Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1985, Page 12

Riðuveiki er mesti ógnvaldur íslenskra sauðfjárbænda og er
hann ómetanlegur skaðinn sem þeir verða fyrir við niðurskurð
og fjárfelli er þeir sjá eftir áratuga kynbótastarfi sínu fyrir gýg
unnið. Eru þá ótalin tilfinningaböndin sem bresta og ekki
verða metin í veraldlegum auði. r
Það ætti þess vegna öllum, sem sauðfé sínu unna, að vera
ljós sú nauðsyn að framkvæma nú þegar skipulagðar aðgerðir
gegn veikinni um land allt og leggja kapp á að rannsaka
orsakir hennar.
II. INNFLUTNINGUR BÚFJÁR OG ANNARRA SMITBERA
Mönnum hefur lengi verið ljós sú gífurlega hætta sem stafað
getur af innflutningi búfjár og ýmissa vara er borið gætu smit
til íslands. Eftirfarandi má lesa í Búnaðarritinu árið 1916:
„Með bréfi dags. 7. ágúst síðastl. hefir háttvirt stjórn Búnaðar-
félags Islands mælst til þess, að ég gæfi henni ítarlegt álit mitt um
þau vandkvæði, er á því eru, sakir sýkingarhættu, að flytja inn
kynbótapening til takmarkaðrar kynblöndunar.
Eins og hinni háttvirtu búnaðarfélagsstjórn er kunnugt, hefi ég
áður ritað félaginu bréf um þetta efni, og er það bréf prentað í 6. árg.
„Freys“, og enn fremur hefi ég síðar skrifað í „Lögréttu“ grein um
sama efni, og get ég að nokkru vísað til þessa.
Það er álit mitt, að af innflutningi innlends búpenings geti stafað
tvennskonar sjúkdómshættur. Önnur er sú, sem menn venjulega líta
mest á, að til landsins berist erlendir dýrasjúkdómar, sem áður eru
hér óþekktir, og dreifist hér út. Hin er fólgin í því, að innlendir
sjúkdómar, sem af sníkjuverum stafa, fái við innflutninginn aukin
þróunarskilyrði, og verði við það skæðari eða illkynjaðri yfir höfuð.
Af erlendum næmum sjúkdómum stafar að sjálfsögðu mest hætta
af þeim, sem eru langvinnir, leynast lengi og eru hægfara að minnsta
kosti í byrjun, svo sem lifrar flyðrusýki í sauðfé, berklaveiki í öllum
gripum, sníf í hestum og ýmsir fleiri sjúkdómar, sem menn þekkja
nú, auk þeirra, sem til kunna að vera og verða, og menn þekkja nú
annaðhvort mjög lítið eða ekkert. Enginn efi er á því, að alltaf eru að
koma upp nýir sníkjuvera-sjúkdómar á þann hátt, að smádýr og
plöntur, sem áður hafa ekki valdið veikindum, finna fyrir tilviljun
hentug lífsskilyrði í skepnum eða á, og við veru sína þar þroskast
smátt og smátt að hæfileikum til að notfæra sér efnin í líkama þeirra
14