Frjáls verslun - 01.04.1955, Blaðsíða 52

sem sýnir, hvar hverja vöru í tollskránni er að
finna í töflunni.
Sundurliðun útfluttra vara í hliðstæðri töflu
er miklu ýtarlegri en skiptingin í vörugreinar
gerir ráð fyrir. Fjöldi vörutegunda, sem sýndar
eru sérstaklega, er um 100, en samsvarandi vöru-
greinafjöldi 43.
Yfirlitstöflur tvær sýna skiptingu á magni og
verð'mæti alls innflutnings og útflutnings, önn-
ur í vörubálkana 10, en hin í vörudeildirnar 52.
I Hagtíðindum, mánaðarblaði Hagstofunnar, er
birt reglulega yfirlit yfir verðmæti innflutnings-
ins eftir vörudeildum á liðnum mánuði og frá
ársbyrjun til loka þess mánaðar, og til saman-
burðar eru samsvarandi tölur ársins á undan.
Hliðstæð tafla er einnig birt mánaðarlega í Hag-
tíðindum yfir útfluttar afurðir með' allýtarlegri
sundurliðun og upplýsingum um magn að auki.
Oft er spurt um innflutning á ýmsum þýðing-
armiklum „þungavörum“, sem ekki koma hrein-
ar fram í mánaðartöflunni um innflutning eftir
vörudeildum, og því hefur, frá því að flokkun
Sameinuðu þjöðanna var tekin upp, verið birt
tafla um magn og verðmæti þessara vara fyrir
sama tímabil og almenna mánaðartaflan nær
yfir. i ■ 1 C| .
Skipting inn- og útflutningsins eftir löndum
og viðskipti við einstök lönd er ekki síður áhuga-
efni þeirra, sem á einn eða annan hátt fást við'
verzlun og viðskipti. Um þetta eru margvísleg-
ar upplýsingar í hagskýrslum.
I Hagtíðindum er birt reglulega yfirlitstafla
um verðmæti inn- og útflutnings eftir löndum
á liðnum mánuði og frá ársbyrjun, ásamt sam-
svarandi tölum fyrir árið á undan. Þriðja hvern
mánuð er birt yfirlit yfir verðmæti innfluttra
vara frá árs'byrjun bæði eftir löndum og vöru-
deildum, en endanlegar tölur ársins eru birtar í
samskonar töflu í Verzlunarskýrslum. Þar er
einnig í sérstakri töflu farið ýtarlegar í vöru-
greininguna, -jafnvel niður í sundurliðun toll-
skrárinnar, og sýnt, hvernig magn og verðmæti
innfluttra vörutegunda skiptist á lönd. Loks er
innflutningsverðmætinu frá hverju landi um sig
skipt í vörutegundir eftir svipaðri sundurliðun
í töflu, sem ennig sýnir útflutningsverðmætið
til viðkomandi lands, skipt eftir dýpstu sund-
urliðun útfluttra vörutegunda.
Yfirleitt eru skýrslur um útflutning ýtariegri
en um innflutning, enda er þar miklu hægara
um vik, því að vörugreiningin er þar ekki nærri
eins margbrotin og að því er snertir innfluttar
vörur.
I Hagtíðindum er þannig birt mánaðarlega
yfirlit. yfir útfluttar vörur, sem nokkru máli
skipta, eftir löndum, frá byrjun ársins, og til-
greint bæði magn og verð'mæti. Eins eru töflur
þær í Verzlunarskýrslum, sem sýna útflutning
eftir vörutegundum og löndum, talsvert ýtar-
legri en samsvarandi töflur um innfluttar vörur.
I inngangi Verzlunarskýrslna er gerð nákvæm
grein fyrir heimildum slcýrslnanna, hvernig verð
og magn er reiknað, og margvíslegur saman-
burður gerður milli ára og mánaða. Þar eru
birtar vísitölur um magn- og verðbreytingar út-
flutnings og innflutnings í heild, en af þeim má
ráða, hvernig kjörin breytast í vöruskiptunum
við útlönd. Ennfremur er sýnd árleg neyzla ým-
issa vara allt frá 1881 og hvernig útflut'tar vör-
ur hafa skipzt frá aldamótum eftir því, frá livaða
atvinnuvegi þær stafa.
Yfirlit vfir viðskiptajöfnuðinn við' útlönd er
birt árlega í Hagtíðindum. Þar koma til greina
auk vöruskipta, sem verzlunarskýrslur taka til,
viðskipti með ýmsar vörur og þjónustu. Greiðsl-
ur þær, tekjur og gjöld, sem skapast af þessum
vðiskiptum, eru oft kallaðar duldar greiðslur.
Hér er um að ræða tekjur vegna flutninga á
vörum og farþegum með íslenzkum skipum og
flugvélum, útgjöld þeirra erlendis, tekjur vegna
sölu á eldsneyti og ýmisskonar þjónustu til er-
lendra skipa og flugvéla, farmgjöld með erlend-
um skipum, tekjur og gjöld af viðskiptum við
varnarliðið, iðgjöld og bótagreiðslur vegna. end-
urtrygginga erlendis o. s. frv.
Þá er gerð grein fyrir ýmisskonar hreyfingum
á fjármagni til og frá útlöndum og með því
skýrt, hvernig viðskiptajöfnuðurinn er „greidd-
ur“ eða greiðsluhallinn „jafnaður“, eius og oft-
ast er komizt að orði.
I Verzlunarskýrslum er birt tafla um fastar
verzlanir í kaupstöðum landsins og sýslum utan
þeirra. Smásöluverzlunum er þar skipt niður
eftir því, með hverskonar vörur þær verzla.
Annars er verzlunin innanlands svo til óplægð-
ur akur fyrir skýrslugerð. Ymsan gagnlegan
fróðleik mætti og vinna úr heimildum um utan-
ríkisverzlunina frekar en orðið er. A þessu sviði
sem öðrum hefur orðið að sníða stakk eftir vexti,
en ekki er ólíklegt, að' möguleikar skapist á auk-
inni skýrslugerð um verzlun landsmanna áður
en langt um líður.
76
FRJÁLS VERZLUN