Frjáls verslun - 01.01.1974, Blaðsíða 17

Verðgildi orkunnar á Islandi hefur
lítið breytzt
— þrátt fyrir almennan orkuskort í heiminuim
Fjarlægð frá helztu iðnaðarsvæðum, langir flutningar og há farmgjöld
aðalástæðurnar
Ólafur Sig'urðsson, blaðafull-
trúi Félags ísl. iðrekenda og
einn af eigenduin Plastiðjunn-
ar á Eyrarbakka, er nýkominn
heim úr stuttri ferð til Banda-
ríkjanna, þar sem hann ræddi
við forstöðumenn ýmissa stór-
fyrirtækja um ástandið í orku-
málum og framtíðarþróun al-
þjóðaviðskipta. Frjáls verzl'un
bað Ólaf að segja nokkuð frá
viðræðum sínum við þessa að-
ila vestan hafs og fer frásögn
hans hér á eftir:
— Á snöggri ferð til Banda-
ríkjanna ræddi ég við marga
menn í viðskiptalífinu. Þar
sem erindið var að kanna
möguleika á að fá hráefni fyr-
ir Plastiðjuna voru margir
þeirra i fyrirtækjum og stofn-
unum, sem hafa með efnavör-
ur að gera. Þá ræddi ég við
ýmsa aðra og spurði marga
sömu spurninganna um á-
standið í Bandaríkiunum. Hér
fara á eftir nokkur atriði,
dregin úr svörum þessa fólks.
Astandtð í
hrAefnamálum
Farið var að bera á skorti
á ýmsum hráefnum, löngu áð-
ur en olíuskorturinn kom til
sögunnar. Ekki telja menn þó
að ástandið sé alvarlegt. Þó
er erfitt fyrir nýja viðskipta-
vini að komast í sambönd.
Einn af sérfræðingum plast-
deildar Union Carbide, Mr.
Akers, saeði: „Þegar skortur
^r á hráefnum, sinna öll ábyrg
fvrirtæki sínum föstu við-
skiotavinum. Mennirnir sem
líða skort eru þeir, sem stöð-
uet elta upni læesta verð með
tilboðum. Á sviði olíuhráefna
hefur farið saman vaxandi eft-
irspurn og minnkandi fjárfest-
íng í framleiðslutækjum. Við
komum til með að sjá mikið
af nýjum lausnum, til að leysa
þennan vanda.“
ORKA
Rétt eftir að ég kom heim
Ólafur Sigurðsson
las ég grein í The Economist,
sem var mjög á sama veg og
þau svör er ég fékk um orku-
mál. Einn af helztu samninga-
mönnum Union Carbide við
íslendinga, Edward Pileher,
spáði því að olía mundi lækka
í verði og framboðiið aukast.
Þá myndi notkun breytast, er
hraðað væri framkvæmdum,
sem minnka olíunotkun. Hann
benti einnig á að Bandaríkin
eiga gifurlegt magn af yfir-
borðskolum, sem vinna má úr
olíu. Sú olía er nokkru dýrari
en jarðolía, en Mr. Pilcher
sagði að þar kæmi á móti, að
hún hefði miklu betri eigin-
leika til hráefnisvinnslu. Hann
benti einnig á, að verðsveiflur
á hráefnum hefðu orðið miklu
minni í Bandaríkjunum en í
Evrópu, að undanförnu.
ORKA A ÍSLANDI
Ég spurði alla, sem ég 'hitti
og líklegir voru til að hafa
nokkurt vit, á því, hvort að
orkuskorturinn í heiminum
hæklcaði ekki til mikilla muna
verðgildi orkunnar á íslandi.
Mér til nokkurrar undrunar
voru svörin öll á sama veg.
Menn töldu hinn almenna
orkuskort breyta litlu. Þeir
bentu á staðsetningu landsins
utan helztu iðnaðarsvæða
heims, langa flutninga og há
farmgjöld til og frá íslandi.
Bersýnilegt er, að sagt hefur
verið frá háum farmgjöldúm
til íslands í einhverjum ritum,
sem lesin eru af mönnum í
viðskiptalífinu í Bandaríkjun-
um.
Þá bentu menn á, að ekki
væru boðin nein sérstök kosta-
kjör til að fjárfesta á íslandi.
Töldu flestir að sérhæfðar
verksmiðjur, sem nota mjög
mikla orku, kynnu að henta
á íslandi. Þá minntust margir
á það, sem nú virðist vera al-
kunna í Bandaríkjunum, að ís-
lendingar væru á móti mikl-
um fjölda útlendinga í landinu
og vildu ekki leyfa lituðum
mönnum landvist.
Astandið í evrópu
Marga menn heyrði ég segja,
að þeir undruðust hversu
mörg fyrirtæki í Evrópu
hefðu reynt að ná sem mest-
um stundargróða út úr þessum
aðstæðum. Töldu menn það
gagnstætt langtíma hagsmun-
um hráefnisframleiðenda að
mjög örar og sveiflukenndar
hækkanir yrðu á verði. Stöð-
ug og árviss þróun væri æski-
legasta ástandið.
John O’Connor, forstjóri al-
þjóðadeildar Borden fyrirtæk-
isins sagði, að þeir fyndu þeg-
ar aukinn áhuga fyrir inn-
kaupum frá fyrirtækjum, sem
áður hefðu verzlað við fyrir-
tæki í Vestur Evrópu. Sagði
hann að þeir fyndu þetta bæði
á aðalskrifstofunum í New
York og í dótturfyrirtæ'kjum
í Evrópu. Fyrirtækið á verk-
smiðjur í þrem Evrópulönd-
um, Bretlandi, Frakklandi og
Noregi, auk verksmiðja víða
annarsstaðar.
FV 1 1974
17