Morgunblaðið - 03.01.2001, Page 8

Morgunblaðið - 03.01.2001, Page 8
FRÉTTIR 8 MIÐVIKUDAGUR 3. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ Erindi um ávana- og fíkniefni Úttekt á stefnu Hollendinga Í DAG klukkan 15 held-ur Björn Hjálmarssonbarnalæknir erindi á Heilsuverndarstöð Reykjavíkur sem hann nefnir: Á ávana- og fíkni- efnastefna Hollendinga er- indi við Íslendinga? Hann var spurður hvert hans álit væri á því máli. „Ég skrif- aði skýrslu um þetta efni fyrir landlæknisembættið og var það að beiðni Ólafs Ólafssonar, fyrrverandi landlæknis. Ég vann að þessari skýrslu á árabilinu 1998 til 2000. Mín megin- niðurstaða er sú að ávana- og fíkniefnalöggjöf og framfylgni hennar hefur lítil sem engin áhrif á um- fang ávanaefnaneyslu. Hér á ég bæði við lögleg og ólögleg ávanaefni.“ – Hafa Hollendingar ekki tals- vert aðra stefnu í þessum málum en öll nágrannalöndin og Ísland? „Jú, þeir eru talsvert frjálslynd- ari en yfirleitt gerist, helst að Dan- ir jafnist á við þá.“ – Hefur þetta leitt til minni fíkniefnaneyslu í Hollandi en ann- ars staðar? „Eftir því sem mér virðist af rannsóknum sem ég hef undir höndum þá er umfang neyslunnar álíka mikið í Hollandi og annars staðar þar sem strangari ávana- og fíkniefnalöggjöf er framfylgt.“ – Hefur þessi stefna Hollend- inga leitt til minni glæpa? „Nei, þeir settu sér ný ávana- og fíkniefnalög 1976, þar sem hass og maríjúana er ólöglegt eins og áður var, en yfirvöld sjá í gegnum fing- ur sér vegna neyslu og sölu þess- ara efna. Þessi efni voru bönnuð allt frá 1918 en í kjölfar blóma- tímabilsins, uppúr 1960, jókst gríðarlega notkun á kannabisefn- um í Hollandi eins og víðar í Evr- ópu. Hollendingum fannst óheppi- legt að leggja neyslu þessara efna að jöfnu við neyslu hættulegri ávanaefna og þess vegna urðu þeir umburðarlyndari gagnvart kannabisneytendum og sölumönn- um kannabisefna heldur en neyt- endum og sölumönnum harðari efna. Á síðustu árum áttunda ára- tugarins urðu í kjölfar þessa til svokallaðar „coffieshops“, þar sem kannabisefni eru seld. Það er eitt af stærstu hlutverkum lögregl- unnar í Hollandi að sjá til þess að engin viðskipti með hörð efni fari fram í þessum knæpum.“ – Hvernig gengur að framfylgja því? „Árangur er enn ófullnægjandi, einkum í hverfum innflytjenda sem gera lítinn greinarmun á kannabisefnum og sterkari efnum. Árið 1969 sendi Alþjóðaheilbrigð- isstofnunin frá sér ályktun sem varðaði einkum áfengi og tóbak, þar sem hvatt var til að menn not- uðu ekki orðið fíkn (addiction) um það að temja sér notkun þessara efna, heldur ráðlögðu þeir að nota orðið ávani (dependence) í staðinn. Ég tók þessi tilmæli svo bókstaf- lega að ég nota orðið fíkn aðeins um hástig ávanans og frekar en fíkniefni kýs ég að tala um ólögleg ávanaefni.“ – Hvers vegna voru þessi tilmæli send út? „Þessi víðtæka notk- un á orðinu fíkn þótti óheppileg þar sem hún væri niðrandi fyrir þá sem notuðu þessi efni. Hollending- ar hafa litið til þess í sinni stefnu að fordómar torvelda heilsuvernd í röðum þeirra sem hafa ánetjast ólöglegum efnum, eins og áður var um þá sem höfðu ánetjast áfengi og sátu uppi með vandamál og voru hjálparþurfi.“ – Hvernig virðist þér ástandið í þessum efnum vera hér á Íslandi miðað við það sem þú hefur kynnst í Hollandi? „Ég gerði það viljandi að halda Íslandi svolítið utan við þessa um- ræðu í skýrslu minni og bar heldur saman Holland og Bandaríkin, þar sem stefnumörkunin er svo ólík í þessum tveimur löndum (stefnu- mörkun Íslendinga ber keim þeirrar bandarísku). Niðurstöður varðandi neysluna, bæði á lögleg- um og ólöglegum ávanaefnum, eru að tóbaksreykingar eru heldur al- mennari meðal ungmenna í Hol- landi en í Bandaríkjunum og kóka- ínneysla er trúlega almennari meðal fullorðinna í Bandaríkjun- um. Trúlega er notkun á amfeta- míni og dímu (e-töflur) meiri í Bandaríkjunum og fer vaxandi bæði þar og í Hollandi. Það sem er líkt er að notkun kannabisefna er áþekk í þessum tveimur löndum og sama gildir um heróínneyslu. Umburðarlyndi gagnvart smásöl- um og neytendum kannabisefna og harðari efna sýnist mér skyn- samleg því hún auðveldar heilsu- vernd fólks í þessum hópum. Lífs- hættulegir sjúkdómar hafa hreiðrað um sig í þessum hópi, sem eru eyðni, lifrarbólga B og C og berklar. Það hefur komið á dag- inn að meðferð á eyðnismiti og berklum er afar vandasöm í þess- um hópi þar sem með- ferðarfyrirmælum er illa fylgt. Það hefur leitt af sér tilkomu fjöl- ónæmra eyðniveira og berklabaktería og er til- vist slíkra sýkla ögrun við heilsufar allra. Úr því að ólíkar stefnur og lagasetningar í ávana- og fíkniefnamálum hafa ekki meiri áhrif á umfang neysl- unnar en raun ber vitni verðum við að einbeita okkur að því að draga sem mest úr skaðsemi neyslunnar fyrir neytendurna sjálfa og nán- asta umhverfi þeirra.“ Björn Hjálmarsson  Björn Hjálmarsson fæddist 16. febrúar 1963 í Reykjavík. Hann lauk stúdentsprófi frá Mennta- skólanum við Hamrahlíð árið 1983 og prófi frá læknadeild Há- skóla Íslands 1990. Hann hefur stundað sérnám í barnalækn- ingum á Sophia-háskólasjúkra- húsinu í Rotterdam frá 1995 til 2000 og er nú að sérhæfa sig í smitsjúkdómum barna sem und- irsérgrein. Hann starfaði í rúm fjögur ár eftir lok embættisprófs frá HÍ bæði á sjúkrahúsum og sem héraðslæknir. Björn er kvæntur Herdísi Haraldsdóttur kennara og eiga þau þrjá syni, Hjálmar, Gísla og Frey. Verðum að einbeita okkur að því að draga sem mest úr skaðsemi neyslunnar ÞESSI fálki var í sannkallaðri nýársveislu um há- degi á nýársdag en á nýársdagsmorgun hafði hann veitt gulönd sem var svo veislumatur fálkans á fyrsta degi ársins. Máltíðin átti sér stað úti í veg- kanti á þjóðvegi eitt austan við Vík í Mýrdal. Fálk- inn var hinn rólegasti og lét myndatökur fréttarit- ara og athygli annarra áhugasamra ferðalanga ekki trufla sig við átið. Morgunblaðið/Jónas Erlendsson Fálki í nýársveislu Fagradal. Morgunblaðið. GREINING á knattspyrnuleik get- ur verið mikilvæg aðferð til að finna og skilgreina áhættuatvik í knatt- spyrnu, segir m.a. í niðurstöðu rann- sóknar á meiðslum og áhættuatvik- um í knattspyrnu á Íslandi. Algengustu áhættuatvikin urðu í skyndisóknum, þegar athygli leik- manns var bundin við boltann og í skallaeinvígum. Rannsóknin verður kynnt á ráð- stefnu um rannsóknir í læknadeild Háskóla Íslands sem stendur á morgun og föstudag og vísindanefnd læknadeildar sér um. Ágrip erinda hafa verið gefin út sem fylgirit Læknablaðsins. Rannsóknina gerðu Árni Árna- son, Stefán B. Sigurðsson, Árni Guðmundsson, Lars Engebretsen og Roald Bahr. Segja þeir rann- sóknir hafa sýnt háa tíðni meiðsla í knattspyrnu en lítið sé vitað um leik- aðstæður þegar slysin verði. Mark- mið rannsóknarinnar hafi verið að finna og skilgreina aðstæður í leik sem gætu leitt til meiðsla og er byggt á myndbandsupptökum af leikjum. Leikmenn frá 10 knattspyrnulið- um í efstu deild karla tóku þátt í rannsókninni og voru skoðaðir 79 leikir á myndböndum frá keppnis- tímabilinu 1999. Safnað var á band þeim atvikum þegar dómari stöðvaði leik vegna hugsanlegra meiðsla og leikmaður lá eftir á vellinum lengur en 15 sekúndur. Í 30 tilvikum af 102 þurfti leikmaður að yfirgefa völlinn eða gat ekki tekið þátt í leik eða æf- ingu næsta dag. Meiðslin voru skráð af sjúkraþjálfurum liðanna og atvik- in og aðdragandi þeirra greind með aðferð sem hefur verið þróuð til að greina leikaðstæður. Af þessum 102 atvikum urðu 56 í sókn en 46 í vörn. Varð 91 atvik í ná- vígi, flest við tæklingar, og þegar leikmaður hafði ekki fulla athygli á leikaðstæðum. Algengustu áhættu- atvikin urðu við skyndisóknir, þegar athygli leikmanns var bundin við boltann, vegna skorts á knatttækni leikmanns eða í skallaeinvígi. Þróa aðferð til að greina áhættuatvik í knattspyrnu Algengustu atvikin í skyndisókn og skallaeinvígi SIGMUND verður í fríi þessa viku. Næsta teikning hans verður birt þriðjudaginn 9. janúar. Sigmund í fríi VIÐ athöfn á Bessastöðum á nýárs- dag sæmdi forseti Íslands 14 Íslend- inga heiðursmerkjum hinnar íslensku fálkaorðu, sex konur og átta karl- menn. Þau sem heiðursmerkin hlutu voru eftirtalin: Elina Helga Hallgrímsdóttir gæða- stjóri, Reykjavík, riddarkross fyrir störf í þágu fiskverkafólks, Elísa Wíum, Garðabæ, riddarakross fyrir störf að vímuefnavörnum, Ellert B. Schram forseti Íþrótta- og Ólympíu- sambands Íslands, Reykjavík, ridd- arakross fyrir störf í þágu íþrótta, Gunnar Egilson klarínettuleikari, Reykjavík, riddarakross fyrir störf að tónlistarmálum, Hörður Ágústsson listamaður, Reykjavík, riddarakross fyrir störf í þágu lista og menningar, Jónína Guðmundsdóttir fv. forstöðu- maður, Reykjavík, riddarakross fyrir störf í þágu lamaðra og fatlaðra, Júl- íus Hafstein framkvæmdastjóri, Reykjavík, riddarakross fyrir störf að félagsmálum og í opinbera þágu, Kristín Rós Hákonardóttir íþrótta- maður, Reykjavík, riddarakross fyrir afrek í íþróttum, Kristleifur Þor- steinsson bóndi, Húsafelli, riddara- kross fyrir störf að ferðaþjónustu, Páll Pálsson útgerðarmaður, Grinda- vík, riddarakross fyrir störf að sjávar- útvegi og fiskvinnslu, Sigurður Hall- marsson fv. skólastjóri, Húsavík, riddarakross fyrir störf í þágu menn- ingar og lista, Sveinn Áki Lúðvíksson formaður Íþróttasambands fatlaðra, Reykjavík, riddarakross fyrir störf í þágu íþrótta fatlaðra, Unnur Jónas- dóttir fv. formaður Mæðrastyrks- nefndar Reykjavíkur, riddarakross fyrir störf að líknarmálum og Vala Flosadóttir íþróttamaður, riddara- kross fyrir afrek í íþróttum. Morgunblaðið/Árni Sæberg Fjórtán Íslendingar sæmdir fálkaorðunni

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.