Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1972, Blaðsíða 148

148
CLARENDON PRESS OG KENNETH SISAM
hjá Oxford University Press. Olli því bæði mannekla og pappírsekla. Það voru
feikna-verkefni, sem fyrir lágu í lok annars áratugar aldarinnar. En á miðjum næsta
áratugi var nokkuð tekið að grynna á, og þó enn harla þungt fyrir fæti. Þá gaf
Clarendon Press út Oxford Book oj Scandinavian Verse, 1925, er þeir Sir Edmund
Gosse og Sir William Craigie höfðu gert úr garði. Sir Edmund annaðist þar um
Danmörk, Noreg og Svíþjóð, en Sir William um Island. Ritgerð hans urn íslenzkan
skáldskap er að vonum prýðileg, og þau orð í kvæðunum, sem helzt var að óttast
að yrðu erlendum lesendum torskilin, skýrir hann neðanmáls — og ekki á ensku,
lieldur íslenzku. Þann háttinn mundi vart nokkur annar maður hafa valið. En
skemmtilegri er hann.
Vorið 1927 komu samtímis út tvær kennslubækur í íslenzku, fornmálinu og nútíð-
armáli: Introduction to Old Norse, eflir E. V. Gordon, og Primer of Modern Ice-
landic, eftir Snæbjörn Jónsson - fyrsta kennslubókin í nýja málinu, svo talizt gæti.
Sisam lét sér mjög annt um að kynna báðar þessar bækur.
Fyrir meðalgöngu þess er þetta ritar tókst dr. Björn Þórðarson á hendur önd-
verðlega á árinu 1941 að semja ritgerðarkorn um ísland, og skyldi það birtast í
smáritaflokknum Oxford Pamphlets, er þá var verið að gefa út. Sir William Craigie
lofaði að þýða. Þegar þeir í Oxford (Sir Arthur Norrington eða Sisam; man
ekki hvor) lásu handritið, þótti þeim ritgerðin of merkileg til þess að láta
hana í smáritaflokkinn og ákváðu, að hún skyldi gefin út alveg sjálfstæð og
með nokkru veglegri frágangi. Fleirum virtist geðjast hún vel. The Times flutti
greinagóðan ritdóm um bæklinginn og vakti síðar alhygli á honum tvisvar með lof-
samlegum ummælum, ber það þó sjaldan við, að það hlað geti nokkurrar bókar
oftar en einu sinni. Þess má geta hér, að Pétur Benediktsson rakst á bæklinginn í
glugga bókaverzlunar austur í Teheran og sagði, að sér hefði þótt gaman að. Rit-
gerðin nefndist Iceland Past and Present. Oxford University Press gaf hana aftur úl
í nýrri og nokkuð breyttri útgáfu 1945 og leyfði síðan þriðju útgáfu í Reykjavík 1953.
Enn á ný er hún breytt í þeirri útgáfu.
Þá hefir og Oxford University Press gefið út Origin of Icelandic Literature (1953)
eftir G. Turville-Petre, Víga-Glúms sögu og Þorgils sögu og Hafliða. Enn fremur
sögurnar um Grænland og fund Vínlands í þýðingu eftir Gwyn Jones.
Af því sem að framan segir, er það einsætt, að í líð Guðbrands Vigfússonar
hlýtur stjórn Clarendon Press að liafa verið áhugasöm um íslenzkar bókmenntir,
og við sjáum, að mestan þann tíma stjórnar þar einmitt Barlholomew Price, maður
sem sérstakan orðstír gat sér. Var það kannske Guðbrands mikli persónuleiki og
lærdómur, sem vöklu áhugann hjá Price? Nú í bili mun ekki auðvelt að svara
þeirri spurningu. En verið er að rannsaka heimildir og safna gögnum til ýtarlegrar
sögu Clarendon Press, og þegar sú saga birtist - víst ekki fyrr en að nokkrum
árum hér frá - fer ekki hjá því, að margt liggi ljósara fyrir. Hitt er víst, að þenna
sama áhuga hafði Kenneth Sisam. En því miður hafði hann ekki sér við hönd
neinn Guðbrand til þess að hrinda hugsjónum sínum í framkvæmd. Craigie var