Frjáls verslun - 01.03.1997, Síða 26

I samanburði við Sjóvá-Almennar
Vfs og
Allar tölur í milljónum kr.
6.800 Sjóvá-
8.800
fyrir því að lenda í minnihluta í VIS en
beinn hlutur Brunabótar í VIS er
44,2%? Að vísu má minna á að í
samþykktum félaganna frá stofnun
VIS er helmingaskiptaregla Bruna-
bótar og Samvinnutrygginga um eign
félaganna í VIS. Svo sterk er þessi
helmingaskiptaregla að bæði félögin
hafa neitunarvald þannig að nýr
meirihluti, sem kynni að myndast, á
erfitt um vik. I rauninni var sú staða
komin upp hjá Brunabót að losa sig
að fullu út úr VIS í stað þess að selja
hluta af eign sinni þar og lenda í
minnihluta. Og fyrst bankinn var til
viðræðu um að kaupa allan hlut
félagsins var engin ástæða til annars
en að leggja við hlustir og sjá hvað hann byði.
Forvitnilegt er að skoða hversu hlutur Brunabótar hefur
aukist að verðmætum frá því félagið sameinaðist Samvinnu-
tryggingum um rekstur VIS í ársbyrjun 1989.1 upphafi lögðu
bæði félög fram 100 milljónir að nafnvirði í VIS á genginu
1,726. í árslok 1990 lagði Brunabótafélagið síðan fram 40
milljóna króna viðbótarhlutafé í VÍS á genginu 2,0.
Á árinu 1991 var farið út í 150 milljóna króna
hlutatjáraukningu að nafnvirði en á genginu 2.0. Af því komu
55 milljónir í hlut Brunabótar og við það minnkaði beinn hlut-
ur félagsins í VIS niður í 44,2%. En Líftryggingafélag Islands,
LÍFÍS, sem stofnað hafði verið 1990, kom með 11,6% hlut. Þess
má geta að Eignarhaldsfélag Brunabótar á 44,5% hlut í LIFIS
en félagið lagði fram 45 milljónir í hlutafé við stoíhun þess á
genginu 2,00.1 árslok 1991 var heildarhlutafé í VIS komið í
samtals 430 milljónir á nafnvirði. Ári síðar var það komið í 441
milljón á nafnvirði - og hefur svo verið síðan.
Af þessu má sjá að Brunabót hefur lagt fram um 240
milljónir að nafnvirði í VÍS og LIFÍS á markaðsvirði um 453
milljónir króna. Það er þessi 453 milljóna hlutur sem félagið
selur núna á 3,4 milljarða. Þetta er ávöxtun upp á um 28% á ári
í um átta ár. Þetta er dúndurávöxtun. Arðsemi eigin íjár VIS á
þessum árum hefur reynst miklu lægri.
Þess má geta að í hlutafjárútboðinu árið 1991 gátu
Samvinnutryggingar ekki lagt fram fé á móti Brunabót - þær
áttu einfaldlega ekki fé til þess - og því var ákveðið að
Líftryggingafélag Islands og nokkur félög tengd gamla
Sambandinu - Olíufélagið, Samvinnulífeyrissjóðurinn og
Samvinnusjóður Islands - kæmu inn sem hluthafar í VIS í
útboðinu.
EiNKAVÆÐINGARNEFND MAT BRUNABÓT
Á500 MILLJÓNIR ÁRIÐ1993
Það vekur einnig athygli að þegar Einkavæðingarnefnd
íhugaði alvarlega árið 1993 hvort ríkið ætti ekki
Brunabótafélagið taldi nefndin að virði félagsins væri um 500
milljónir króna, eða svipað og félagið hafði lagt í VÍS og
Líftryggingafélag íslands. Þegar Einkavæðingarnefndin
ætlaði að „leggja hald sitt” á Brunabótafélagið 1993 voru þeir
Tryggvi Gunnarsson lögmaður og Árni Tómasson, löggiltur
endurskoðandi, fengnir til að gera álitsgerð um það hveijir
ættu Brunabótafélagið. Álit þeirra var
afdráttarlaust á þá leið að ríkið ætti
ekkert í félaginu heldur væri það í
eigu sveitarfélaga og tryggingaþega.
Ekki er nokkur vafi á að
Eignarhaldsfélag Brunabótafélagsins
verður firnasterkur fjárfestir á
markaðnum á næstu árum þegar
félagið verður komið með 3,4 mill-
jarða króna upp á vasann. Um 10%
ávöxtun á ári af slíkri eign er um 340
milljónir króna. Það er mikið fé - og
eftirsóknarvert.
HLUTURINN
KEYPTUR Á TVEIMUR ÁRUM
Kaup Landsbankans á hlut
Eignarhaldsfélags Brunabótafélagsins í VIS og Líftrygg-
ingafélagi íslands verða framkvæmd annars vegar með því að
bankinn kaupir lítinn hlut í upphafi en síðan hefur hann rétt til
að kaupa afanginn með nokkrum kaupsamningum á tveimur
árum. Upphafssamningurinn hljóðar upp á kaup bankans á
12% eignarhluta í Brunabót eða sem svarar 6% eignarhluta í
VÍS og Líftryggingafélagi Islands. Landsbankinn hefur síðan
rétt til að kaupa 60% af eignarhluta Brunabótar á árinu 1998 í
þremur áföngum og 28% á árinu 1999 í tveimur áföngum.
Utreikningar um áhrif kaupanna á e i g i n fj á r h 1 u tfa 11
Landsbankans árin 1997 til 1999 hafa verið gerðir á grundvelli
rekstraráætlana. Allan þennan tíma uppfyllir bankinn kröfur
sem gerðar eru um eiginfjárhlutfall - 9% eða meira - án þess að
þurfa að auka eigið fé sitt.
Vegna þeirrar helmingaskiptareglu, sem gildir um VIS og
LIFIS, munu Eignarhaldsfélag Brunabótafélagsins og bank-
inn semja sín á milli um skipan þeirra íjögurra manna í stjórn
hvers félags sem fylgir kaupunum á meðan þau ganga yfir.
Þannig mun bankinn ekki fá alla ijóra menn Brunabótar í
stjórn VIS strax í upphafi heldur gerist það ekki fyrr en árið
1999 þegar bankinn kaupir síðasta hlutann í félaginu. Hins
vegar er kveðið á um að bankinn geti afsalað sér kaupréttinum
til þriðja aðila ef hann kýs svo en hann ber engu að síður
ábyrgð á kaupverðinu.
SKIPULÖGÐ VINNUBRÖGÐ
Þótt menn í viðskiptalífinu séu ekki á eitt sáttir um kaup
Landsbankans á helmingshlut Brunabótar í VIS er aðdragandi
kaupanna athyglisverður. Fundað var á laun á lögmannsstofu
úti í bæ. Afar fáir komu að málinu til að það kvissaðist ekki út
og hægt væri að halda uppi hraða í samningaviðræðum. Það
var í raun unnið af mönnum utan bankans en ekki innan hans.
Vinnubrögð voru hröð og skipulögð. Lotan var snörp. Brýn
nauðsyn var á að ljúka málinu á fáum dögum. Loks var málið
ekki lagt fram á æðstu stöðum innan Landsbankans og
Brunabótar fyrr en að uppkast að samningi lá fyrir. Þegar þar
var komið sögu var þetta aðeins spurningin um að hrökkva
eða stökkva.
Og það var heldur betur stokkið. Þett var risastökk!
Stærstu einstöku viðskipti með hlutabréf hér á landi voru
staðreynd.
LIFIS
3.400
421
Framlagt hlutafé Framlagt hlutafé
7,5 faldast í verði | J 20,9 faldast í verði
Almennar
5.000
i------
26