Frjáls verslun - 01.10.1988, Blaðsíða 48

IÐNAÐUR
notkun á innlendri orkulind, vatns-
orkunnni, í stað innfluttrar olíu og
bensíns þannig að afleiðingin yrði
gjaldeyrissparnaður. Þetta kann að
reynast mikilvægt þegar fram líða
stundir og ganga fer á olíuforða jarðar
eftir fáeina áratugi að talið er. Það er
heldur ekki tilviljun að mörg olíufyrir-
tæki erlendis verja nú fjármunum í
tilraunir með rafbfla og þá einkum
þróun nýrra rafgeyma.
TILRAUNIR
HÁSKÓLANS MEÐ
RAFBÍL
Árið 1979
voru hafnar í Há-
skóla íslands til-
raunir með notk-
un rafbfls hér á
landi. Bfllinn,
sem er af gerð-
inni Subaru, var
upphaflega með
bensínvél en var
breytt í rafbfl.
Kannað var
notagildi bflsins
sem annars fjöl-
skyldubfls við
hlið bensínbfls til
lengri ferða.
Bflnum var ekið
10 þúsund km í
bæjarakstri á einu ári og varð niður-
staðan sú að notagildi bflsins er svipað
og annarra bfla í bæjarakstri. Aðeins
reyndist hægt að aka 50 til 100 km á
milli þess sem hlaða þurfti rafgeym-
ana. Geymar þessa bfls vógu 435 kg
og voru um 40% af eiginþyngd bflsins.
Hið takmarkaða aksturssvið á hverri
hleðslu rýrir nokkuð notagildi rafbfla
en er þó að líkindum nægilegt í innan-
bæjarakstri þar sem venjulegum bfl-
um er ekki ekið meira en 30 til 60 km
á degi hverjum. Nóttin er síðan notuð
til að hlaða geymana að nýju. Háskól-
inn hefur lokið tilraunum sínum með
bflinn og er hann nú í eigu Rafgeyma-
verksmiðjunnar Póla hf. og hefur
verið notaður þar með góðum ár-
angri.
RAFBÍLAR ERLENDIS
Vel þekkt er notkun rafdrifinna
gaffallyftara, golfbfla og dráttarbfla á
flugvöllum. Rafdrifnir dráttar- eða
flutningabflar eru einnig notaðir víða
innanhúss í verksmiðjum, sjúkrahús-
um og annars staðar þar sem óæski-
legt eða óhugsandi er að nota bens-
índrifin ökutæki vegna mengunar og
hávaða. Sé hægt að skipta um raf-
geyma og setja þá fullhlaðna í stað
hinna sem tómir eru er hægt að stór-
auka notagildi rafbfla enda eru dæmi
þess að mjólkurbflar, sendibflar og
jafnvel strætisvagnar séu drifnir með
rafmagni. í Bretlandi eru nú um 60
þúsund rafknúin ökutæki í notkun.
Víða eru nú gerðar tilraunir með
nýjar gerðir rafbfla. í Finnlandi hafa
rafveitur, olíufyrirtæki og ýmis fyrir-
tæki í iðnaði tekið höndum saman við
að þróa rafbfl sem ætlunin er að verði
bæði hagkvæmur og gagnlegur til
einkanota. Bfllinn verður tveggja
manna, gerður úr plasti og mun geta
ekið 50 til 60 km á hleðslunni. Há-
markshraði verður um 60 km á klst.
Bíllinn verður með venjulegum raf-
geymum til að byrja með en hönnuð-
irnir hafa von um að innan tíðar komi
fram betri geymar sem munu þá gera
bflinn vel samkeppnisfæran.
NÝR OG SPENNANDIBÍLL í DANMÖRKU
Ahugi Dana á orkusparnaði og um-
hverfisvemd hefur lengi verið mikill
og fyrir stuttu var í Danmörku hafin
fjöldaframleiðsla á rafbfl sem hefur
vakið þar mikla athygli. Bfllinn er
aðeins fyrir einn mann og er ekið á
þremur hjólum. Bflnum er lýst sem
eins konar yfirbyggðu mótorhjóli á
þremur hjólum. Rafgeymarnir eru
þrír venjulegir blýgeymar, samtals 36
Volt og 90 Amperstundir. Aka má 70
km á hverri hleðslu og hámarkshraði
er 40 km á klst. Framleiðendur hugsa
sér bflinn sem ákjósanlegan í bæjar-
asktri, sendiferðum, innkaupsferðum
o.s.frv. Aksturseiginleikar em góðir
og bfllinn er svo
fyrirferðarlítill í
umferðinni að
hann jafnast
næstum á við
mótorhjól. Yfir-
byggingin gefur
bflnum auk þess
mikla yfirburði
miðað við mó-
torhjólin. Ef bfll-
inn nær hylli al-
mennings verð-
ur hægt að draga
verulega úr
mengun í mið-
borg Kaup-
mannahafnar og
gera hana hljóð-
látari.
REKSTRARKOSTNAÐUR RAFBÍLA
Helstu kostnaðarliðir við rafbíl eru
rafmagnsverðið, viðhaldskostnaður
rafgeyma og innkaupsverð bflsins.
í tilraun Háskólans reyndist orku-
notkun vera að jafnaði 0,6 kWh á
hvern ekinn kflómetra. Ef reiknað er
með 10 þús. km akstri á ári og miðað
við næturtaxta Rafmangsveitu
Reykjavíkur (1,57 kr/kWh) þá kostar
rafmagnið 0,94 kr fyrir hvem ekinn
km eða um 9400,00 kr á ári. Sam-
svarandi fyrir smábfl sem eyðir 8 lítr-
um af bensíni á hverja 100 km er bens-
ínkostnaður 2,90 kr á km (miðað við
blýlaust bensín á 36,60 kr lítrinn) eða
um 29.000,00 kr á ári. Mismunurinn
er um 20.000,00 krónur rafbflnum í
hag. En þar með er ekki öll sagan
sögð. Líklegt er að af rafbílum verði
innheimtur þungaskattur lflít og af
dísilbflum og þar með hyrfi trúlega
sparnaðurinn sem fyrr var nefndur.
Þessi rafbíll er nú í reynsluakstri í Svíþjóð. Eitt af „vandamálunum" með
bílinn er hversu hljóðlátur hann er, næstum því hljóðlaus. Bíllinn gæti þess
vegna reynst gangandi vegfarendum hættulegur að sögn sænska umferðar-
ráðsins.
48