Frjáls verslun - 01.12.1976, Blaðsíða 13

Andersen, hvort vera Dana í
Norðurlandaráði jafnframt því
að þeir væru í Efnahagsbanda-
lagi Evrópu, leiddi til óþægi-
legra árekstra í stefnumótun.
— Danir hafa í mörgum til-
fellum átt samleið með hinum
Norðurlandaþjóðunum svaraði
utanríkisráðherrann, en í öðr-
um málum höfum við tekið
sömu afstöðu og stjórnir Efna-
hagsbandalagslandanna. Þátt-
taka okkar í EBE hefur ekki
bundið okikur á neinn veg í ut-
anríkismálum og við teljum
það mjög eðlilegt að innan
bandalagsins komi fram mis-
munandi sjónarmið í alþjóða-
málum.
— Teljið þér líklegt, að Dan-
ir muni á komandi árum leggja
aukna áherzlu á þátttöku sína í
EBE á kostnað samstarfs við
hin Norðurlöndin?
— Aðildin að Efnahags-
bandalaginu á ekki að hafa
nein áhrif á norrænt samstarf.
Það hafa að mínum dómum
orðið ýmsar jákvæðar breyt-
in.gar á Norðurlandasamvinnu
eftir að við gengum í EBE og
hún eflzt. Ráðherranefndin
starfar ötullega, stofnanir Norð-
urlandaráðs eru virkari en áður
og nú eru menn farnir að ræða
utanríkismál opinskátt á fund-
um Norðurlandaráðs. Það finnst
mér vera til bóta. Þegar á
heildina er litið finnst mér nor-
rænt samstarf hafa farið inn á
réttar brautir í mörgum mál-
um sem einvörðungu snerta
Norðurlöndin höfum við sam-
eiginlega fundið iausnir sem
henta vel. Það verður gert á-
fram í framtíðinni. Við höfum
leitað samstarfs við aðra á
breiðari grundvelli í vissum
málaflokkum og vil ég sérstak-
lega nefna E'FTA-samstarfið í
því sambandi. EFTA-aðildin
stuðlaði að stórauknum við-
skiptum milli Norðurlandanna
innbyrðis. Ljóst er, að norrænt
efnrhagsbandalag gat ekki orð-
ið að veruleika af því að Finwar
vildu ekki vera með. Á sínum
tíma var líka talað urn norrænt
varnarbandalag. íslendingar og
Finnar hefðu ekki orðið aðilar
að iþví, heldur hefði þetta orðið
skandinaviskt varnarsamstarf í
þröngri merkingu. Ég tel, að
núverandi fyrirkomulag hafi
orðið í reynd til að treysta hina
norrænu samvinnu og að kom-
izt hafi verið hjá því, að löndin
fimm fjarlægðust hvert annað
með myndun bandalaga. sem
allir gátu ekki verið með í.
— Danmörk er meðal aðildar-
ríkja Atlantshafsbandalagsins.
Hverja framtíð teljið þér að
bandalagið eigi fyrir sér.
— Það getur ekkert raun-
hæft fyrirkomulag varnarmála
Vestur-Evrópu komið í stað
Atlantshafsbandalagsins. Vegna
samstarfsins í NATO hefur viss-
um áföngum í slökun spennu
milli austurs og vesturs verið
náð. Ráðherrafundur banda-
lagsins í Reykjavík 1968 mót-
aði þessa stefnu, sem síðan hef-
ur verið fylgt og þakka má þær
viðræður um öryggismál, sem
fram hafa farið við ríki Var-
sjárbandalagsins. Þessum ár-
angri höfum við aðeins getað
náð af því að styrkur NATO
er mikill.
— Hverjum augum líta Dan-
ir þau auknu umsvif skipa
sovézka flotans sem vart hefur
orðið í seinni tíð hér á hafsvæð-
inu við Danmörku?
— Greindlegt er að styrkur
sovézka flotans í nágrenni við
okkur hefur farið ört vaxandi
og æfingar í lofti og á legi hafa
orðið umfangsmeiri. Við teljum
þetta ekki beina ógnun við ör-
yggi Danmerkur en sjáum þó
greinilega, að það getur verið
erfitt að koma við vörnum, ef
slík hernaðarstarfsemi fer fram
hér rétt undan ströndum undir
því yfirskyná, að um æfingar
sé að ræða. Ég átti viðræður við
Gromyko, utanríkisráðherra
Sovétríkjanna, þegar hann var
hér í Kaupmannahöfn nýlega
og skýrði sjónarmið okkar í
málinu. Hið sama gerði ég í
Austur-Þýzkalandi fyrir
nokkru, en það hefur verið fátt
um svör. Þessi þróun undan-
farið undirstrikar nauðsynina
fyrir því að við séum jafnan
vel á verði.
— Hvað álítið þér um sam-
vinnu Vestur-Evrópuríkjanna
á öðrum sviðum í framtíðinni,
þeirra sem standa utan Efna-
hagsbandalagsins og hinna,
sem í því eru?
— Ég ætla að vinna að því á
ráðherrafundum bandalagsins á
næstunni, að bandalagið setji
sér það markmið að koma á
fastmótuðum tengslum við þau
níu lýðræðisríki í vestanverðri
álfunni, sem standa utan banda-
lagsins. Þetta á ekki að vera til
að storka ríkjunum í austri
heldur til að skapa fastan
grundvöll fyrir skoðanaskipti
og samráð þessara ríkja, sem
eiga svo margt sameiginlegt.
Strandgæzlubátar danska flotans að æfingum á dönsku sundun-
um. Þar er þörf aukinnar árvekni vegna vaxandi hernaðarstarf-
semi austantjaldsríkjanna við Danmörku.
FV 12 197G
13