Frjáls verslun - 01.10.1988, Blaðsíða 24

STJÓRNUN
STJÓRNA KONUR ÖÐ
FRIÁLS VERSLUN LEITAR SVARA
VIÐ ÞEIRRISPURNINGU OG
SPJALLAR VIÐ ÞRIÁR KONUR SEM GEGNA
STJÓRNUNARSTÖÐUM
Þrátt fyrir breytt viðhorf,
aukna menntun og framsókn
kvenna út á vinnumarkað-
inn, er hlutur þeirra í æðri
embættum og ábyrgðarstöð-
um enn mjög lítill. Sérstak-
lega virðist hlutur kvenna í
stjórnunarstöðum rýr þegar
litið er til hins opinbera. Til
marks um það má geta þess
að á árunum 1986-1987 gerði
Jafnréttisráð könnun á því
hvernig helstu stjórnun-
ar- og ábyrgðarstöður
skiptust á milli kynja
hjá hinu opinbera. (sjá
Nýtt Líf 8. tbl. 1987)
Kannaðar voru aðalskrif-
stofur ráðuneytanna og
nokkrar opinberar stofnanir
sem valdar voru af handahófi.
Könnunin tekur til ársins 1985 pg
var gerð af Ólafi Jónssyni þjóðhátta-
fræðingi. Af meðfylgjandi töflu má sjá
að ljóst er að konur ná ekki ýkja hátt í
metorðastiganum innan ráðuneyta og
opinberra stofnana. Þess ber þó að
geta að undanfarin þrjú ár hefur hlutur
kvenna í ábyrgðar- og stjórnunar-
stöðum heldur vænkast. Þegar litið
er á ráðstefnur og fundi þar sem
TEXTI: RAGNHEIÐUR DAVÍÐSDÓTTIR MYNDIR: GRÍMUR BiARNASON
stjórnendur koma saman er jafnan
leitun að konu í hópnum. Fyrir
skömmu var haldin svokölluð „spá-
stefna“ Stjórnunarfélagsins í Viðey.
Þar voru m.a. saman komnir stjórn-
endur fyrirtækja. Þegar grannt var
skoðað kom í ljós að aðeins ein kona
var meðal þátttakenda. Til þess að
undirstrika enn hversu fáar konur
sitja í stjórnunarstöðum má geta þess
að til er félagsskapur sem heitir „Fé-
Það kom einnig í Ijós að þar sem konur
sinna ábyrgðar- og stjórnunarstörfum eru
undirmenn þeirrajafnan konur.
lag forstöðumanna ríkisstofnana“.
Meðlimir eru alls 90 og þar af eru
aðeins 4 konur. í ljósi þessara stað-
reynda þótti Frjálsri verslun við hæfi
að kanna hvaða ástæður væru fyrir
því að hlutur kvenna í ábyrgðar- og
stjórnunarstöðum er jafn rýr og raun
ber vitni.
Við lauslega athugun kom í ljós að
svo virðist sem konur eigi erfiðara
uppdráttar við að feta sig upp met-
orðastigann hjá opinberum stofnun-
um en einkafyrirtækjum. Ef til vill er
skýringin sú að einkafyrirtæki eru
oftar en ekki rekin sem Qölskyldufyr-
irtæki þar sem konur virðast eiga
jafnan rétt á ábyrgðarstöðum og karl-
ar innan fjölskyldunnar. Það kom
einnig í ljós að þar sem konur sinna
ábyrgðar- og stjórnunarstöðum eru
undirmenn þeirra jafnan konur. Þetta
er einkar áberandi í verslunarrekstri
þar sem konur eiga og reka eigin
fyrirtæki. En hver er ástæða þess að
hlutfall kvenna er ekki stærra en raun
ber vitni þegar litið er til stjórnenda
fyrirtækja? Sumir segja að konur
skjóti sér undan þeirri ábyrgð
sem fylgir því að takast á við
stjórnunarstörf; þær séu
hræddar við gagnrýni og kjósi
fremur að vinna sín störf í kyrr-
þey þar sem aðrir bera ábyrgðina
— oftast karlmenn. Aðrir segja að
þjóðfélagsleg staða þeirra og uppeldi
setji þeim ákveðnar skorður. Það sé
jú líffræðileg staðreynd að konur
ganga með og fæða af sér börn sem
sníðir þeim þröngan stakk þegar
kemur að metorðastiganum um-
rædda. Þá hefur einnig verið á það
bent að konur koma seinna inn á
vinnumarkaðinn en karlmenn og því
taki það þær lengri tíma að vinna sér
sess innan fyrirtækis. Margar konur
taka sér hlé frá námi og starfi á meðan
þær eignast böm og sinna uppeldi
þeirra og koma síðan aftur inn á vinn-
24