
vorinu. Þeir Jósef læknir og Þorleifur voru báðir komnir
hátt á sjötugsaldur, Þorleifur 68 ára og Jósef 66. Auk
embættisanna var læknirinn hlaðinn öðrum störfum. Bú
hans sennilega hið stærsta í sýslunni síðan Kristján Jónsson
í Stóradal leið, tíundaði 76 gjaldskyld lausafjárhundruð
1867 og hafði bú hans vaxið um 11 hundruð síðan 1863.
Jósef læknir var og í stjórn Búnaðarfélags Húnavatnssýslu
og virkur aðili í baráttu þeirri, sem Húnvetningar háðu þá
til bættra verzlunarkjara. Þorleifur á Hjallalandi var að vísu
mikilhæfur bóndi, en var nú kominn að fótum fram. Aldur-
inn bagaði ekki Jón Ásgeirsson, en hann hætti búskap á
Þingeyrum í bili vorið 1867 og var því úr leik.
Hafi heilsa Ólafs á Sveinsstöðum eitthvað bilað árið 1867,
hefir hann naumast þurft að vænta mikils stuðnings af sam-
starfsmönnum sínum. En ástæðan til þess að félagsstarfsem-
in lagðist niður mun hafa verið annars eðlis. Tvennt mun
hafa ráðið þar mestu um: Óvenjulega mikil ábúendaskipti
í hreppnum og illt árferði.
Ábúendaskipti voru mjög tíð í Sveinsstaðhreppi á þessum
árum, svo að ég býst við að það nálgist met. Af 28 ábúend-
um 1863, þegar félagið var stofnað, eru 13 horfnir úr ábú-
endatölu 1868. Þó að maður kæmi auðvitað í manns stað,
er ómögulegt annað en að þetta hafi haft lamandi áhrif á
félagsstarfið.
Eins og fyrr segir var árferði á þessum árum mjög erfitt.
Um áhrif harðindanna í Sveinsstaðahreppi skulu hér nefnd-
ar nokkrar tölur. Skal þá fyrst borið saman fátækraframfæri