Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1978, Síða 85

villt um fyrir ferðamönnum. Frá Fjórvörðum liggur leiðin
niður milli Hvítárdala um Hvítármúla, að síðustu snarbratt-
an og mjóan rana.
Um framanverðan Torfufellsdal og á fjallgarðinum er víða
grýtt og seinfarið.
Frá Hvítá og til Ábæjar er frábær reiðvegur og víða fagurt
sbr. örnefnið Fagrahlíð, næst norðan Hvítár. Á þessari leið er
farið hjá eyðibýlinu Nýjabæ þar sem Bólu-Hjálmar bjó um
skeið, og undi hag sínum allvel.
Tinnárdalur er u.þ.b. miðsvegar milli Hvítár og Ábæjar,
um hann liggur gönguleið til Villingadals. Farið er allmiklu
norðar en hestaleiðin liggur, farið er nálægt Lambárvatni og
komið niður á Grenishjalla á Leyningsdal, og þaðan sem leið
liggur til byggða. Talið er að það taki nokkuð jafn langan
tíma að ganga þessa leið og fara hina leiðina á hestum.
Sagnir eru um villur og hrakninga á þessum slóðum. Talið
var að þegar farið væri vestur hefðu menn tilhneigingu að
halda til suðurs, og gagnstætt á austurleið, þá villtust menn
fremur til norðurs, þarna virðist því vinstri villa hafa verið
ríkjandi.
Þjóðsagan er lífseig, þar sem hún snertir mannleg örlög.
Um það eru skráðar sagnir, að átök og mannvíg hafi orðið á
þessum dölum og vitna örnefni þar um. Þarna áttu að eigast
við Eyfirðingar og Skagfirðingar, er áttu í deilum út af land-
svæðum. Segir i einni útgáfunni, að deilt væri um Galtár-
tungur, sem er þó með ólíkindum, en á öðrum stað segir að
deilan stæði um öræfin framan Eyjafjarðar- og Skagafjarðar-
dala og þá auðvitað Laugarfellsöræfi, sem oft eru nefnd
Fjöllin. Sú sögn er miklu trúlegri.
Skagfirðingar komu í tveimur flokkum og hétu foringjar
þeirra ísleifur og Sverrir. Lauk orrustu þeirra með sigri Ey-
firðinga. Fallnir menn voru grafnir í svonefndum Smáhólum,
sem síðasti skriðjökull hefur skilið eftir. Þessir hólar, eða
hrúgur, eru norðan við Stóruskriðu á Torfufellsdal og skammt
framan við Svartá, á Leyningsdal. Þjóðsagan hefur nefnt
þessa hóla Draughóla, þótt í daglegu tali séu þeir nefndir
87