Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1955, Side 125

Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1955, Side 125
125 SVEINBJÖRN SVEINBJÖRNSSON TÓNSKÁLD Ari síðar kom hann enn vestur um haf, en hafði þá skamma viðdvöl. Seint á sumri 1919 tók hann sig upp með fjölskyldu og fluttist til Winnipeg og var ætlun hans að setjast þar að fyrir fullt og allt. Hann var þá farinn að þreytast á kennslustörfunum, enda orðinn aldraður maður, 72 ára gamall. Hann hafði og misst mest allar eigur sínar. Róðurinn var honum orðinn þungur í Skotlandi. Vestur-íslendingar reyndust honum vel í ellinni og styrktu hann fjárhagslega. Það var og þeim að þakka, að íslenzka ríkið veitti honum ríflegan lífeyri til æviloka. Hann fluttist þá búferlum til Reykja- víkur haustið 1922. Er hann mér minnisstæður frá þeim tíma: virðulegur og göfug- mannlegur öldungur, ern og fjörmikill. Hélt hann áfram að semja lög og æfði stúdenta- kórinn. Ég kynntist honum því miður ekki persónulega, utan þess, að atvikin réðu því einu sinni, að við drukkum saman kaffi í kaffihúsi. Ég spurði hann um Leipzig og nám hans þar. Hann bar því þá við, að minnið væri farið að bila. Ég spurði hann, hvort Reinecke hefði einnig kennt honum hljómfræði og kontrapunkt. Hann svaraði því. að þetta hefði hann mest lært af sjálfsdáðum. Hann kvaðst hafa lært tvær bækur í þessum efnum, sem hann nefndi, og leyst verkefnin í þeim, og bætti síðan við: „Sá, sem hefir lesið þær og skilið, kann mikið.“ Þetta bendir til þess, að Sveinbjörn hafi ekki látið sér nægja þá þekkingu, sem hann hafði fengið í Kaupmannahöfn og Leipzig, heldur haldið áfram námi upp á eigin spýtur. Tónsmíðar hans bera þess vitni, að ekki hefir þetta verið neiini yfirborðslestur, því að, eins og Holger Wiehe, sem eitt sinn var danskur sendikennari hér í Reykjavík, segir í bók sinni um íslenzka tónlist, þá hefir kunnátta Sveinhjarnar verið mikil. Hann tekur til orða á þessa leið: „Han har sin Teknik i Orden.“ Sveinhjörn hefir ekki kunnað allskostar vel við sig í Reykjavík, því hann fór til Kaupmannahafnar árið 1923 og bjó þar til æviloka. Og svo var það einn dag, 23. febr. 1927, er hann að vanda sat og lék á hljóðfærið, að það heyrðist þagna snögglega. Þeg- ar að var komið, var hann örendur. Er það sönnu næst, að hvorki hann sjálfur né aðrir hefðu óskað honum betri dauðdaga en einmitt við hljóðfærið, þar sem hann hafði setið lengst og unað sér bezt. Voru jarðneskar leifar hans fluttar hingað til Reykjavíkur og jarðsettar með mikilli viðhöfn að viðstöddu fjölmenni. Þá vil ég fara nokkrum orðum um tónsmíðar hans. Skoðun mína byggi ég vitanlega á þeim hluta þeirra, sem ég þekki, en það eru sönglögin, sem hann samdi við íslenzk kvæði, nokkur fiðluverk og píanótónsmíðar. Ennfremur nokkur sönglög við enska texta. Hljómsveitarverkin þekki ég ekki. Eins og áður er tekið fram, þá samdi Sveinbjörn lagið við lofsönginn „0, guð vors lands“ 27 ára gamall að beiðni Matthíasar. Sveinbjörn var tregur til og mun hafa van- treyst sjálfum sér til að ná því flugi, sem er í kvæðinu. Hann gerði samt tilraun, sem tókst svo sem kunnugt er. Þjóðin hefir ósjálfrátt gert lagið og kvæðið að þjóðsöng sín- um. Það svnir bezt, hversu sterkan hljómgrunn það hefir fundið í hjörtum okkar íslend- inga.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152

x

Árbók Landsbókasafns Íslands

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Landsbókasafns Íslands
https://timarit.is/publication/279

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.