Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1985, Síða 51

tegundirnar hafa fundist þar. Þessar síðastnefndu tegundir
eru úr hópi flosmítla og svo er einnig stöngulberjamítillinn
(Bryobia ribes), brúnmítillinn (Bryobia praetiosa), barrköngu-
lingur (Olygonychus ununguis) og gróðurhússpunamítillinn
(Tetranycus urticae). Sem fyrr er getið hafa verið greindar yfir
300 mítlategundir hérlendis og eru ekki enn öll kurl komin til
grafar. Einungis fáar þeirra hafa íslensk nöfn. Á fjörugrjóti
sést oft rautt dýr sem kallað er steinalús en er steinamítillinn
(Neomolgus littoralis). Af ránmítlum má nefna ránmítilinn
(Phytoseiulus persimilis) sem fluttur hefur verið til landsins til
að halda gróðurhússpunamítilinum í skefjum, og rykmítilinn
(Androlaelaps casalis). Af blóðmítlum má nefna lundamítil
(Ixodes uriae). Meðal brynjumítla eru margir jarðvegsmítlar
og af fitumítlum má nefna mjölmítil (Acarus siro) og fjár-
kláðamítil (Dermatocoptes communis), húsamítil (Clyciphagus
domesticus) sem hefur valdið usla í skreið og laukmítil
(Rhizoglyphus echinopus). Jarðarberjamítillinn (Stenotarsonemus
pallidus) er glermítill.
STÖKKMOR
Mér þykir tilhlýðilegt að gera nokkra grein fyrir öðrum smá-
verum bæði vegna þess að ég hef rekist á þær og svo vegna þess
að nafnið minnir nokkuð á maura, án þess að um verulegan
skyldleika sé að ræða. Stökkmor eru af ættbálknum Collembola
sem á ensku heitir springtails en á skandinavisku spretthaler.
Stökkmorið hefur einnig á íslensku verið nefnt mordýr eða
stökkskottur vegna þess að mörg þeirra hafa stökkgaffal neðan
á afturhluta belgsins og geta því stokkið. Flest stokkmor eru
innan við 1 mm á lengd. Þetta eru ekki eiginleg skordýr
fremur en mítlarnir en standa þó nær skordýrum, tilheyra
svonefndum vængleysingjum, en eiginlegir maurar tilheyra
vængberum. Stokkmor eru ekki ólík silfurskottum, án þess að
vera náskyld þeim. Stökkmor eru að mestu skaðlaus dýr sem
lifa á dauðum leifum jurta og dýra (10). Greining þessara
dýra er einnig sérfræðivinna. Gerð hefur verið skrá yfir íslensk
53