Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands


Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1985, Blaðsíða 56

Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1985, Blaðsíða 56
HVERS VEGNA VÆNLEGRA ER AÐ SÆÐA EINA DÝRATEGUND EN AÐRA Búfé skiptist í 2 hópa hvað varðar sæði og sæðingu við sam- ræði. Annars vegar eru jórturdýr þar sem mjög þéttu sæði er dælt í litlu magni innst í skeið kvendýrsins utan við legháls- inn. Hins vegar eru flestar aðrar búfjártegundir, þar sem sæðisfrumunum er dælt með miklu vökvamagni í gegnum leghálsinn og inn í legið. Fjöldi sæðisfruma er svipaður í báðum hópunum 1.000 milljónir til 10.000 milljónir, en sæð- ismagnið er um það bil 1 ml í hrút, 4 ml í nauti, 15 ml i hundi, 100 ml í hesti og 200 ml í gelti. Þegar nota á sæði til sæðinga er byrjað á því að þynna það með vökva sem bætir lífskilyrði frumanna, verndar þær gegn ytri áhrifum, gerir kleift að frysta sæði sumra tegunda og auðveldar skiptingu sæðisins í marga skammta. Þynningin og skipting sæðisskammtsins minnkar frjóhæfni sæðisins, en fyrir þann skaða er auðveldast að bæta í kúm með því að dæla sæðinu inn fyrir leghálsinn, það er einu þrepi innar en nautið gerir. Þess vegna má skipta sæði úr einni sæðistöku í allt að 200 skammta og sæða með sama árangri og nautið gerir ef sætt er á réttum tíma, sem einnig er auðvelt vegna þess hve beiðslið er stutt. I geitum og ám næst einnig mjög góður árangur með mikið þynntu frystu sæði ef sætt er fyrir innan leghálsinn, en það er tiltölulega auðvelt í geitum en mjög torvelt í ám. I öðrum búfjártegundum er ekki hægt að bæta fyrir skaðann sem þynning sæðisins veldur, vegna þess að karldýrið dælir þunnu sæðinu alla leið inn í legið. Gölturinn gefur þó svo mikið sæði að því má skipta í um það bil 40 skammta. Galtarsæðið þolir illa fyrstingu, en nýjustu þynn- ingarvökvar varðveita ferkst sæði í allt að 5 daga. Sæðing- arnar gefa heldur lægra fanghlutfall og frjósemi en gölturinn. Það sem einnig gerir sæðingarnar torveldar í öðrum búfjár- tegundum en jórturdýrum er mjög langt gangmál og vanda- söm tímasetning á sæðingunni. Þetta er eitthvert erfiðasta atriðið í hrossasæðingum, þar sem sæðisskammtarnir eru svo fáir að þeim má helst ekki sóa í tvísæðingar. 58 <1
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands
https://timarit.is/publication/268

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.