Frjáls verslun - 01.01.1974, Blaðsíða 98

HFrá
ritsijórn
Blaðið 35 ára
Frjáls verzlun hefur nú komiö út í 35
ár og er þaö næsta langur tími miöað viö
feril margra annarra tímarita, sem byrjaö
hafa göngu sína hérlendis. Öneitanlega
hafa misjafnir tímar blasaö viö ritstjórum
og útgáfustjórum blaðsins og kostur þeirra
oft verið þröngur. En með árunum hefur
sannazt, aö blað á borö við Frjálsa verzlun
hefur hlutverki að gegna í þjóðfélaginu
þrátt fyrir öll þau ógrynni önnur, sem á
prent eru sett og aðra tækni fjölmiðlunar.
Allra síðustu árin hafa gerbreytingar
oröið á útgáfunni og blaðiö ætlað sér
erindi til miklu víðari lesendahóps en áður
var, þegar Frjáls verzlun var félagsblað
verzlunarmanna. Viðtökurnar er blaðið
hefur hlotið reynast mjög uppörvandi í
starfi allra aðstandenda þess og á þetta
ekki hvað sízt við um ágætar undirtektir
íbúanna í dreifbýlinu við efni blaðsins.
Frjáls verzlun hefur það enn að mark-
miði að vera boðberi hugsjónanna um
frjáls viðskipti. Blaðið leggur höfuðáherzlu
á að kynna ýmsa þætti viðskipta- og at-
hafnalífsins. Það vill leggja sitt af mörk-
um til þess að hið frjálsa framtak í land-
inu megi eflast. Um leið og það tekur til
meðferðar víðara svið þjóðmálanna mun
blaðið hafa að leiðarljósi grundvallarhug-
sjónir frelsis og lýðræðis. Frjáls verzlun á
íslandi var einn happadrýgsti áfanginn í
endurheimt frelsis þjóðarinnar. í því ljósi
skal líta nafn þessa blaðs. Það telur sér
skylt að fjalla um meginviöburði líðandi
stundar eftir lýðræðislegum leikreglum í
þeirri von að það geti lagt sitt af mörk-
um til að þeim reglum verði ekki varpað
fyrir róða á öðrum vettvangi.
„Verkalýðsrekendur"
Einu sinni sem oftar horfir svo að
samningar vinnuveitenda og launþega ná-
ist ekki, en gripið verði til örþrifaráöa
eins og vinnustöðvunar. Verkfallsvopniö
hefur víða reynzt áhrifaríkt til að knýja
fram kjarabætur en sé því beitt í óhófi
má gera ráð fyrir aö viðbrögð þeirra, sem
eiga að verða fyrir barðinu á því sljóvgist
og að lokum verði það afar tvíeggjað.
Vegur íslenzkrar verkalýðshreyfingar
hefur vaxið á mjög áberandi hátt síðustu
áratugi. Reynslan hefur sýnt, að hún er
það afl í þjóðmálunum, sem getur að veru-
legu leyti ráðið ferðinni hverju sinni og
ríkisstjórnir verða ekki langlífar nema þær
geti keypt sér friö viö hana. Ábyrgð verka-
lýðsforingja er því mikil. Hjá þeim liggur
geysilegt vald og óvíða er jafnmikið fjár-
magn samankomið nú í sjóðum en í líf-
eyrissjóðum launþegasamtakanna. Það
eykur enn áhrifamátt launþeganna og
forystusveitar þeirra.
Orðhagur maður hefur gefiö atvinnu-
mönnunum í verkalýðsforystunni nafnið
„verkalýðsrekendur“. Það má vissulega til
sanns vegar færa. Hlutverk þessarar nýju
stéttar og áhrifamáttur hennar verður
almenningi ljósastur, þegar blöðin birta
myndir af fámennu félagsfundunum, sem
eru að samþykkja verkfallsheimildir.
Formsatriðunum er enn fullnægt þó að
sjálfdæmi foringjanna sé ótvírætt, þegar
á hólminn er komið og samningatilraunir
nálgast lokastig.
Verkföll á íslandi hafa verið umdeild
sem annars staöar. Samanborið við að-
gerðir launþega í kjarabaráttunni erlend-
is skal játað aö verkalýðsforystan hér-
lendis hefur oft sýnt meiri gætni og á-
byrgð og tekið mið af þjóöarhagsmunum
við samningagerð. Kom þetta gleggst
fram, þegar ríkisstarfsmenn sömdu um
kaup og kjör nú fyrir skemmstu og drógu
verulega úr kröfum sínum vegna fyrirsjá-
anlegra erfiðleika þjóðarbúsins út af olíu-
kreppunni. Vandræðin, sem af henni
hljótast, verða þó mun tilfinnanlegri í
rekstri fyrirtækjanna og koma miklu verr
við fjárhag þeirra hlutfallslega en ríkis-
kassann. Þær einföldu staöreyndir verða
vonandi til þess að aðrar launþegastéttir
fari að dæmi ríkisstarfsmannanna og haldi
lokakröfum sínum innan mjög hóflegra
marka vegna sérstakra aðstæðna er nú
ríkja.
98
FV 1 1974