Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1969, Síða 27

29
Allt haggar þetta í engu þeirri kenningu og staðreynd að
leggja ber kapp á að ræsa fram, sem mest af öllu mvrlendi
í sveitum landsins, til jarðvegs- og gróðurbóta.
Kn hér er samt stórt í efni. Umtal ráðamanna hin síðustu
tvij ár, um endurvakta græðislétturæktun, er alger stefnu-
breyting í ræktunarmálum, sem ryður úr vegi miklu af því
sem gert hefir verið í íslenzkum jarðræktar- og tilraunamál-
um um tugi ára. Samt kemur þetta ekki „eins og þjófur
úr heiðskíru lofti“, svo viðhaft sé amböguorðtæki, mér
finnst það eiga svo vel við hér, mér finnst að hér sé blátt
áfram verið að vekja upp að nýju og magna draug, sem
áður var haldið að væri búinn að ganga sér til húðar. Og
nú skal það gert af mikilli kunnáttu, við það beitt vísind-
um, er Rannsóknarstofnun landbúnaðarins blæs anda í vit
draugsins.
Með þessu er komið í hring í ræktunarmálum. Bændur
eru á ný staddir þar sem var fyrir 40 árum, er Ólafur Jóns-
son kvað niður græðislétturnar, með riti sínu Sáðsléttur
(1930) og tilraunum Rf. Nl. og leiddi Sdðsléttuna — sáð-
túnin — til sætis í túnræktinni.
En sigur sáðsléttunnar var aldrei nema hálfur sigur, það
sjáum vér bert nú orðið. Þetta hefi ég rakið nokkuð í grein
minni í Ársritinu 1968 — Kalinu boðið heim. Upp á síð-
kastið hefir sótt í það horfið „að ljúka vinnslu landsins,
sáningu og frágangi, á sem skemmstum tíma, og sem fyrir-
hafnarminnst." Er þá lítið orðið eftir af hinni raunverulegu
sáðsléttu, því að með þessu fylgir að jafnaði að treysta mik-
ið á gamla gróðurinn, sem var í landinu, „umfram allt, að
jarða ekki grasrótina djúpt“, er boðorðið. Þetta kemur þó
berlegast fram við þá litlu endurræktun téina sem á sér stað.
Varla að nokkur bóndi vilji heyra það nefnt að plœgja tún
til endurræktunar, að tæta grasrótina er lausnin eina.
Allt sem kallast má forrœktun við nýræktun má heita gjör-
samlega úr sögunni, og úrræðið mikla að rækta grænfóður
með ívafi af belgjurtum, til jarðvegsbóta og fóðurbóta, og
til að spara dýran áburð, er strikuð út bæði af leiðbein-
ingamönnum og ræktunarbændum, og hvergi reynt lengur.