Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1966, Blaðsíða 143

U M HANDRIT ÞORSTEINS ERLINGSSONAR
143
ur Thorsteinsson fundum pilt austur í Fljótshh'S, er okkur þótti gott mannsefni. Það
var Þorsteinn Erlingsson. Steingrímur kendi honum latínu um veturinn, en að öðru
leyti dvaldi hann mest hjá okkur . . Sigurður Nordal og Bjarni Benediktsson frá
Hofteigi, í bók sinni um Þorstein, Reykjavík 1958, eru sammála um, að hlutur Jóns
söðla í að koma Þorsteini á menntaveginn hafi verið drjúgur. Sigurður Nordal segir í
greininni um Þorstein og skáldskap hans fyrir framan útgáfu Þyrna í Reykjavík 1943,
hls. XXII-XXIII: „Líklega hefur Jón söðli, sem var máldjarfur maður og mörgum
kunnugur, talað við þá Malthías og Steingrím um Þorstein og skáldskap hans, því að
varla mundi pilturinn af sjálfsdáðum hafa flikað kvæðum sínum við slík stórmenni.“
Vel má vera, að Jón söðli hafi verið búinn að tala máli Þorsteins við þá Steingrím
og Matthías fyrir fyrstu Reykjavíkurferð hans 1875, þótt Þorsteinn geti þess að vísu
ekki í greinargerðinni í dagbókinni.
Nú verða fyrir dagbókarbrot frá Hafnarárunum, og ná þau frá 1. apríl 1885 til
7. nóv. 1887. Þar ber sitthvaÖ fyrir augu, m. a. upplýsingar um veikindi þau, sem
Þorsteinn átti við að stríða á þessum árum. Nokkur kveðskapur slæðist með, eins og
víðar í dag- og minnisbókum, t. d. sést, að Þorsteinn hefir ort Trú, von og ást 21.
-24. febrúar 1886 og hefir þá verið veikur.
Hér er einnig að finna skýrslu Þorsteins um ferð þá um Island, er hann fór á veg-
um ungfrú Horseford sumarið 1885. Skýrslan birtist í bók á ensku í London 1899,
Ruins of the saga time. Með skýrslunni er dagbók frá sama ferðalagi með blýants-
uppdráttum, 4. ágúst-21. september, svo og dagbók frá Bandaríkjaför þeirra dr.
Valtýs Guðmundssonar á vegum sömu konu 1896, 26. maí-13. ágúst.
Auk þeirra dagbókarbrota, sem minnzt hefir verið á hér að framan, eru ýmiss
konar minniskver (Lbs. 4181-4182, 4to).
Þá má geta um smáprent og blaðaúrklippur, sem Þorstein varða á einn eða annan
hátt (Lbs. 4183, 4to) og ekki þótti rétt að skilja frá handritunum; einnig heillaóskir
til hans á fimmtugsafmæli, í skeytum og ljóðum. Eru þar m. a. eiginhandarrit Jóns
Olafssonar ritstjóra og Jónasar Guðlaugssonar að afmæliskvæðum (Lbs. 4184, 4to).
Þessu fylgja svo erfi- og minningarljóð um Þorstein, sumt prentað, m. a. eftir Jón
Magnússon, Bjarna frá Vogi, Hallbjörn Þorvaldsson og Guðmund FriÖjónsson, ásamt
handriti síra Magnúsar Helgasonar að húskveðju eftir Þorstein og sérprenti hennar.
Á árunum 1896-1899 sat Þorsteinn austur á Seyðisfirði og ritstýrði Bjarka. Rit-
gerðir, bréf og kvæði, sem Bjarka hafa verið send, bárust safninu nú með handritum
Þorsteins (Lbs. 4178, 4to), einnig gögn, er lúta að fiskveiðihlutafélaginu Garðari
og aðdrættir að sögu Seyðisfjarðar, en Þorsteinn skrifaði grein um Seyðisfjörð í
Eimreiðina 1902-1903, sem hann nefndi Seyðisfjörður um aldamótin 1900.
Ýmis tíningur, er varðar Þorstein sjálfan, hefir verið látinn i eitt og sama bindi,
Lbs. 713, fol. Ekki skal það allt tíundað hér, en þar ber þó margt skemmtilegt fyrir
augu, svo sem smáskjal, þar sem Þorsteinn er skipaður brezkur varakonsúll. Þar er
einnig samningur, sem þeir hafa gert með sér, Þorsteinn og Oddur Björnsson, um
útgáfu á ljóðum hins fyrrnefnda. Samningur þessi er gerður 22. sept. 1894, og skuld-