Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1972, Side 130

130
SIGURÐUR ÞÓRÐARSON TÓNSKÁLD
ekki langa dvöl hverju sinni, og varð námið því stopulla en Sigurður hefði kosið.
Loks dró að því, að réttara þótti að pilturinn sneri sér að hagnýtara námi. Hann
geröist nemandi í Verzlunarskóla Islands og lauk þaðan prófi vorið 1915. Ekki lagði
hann þó tónlistina alveg á hilluna, því að þá um veturinn stjórnaði hann kór í fyrsta
sinni, en það var tvöfaldur kvartett og blandaður kór úr hópi nemenda Verzlunar-
skólans, sem þá æfði og söng undir leiðsögu Sigurðar. Að loknu burtfararprófi leið
ár við verzlunar- og bankastörf, en jafnframt voru tómstundirnar notaðar til tón-
listarnáms. Meðal kennara hans þetta ár voru þeir Páll Isólfsson, sem kenndi Sigurði
að leika á harmoníum, og Þórarinn Guðmundsson, sem sagði honum til í fiðluleik.
Báðir áttu þeir, Páll og Þórarinn, eftir að verða samstarfsmenn Sigurðar um langt
skeið síðar á lífsleiðinni. Páll hafði verið við nám í Leipzig, en var þetta ár heima
í hvíldarleyfi. Hann hvatti Sigurð til að verða sér samferða utan, og varð það úr, að
þeir félagar, ásamt Jóni Leifs, héldu til Leipzig árið 1916. Heimsstyrjöldin fyrri var
þá í algleymingi, og reyndi því talsvert á áræði hins unga manns og févana, að stefna
að námi í styrj aldarlandi. Áræði vissi ég aldrei að Sigurð skorti, og þá ekki að þessu
sinni. Með þrjú þúsund krónur, sem hann hafði fengið að láni, lagði hann upp til
tveggja ára námsdvalar við Tónlistarháskólann í Leipzig. Sigurður stundaði námið
af kappi, en að tveim árum liðnum og tæmdmn sjóði hélt hann heim, því að námslán
lágu ekki á lausu í þá daga. Var það Sigurði þung raun, að eiga þess ekki kost að
fræðast og þroskast frekar en orðið var við þennan ágæta skóla. Kennarar Sigurðar
munu hafa haft á honum mikið álit, og hefur dr. Páll Isólfsson sagt frá því, að fiðlu-
kennari Sigurðar, Hans Sitt, sem var frægur prófessor í sinni grein, hafi harmað það
mjög, að hann skyldi þurfa að hverfa frá námi svo snemma. Heimkominn hvarf Sig-
urður að skrifstofustörfum, en kenndi einnig um stutt skeið söng í Miðbæjarskólanum
og Kvennaskólanum í Reykjavík. Hauslið 1923 hófst sá þáttur í ævistarfi Sigurðar,
sem fyrst aflaði honum vinsælda með þjóðinni og síðar har hróður hans víða um
lönd. Þá hófst söngstjórastarf hans fyrir alvöru, er hann gerðist söngstjóri karla-
kórsins Þrasta í Iiafnarfirði, en þeim kór sljórnaði hann til vorsins 1926. Ekki var
í þá daga jafn auðvelt og nú að komast milli Reykjavíkur og Hafnarfjarðar, og gat
því verið þreytandi til lengdar að þurfa að stunda söngæfingar þar syðra að loknu
dagsverki. Sigurður fékk því þá hugmynd að stofna nýjan karlakór í höfuðborginni.
Um þetta sagði Sigurður í afmælisviðtali í Tímanum, er hann varð sjötugur: „Það
gekk vel að stofna kórinn, ég leitaði til nokkurra söngmanna hér í bæ, og þeir sögðu
svo kunningjum sínum frá þessu. Það má segja, að þetta hafi gengið mjög vel, í
fyrsta lagi þar sem mikill áhugi var fyrir söng í hænum og í öðru lagi þá var ekki
margt hægt að gera sér til skemmtunar.----Um langan tíma voru mestu erfiðleik-
arnir hjá okkur að fá húsnæði til æfinga. Stundum þurftum við að æfa á tveim
stöðum sama kvöldið, þ. e. a. s. að skipta um stað á miðri æfingu. Oft var húsnæðið
svo kalt, að við urðum að æfa í frökkunum og með trefla.“
Karlakór Reykjavíkur var stofnaður 3. janúar 1926. Húsnæðisskortur og aðrir
byrjunarörðugleikar hrinu hvorki á áhugasömum kórfélögum né einbeittum söngstjór-