Frjáls verslun - 01.01.1974, Blaðsíða 34

sem sameinar, sem ailir eru
sammála um. Allir vilja hring-
veg um landið, jafnvel þeir,
sem finna til þess, að hann
smækkar það á sinn hátt. En
það gera víst allar samgöngu-
bætur. Ég nefni hringveginn
sem táknrænt dæmi um sam-
einandi mál. Og allir eru
á einu máli um, að úr því
að við erum svo heppin að hafa
komizt fram á þennan dag án
þess að stórskemma land og
sió. skulum við nú af mjög
ráðmim hugs neyta færisins og
va^ðveita hvort tveggja og
bæta eftir megni. Þetta er
þjóðarverkefni og um leið okk-
ar akurrein í heimi, sem allir
siá nú að er í hættu staddur,
nema alúð og rækt sé við hann
lövð. Þetta er stórkostlegt
verkefni, það sést alitaf betur
o? b“tur. og er hafið yfir óhjá-
kirqpmilocrar umræður um dag-
leg tímabundin úrlausnarefni
og nokkurn þvt í sambandi við
bær. Slíkt er aðeins ein rödd
' beim mikla kiiði. sem fylgir
iðiu ne önn hins rúmhelea daes
á bTrorrí ti'ð. b'fsmark starfandi
bióðar. Og svo er hitt að trevsta
o" raokfa ísienzka menningu í
víð+mkum skilm'ngi. Þióðhátíð
á að geta verið tilvalið tæki-
fæn fil að maena betta lífs-
afl ísienzkrar bjóðar. Þetta
sem ée hef nefnt eru kannski
ekki bióðmál í beim skilninei
sem snurt var, en það eru þjóð-
armál.
FV.: — T.vðveldið fsland
vnrX.,r krítnprt á bessu ári.
Te+iíð bér ástæðu til hess að
en«b,rc1mðaðir verði einhveriir
veinramikTir hættir f stinrn-
sbimmitini mcð tilliti til reynsl-
unnar?
Vnrsetinn: — Ég get ekki
betur séð en að bað sé skyn-
samTegt og æskileet. Starfandi
er stiórnar«krárnefnd Albingis,
og bún á að veva betta mál og
per-a um bað tillöcnir. Þetta er
alveg vafaiaust mikið og vanda-
samt verk. 0g er nú bess að
b'ða að árangur komi í Ijós. Ég
mun ekkí gera sérstaka þætti
að "mræðuefni.
F.V.: — Finnst vður tíma-
hmH; að emhætti fnrseta fs-
Tnn«T«; verði með einhverium
hætfi hrevtt og hlutverk hans
ge^t veivnvneira en nú er?
Fnrcotinn; — Forsetaembætt-
ið pr eitt af bví, sem um verð-
ur fialTað Og Pndurskoðað í
stiévnqr-.sirrármefndinni. Mér
fiunst tímabært og eðb'Tegt að
gaumgæfilega sé athugað, hvort
bar mætti á einhvern hátt
breyta um til hins betra. Ekk-
ert skal ég um það segja, hvort
til greina kemur að gera það
,,veigameira“. þ. e. a. s. valda-
meira en nú er og verið hefur
frá upphafi. Almennt talað
finnst mér það þó ekki mjög
líklegt, enda er það atriði sam-
ofið ýmsum öðrum þáttum
stjórnarskrárinnar. Ég veit að
menn bera sér stundum í munn
að beim þyki forsetaembættið
ekki nógu fyrirferðarmikið. En
hvað sem mönnum kann að
finnast um þetta, þykist ég
hafa fundið greinilega að fólk
vill almennt hafa þetta emb-
æt.ti, hefur tekið tryggð við
það.
F.V.: — Stundum hefur ver-
ið nefnt, að engar kosningar á
fslandi séu jafn harðar og ner-
sónulevar og forsetakosningar
og prestskosningar. Fvndlst yð-
ur réft að bjóðin brevtti uui
aðferðir við val á hjóðhöfð-
ingia sínum?
Forsetinn: — Ég sagði áður
að ég teldi greiniiegt að fólk
vill hafa forsetaembætt.ið. og
hér get ég bætt bvi við. að ée
geri einnig ráð fvrir. að bað
viiíi um leið halda. fast, í bann
rétt sirm að fá að kiósa forset-
ann siálft. sem savt. að hann
verði áfram bióðkiörinn. Að
bessu levti hvee ég að ..aðferð-
"m við val“ verði ekki brevtt.
bó að vel væri bægt að hugsa
s°r annað fvrirkomulag. Því er
eVki að npita að bióðarat-
kvæðaerpiðslu af bpssu taai
fvTgir margf. sem ekki er gpð-
fpllt. en b'klega er bví miður
bæo-ar sagt en gert að soorna
við Því.
F.v ■ — TTpf„r revnsla vfiar í
liaff nnpiir pn hér höfðuð
hóizt við fvrirfram?
Fnrsptinn: —— Það er vfirTpit.t,
ákaflega aTgenot að mnnn geri
sér rangar tmcrmvndir um
störf annarrn OUast, er bptt.a
á bann bóginn að menn haTda
að st.örf qnnarra séu Téttqri.
sVpmmtiTpcri. bptur Taunuð og
mpira mptín pu bað spm beir
vinnq víð siáTfir. Ff V>að á svo
fvrir Vipím að Tiggla að knmast,
í bvílík st.örf siálfir. komast
bpir ærið nft að ronn um. að
Viau pru pTrVi só sæld. spm Vipin
höfðu Vialdið Tit pr svo líka að
mPTin halda að st.örf. sem heir
V>afp pVV, ciáTfir nnnið. séu. prf-
iðari og vandameiri en hau eru
í ræin ng vpvii. en hetta er
miklu sjaldgæfara. Mönnum
hættir til að hugsa sér auð í
annars garði. Um embætti for-
seta íslands á það að sjálfsögðu
við, að vanda þess, skyldur og
gleðistundir þekkir enginn til
hlítar nema sá, sem sjálfur hef-
ur reynt það. En ég get ekki
með sanni sagt, að neitt hafi
komið mér sérstaklega á óvart
í embættinu sjálfu, það er í
meginatriðum eins og ég hafði
hugsað mér að vera mundi. Það
væri þá frekar sitt af hverju,
sem af því leiðir að gegna
þessu embætti, að sumt af því
væri nokkuð á annan veg en
ég hafði gert ráð fyrir. Þessum
embættismanni er til dæmis
ætlað að búa á tilteknum stað
úti í sveit. Það er að mörgu
leyti gott fyrirkomulag. en
margt leiðir af því fyrir dag-
legt líf forsetans og fjölskyldu
hans, sem ekki verður með öllu
séð fyrirfram, samgöngur við
borgina, samneyti við fólk,
skólaganga barna, og margt
mætti telja, sem hér er þó ekki
ástæða til að dvelja lengi við.
Og vitanlega mætti telja fram
fleira en bústaðinn, fleira sem
setur forsetann í sérstöðu, ég
tók aðeins bústaðinn til dæmis.
F.V.: — Það eru einkum hin-
ar opinberu embættisathafnir
forsetans, sem almenningur i
landinu fylgist með. En hvern-
ig er daglegum störfum yðar
háttað á milli heirra?
Forsetinn: —- Það er ekki
nema eðlilegt að aimenningur
í landinu fylgist heldur litið
með daglegum störfum forset-
ans eða lífi hans innan veggja
heimilisins. Dagleg störf mín
eru þau að ég er venjulega
kominn inn í bæ og á skrifstof-
una um kl. 9.30 og er þar
þangað til um það bil 12.15. Á
þessum tíma koma þeir menn
til viðtals, sem um það hafa
beðið, enn fremur er ég þá
með starfsfólki mínu að undir-
búa það sem fyrir liggur í
sambandi við risnu og yfirleitt
móttöku gesta, enn fremur af-
greiða bréf og ýmis mál, sem
að höndum ber. Ég fer aftur
á skrifstofuna -eftir hádegi, ef
þess er þörf vegna einhverra
sérstakra anna, en oftast held
ég kyrru fyrir á Bessastöðum
og við hjón erum þá að þoka
áleiðis einhverju, sem fyrir
liggur, eða ég er að skrifa sitt
af hverju, sem embættið hef-
ur í för með sér. En hvenær
sem næði er til vinn éff við
rannsóknir mínar og skrif í
sambandi við þær, eins og ég
34
FV 1 1974