Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1985, Page 35

geril hefi ég aldrei getað fundið í riðusjúklingum við margítrekaðar
smásjárrannsóknir, og var ég þvi farinn að hvarfa frá því, að riðan
ætti nokkuð skylt við Louping ill. En nú, eigi alls fyrir löngu, hefi ég i
„Ugeskrift for Læger“, 19. júlí 1934, séð útdrátt úr ritgerð eftir W. S.
Gordon: Samanburðar-athuganir á Louping ill í sauðfé og barna-
lömun á mönnum (Coliomyelilis ant. ac.), er birtist í „The Brit. med
Journ. 28. mai 1934. Þar segir meðal annars, að nú séu menn á eitt
sáttir um orsakir I.ouping ill. Þar er ekki lengur um Hamiltons-gerl-
ana að ræða, heldur ósýnilegar og ósianlegar sóttkveikjur, er séu i
blóði sjúklinganna á vissu tímabili sjúdómsins. Sýking eigi sér ekki
stað beint frá kind til kindar, heldur er það blóðmaur hundsins,
Ixodes ricinus, sem ber sýklana í sér og kemur þeim vfir i blóðrás
sauðfjárins, með því að stinga það. Er þessi blóðmaur hundsins þá
millivert og alþekktur sem sýkilberi blóðmygu nautgripanna.
Loupmt’ ill kemur hel/t fram seinni part vctrar og á vorin, þegar
mest er um blóðmaura þessa og aðeins þar, sem þá er að finna.
Hvort riða og Loupin^ ill er einn og sami sjúkdómur, er ckki, á
þessu stigi málsins, hægt að fullyrða; til þess þarf frekari rannsóknir.
Hvergi hefi ég getað fundið neitt um það á prenti né af viðtali við
sérfróða menn, hvort Ixodes ricinus sé til á íslandi, samt sem áður þori
eg að fullyrða, að svo muni vera. Að vori til fvrir 7-8 árum síðan var
mín vitjað vegna gemlings hér á Akurcvri, sem fundizt hafði i hag-
anum svo illa haldinn, blóðlaus og horaður, að mikið vantaði á
fullan þrótt. Þegar ég skoðaði gemlinginn, kom i Ijós, að hann var
þakinn maurum, einkum bak við eyru og bóga. Var mauramcrgin
óskaplcg, og var kindin, sem sagt, svo illa farin, að lóga varð henni
skömmu siðar. Maura þessa rannsakaði ég nánar, og voru það Ixodcs
rirfnu.v-maurar.
Hvort nokkurt samband sé á milli riðu og barnalömunar er út af
fyrir sig svo stórfellt og alvarlegt rannsóknarefni, að minum dómi, að
tclja verður fulla þörf á að a'tla fé til slikrar rannsóknar og hrinda
henni af stað sem fyrst."2*’
Ekki veit ég hvort samband þarna á milli hcfur verið
sannað eba afsannað. Má vel vera að þessi tilgáta sc löngu
ómerk og úrelt oröin cn mér, fákunnugum um riöuvciki, þótti
greinin nægilega athyglisverð til að birta hana hér. Um þetta,
ásamt ööru, ræðir Sigurður í bók sinni „Sauöfé og sauðfjár-
sjúkdé)mar“ er út kom áricð 1937.
Umrædd grein er ein þriggja grcina um rannsóknir á ricðu
frá þessum tímum sem ég gróf upp við hcimildalcit. ()g þótt
vera megi að niðurstöður eða ályktanir þessara rannsókna hafi
37