Morgunblaðið - 03.01.2001, Page 62

Morgunblaðið - 03.01.2001, Page 62
UMRÆÐAN 62 MIÐVIKUDAGUR 3. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ Úlpur, frakkar, dragtir o.fl. Stærðir 36-52 Cartíse Hamraborg 1 sími 554 6996 Garðarsbraut 15 Húsavík sími 464 2450 Gl æs ile gt úr va l! Ótrúlegt verð! Sunddeild Ármanns • Ungbarnasund • Framhald ungbarnasunds • Börn 2–3 ára (með foreldrum) • Börn 4–6 ára (með foreldrum) Innritun virka daga frá kl. 16.30 og um helgar frá kl. 13.00 í síma 557-6618 (Stella). Hin sívinsælu sundnámskeið eru að hefjast FYRIR síðustu kosningar riðu fulltrú- ar stjórnarflokkanna um héruð, blésu í lúðra og lofuðu lands- byggðarfólki að ef þeir héldu völdum þá myndu þeir breyta álagningarstofni fast- eignaskatts þannig að hann miðaðist við raunvirði fasteigna en ekki uppreiknað fast- eignaverð í Reykjavík. Fasteignaskattar áttu að lækka á lands- byggðinni. Nú er loksins búið að samþykkja þetta á Alþingi. En er það þá í takt við það sem þeir lofuðu? Nei, svo er ekki. Sú breyting sem Alþingi gerði nýlega á fasteignagjaldsstofninum og stjórnarflokkarnir hældu sér af, þ.e. skattalækkun á landsbyggðar- fólk upp á 1.125 milljónir, lítur svona út. (tölur úr fylgigögnum tekjustofnanefndar.) Um 625 milljónir af þessari fjár- hæð eru vegna lækkunar fasteigna- skatta á atvinnuhúsnæði á lands- byggðinni og það er kannski eina bótin sem er að þessari breytingu. Þessi breyting er því kærkomin búbót fyrir atvinnurekstur á lands- byggðinni. Fasteignaskattar einstaklinga En ef við lítum til fasteigna- skatta einstaklinga þá er sagan allt önnur. Fasteignaskattar af íbúðarhús- næði á landsbyggðinni lækka ein- göngu um rúmar 500 milljónir króna af þessum 1.125 milljónum kr. Vegna kostnaðarauka af flutningi verkefna frá ríki til sveitarfélaga hafa þau mörg hver lent í miklum fjárhagserfiðleikum, þar sem flutn- ingur tekjustofna var ekki í sam- ræmi við kostnaðinn. Ríkisstjórnin hefur ákveðið að hækka skatta með því að heimila sveitarfélögunum að auka tekjuöflun sína með hækkun útsvars. Sveitarfélögunum er heimilað að hækka út- svarið um 0,66% á næsta ári og 0,33% á árinu 2002. En lækkaði ríkis- tjórnin tekjuskatts- hlutfallið til samræm- is? Nei aldeilis ekki. Ríkisstjórnin ætlar einungis að lækka sitt hlutfall um 0,33%. Flest sveitarfélög, sér- staklega þau á lands- byggðinni, verða að nota þessa skatta- hækkun ríkisstjórnar- innar að fullu. Af því leiðir að þessi breyting mun hafa í för með sér skattahækkun á almenning. Lítum á dæmi um það hvaða áhrif þessar skattbreytingar hjá sveitarfélögum á landsbyggðinni hafa á einstaklinga: Eins og sjá má á þessari töflu munu einstaklingar í sveitarfélag- inu Skagafirði greiða 24 m.kr. minna í fasteignaskatta á árinu 2001 en á yfirstandandi ári. Hins vegar mun samþykkt skattahækk- un ríkisstjórnarinnar verða u.þ.b. 34 milljónir króna, m.ö.o. munu íbúar í Skagafirði þurfa að greiða 10 milljónum króna meira í skatta heldur en þeir gerðu í ár. Þetta er það sem stjórnarflokk- arnir kalla kjarabót fyrir lands- byggðarfólk. Þetta var jólagjöfin í ár frá rík- isstjórnarflokkunum til lands- byggðarfólks. Þungaskattur – landsbyggðarskattur Ríkisstjórnin beitti sér fyrir breytingum á þungaskatti sl. vor rétt áður en Alþingi fór í sumarfrí. Ég varaði strax við þessari þunga- skattsbreytingu og sagði í þing- ræðu að breytingin myndi lækka þungaskattinn hjá þeim sem keyra lítið en stórhækka þungaskattinn á þeim sem keyra mikið. Þetta á sér- staklega við um þá sem annast vöruflutning til landsbyggðarinnar. Ef tekið er dæmi af vöruflutn- ingabíl sem keyrir 70–120 þúsund km á ári (vöruflutningar til mið- hluta Norðurlands og Austurlands) þá hefur þungaskatturinn hækkað frá árinu 1998 um 30–40%. Þetta er stórhækkun, hækkun sem fór beint út í vöruverð bæði á neysluvörum til almennings, svo og á öllum aðföngum til atvinnufyr- irtækja á landsbyggðinni, að maður tali ekki um flutning hráefnis til iðnaðarframleiðslu á landsbyggð- inni og flutning fullunninna afurða til höfuðborgarsvæðisins. Þetta er mikil og lymskuleg skattahækkun á íbúa og atvinnu- rekstur á landsbyggðinni, sannkall- aður landsbyggðarskattur. Það var ekkert gert með þessi viðvörunarorð mín þá en nú hefur þetta verið staðfest í frumvarpi sem fjármálaráðherra hefur flutt á Alþingi um 10% lækkun á þunga- skatti hjá öllum en þar kemur fram að þungaskattstekjur ríkissjóðs hafa stóraukist á þessu ári vegna þeirra breytinga sem gerðar voru sl. vor. Ég tel að við eigum að taka upp nokkur þungaskattsstig eins og gert er í Noregi þannig að þeir sem keyra lengst fá lækkun á þungaskatti í hlutfalli við aksturs- lengd. Mismunandi þungaskattur þekk- ist nú þegar á Íslandi. Þannig er strætisvagnaakstur, t.d. í Reykja- vík, niðurgreiddur þar sem veittur er 70% afsláttur á þungaskatti. Lækkun þungaskatts mun verða til þess að lækka vöruverð til al- mennings á landsbyggðinni og flutningskostnað atvinnufyrirtækja. Flugmiðaskattur – landsbyggðarskattur Ríkisstjórnin ákvað einnig síð- astliðið vor að taka upp flugmiða- skatt. Þetta er skattur sem gefur ríkissjóði 50–60 milljónir á ári. Flugrekendur vöruðu við þessari skattheimtu og sögðu að þessi skattur myndi fara beint út í far- miðaverðið. Flugfélögin væru ekki það vel stödd að þau gætu greitt þennan skatt. Þetta er komið á daginn. Flugfélag Íslands og Ís- landsflug hafa þrisvar sinnum á síðustu mánuðum hækkað flugfar- gjöld sín, m.a. út af þessum flug- miðaskatti. Það er alveg með ólík- indum hvað ríkisstjórninni er annt um að búa til íþyngjandi skatta á íbúa landsbyggðarinnar. Íbúar landsbyggðarinnar þurfa allt annað en skattahækkun um þessar mundir. Núverandi ríkis- stjórn er sannkölluð landsbyggð- arskattastjórn, sem gerir sér leik að því skattleggja landsbyggðina. Ég sendi lesendum blaðsins bestu óskir um gleðilegt ár. Ríkisstjórnin heldur áfram að hækka skatta á landsbyggðarfólk Kristján L. Möller Stjórnmál Strætisvagnaakstur er í Reykjavík, segir Kristján L. Möller, nið- urgreiddur þar sem veittur er 70% afsláttur á þungaskatti. Höfundur er alþingismaður Norðurlandskjördæmis vestra fyrir Samfylkingu jafnaðarmanna. Staður Fasteignaskattur einstakl. lækkar um: Skattahækkun einstakl. hækkar um: Mismunur skattahækkun Skagafjörður 24,0 millj. kr. 34,0 millj. kr. 10,0 millj. kr. Húsavík 10,0 millj. kr. 20,0 millj. kr. 10,0 millj. kr. Dalvíkurbyggð 9,1 millj. kr 14,5 millj. kr 5,4 millj. kr Siglufjörður 8,2 millj. kr. 13,0 millj. kr. 4,8 millj. kr. Skagaströnd 3,5 millj. kr. 6,5 millj. kr. 3,0 millj. kr. EINSTAKA lög- fræðingar hafa haldið því fram að dómur Hæstaréttar hinn 19. desember í máli ÖBÍ gegn Tryggingastofn- un sé óljós. Til að sýna óljós- leikann eru hér birt dómsorð meirihlut- ans: „Dómsorð: Viður- kennt er, að aðal- áfrýjanda, Trygg- ingastofnun ríkisins, hafi verið óheimilt frá 1. janúar 1994 á grundvelli 2. mgr. 4. gr. reglugerðar nr. 485/1995 að skerða tekjutryggingu örorkulífeyrisþega í hjúskap með því að telja helming saman-lagðra tekna beggja hjóna til tekna lífeyr- isþegans í því tilviki, er maki hans er ekki lífeyrisþegi. Einnig er viðurkennt, að óheim- ilt hafi verið að skerða tekjutrygg- ingu örorkulífeyrisþega í hjúskap frá 1. janúar 1999 samkvæmt 5. mgr. 17. gr. laga nr. 117/1993, sbr. 1. gr. laga nr. 149/1998. Aðaláfrýjandi greiði gagnáfrýjanda, Ör- yrkjabandalagi Ís- lands, samtals 900.000 krónur í málskostnað í héraði og fyrir Hæsta- rétti.“ Til að gæta jafn- vægis eru einnig birt lokaorð minnihluta dómara: „Niðurstaða okkar í málinu er þá sú, að aðaláfrýjanda hafi frá 1. janúar 1994 verið óheimilt að skerða tekjutryggingu örorkulífeyrisþega í hjúskap á grundvelli reglugerð- ar-ákvæða, sem brast lagastoð. Á hinn bóginn hafi aðaláfrýjandi mátt skerða tekjutrygginguna frá 1. janúar 1999, eftir að heimild til þess hafði verið leidd í almanna- tryggingarlög með lögum nr. 149/ 1998. Þá er rétt, að aðaláfrýjandi greiði gagn-áfrýjanda hluta máls- kostnaðar í héraði og fyrir Hæsta- rétti.“ Í stuttu máli fallast allir dóm- arar á fyrri kröfuna, um að óheim- ilt hafi verið að skerða tekjutrygg- ingu örorkulífeyrisþega í hjúskap með því að telja helming saman- lagðra tekna beggja hjóna til tekna lífeyrisþegans í því tilviki, er maki hans er ekki lífeyrisþegi. Meirihlutinn fellst einnig á að óheimilt hafi verið að skerða tekju- tryggingu örorkulífeyrisþega í hjú- skap frá 1. janúar 1999 með lögum frá 1998. Öllum má vera ljóst að það tek- ur nokkurn tíma að reikna aftur í tímann, sérstaklega þegar gömul gögn eru ekki aðgengileg og greiða þarf úr flækju vegna þeirra. En það er ekkert sem aftrar Tryggingastofnun frá því að greiða öryrkjum óskertar bætur frá og með 1. janúar 2001. Sem löghlýðinn þegn í lýðræð- isríki með aðskildu löggjafarvaldi, framkvæmdavaldi og dómsvaldi, krefst ég þess að Tryggingastofn- un ríkisins fari að lögum eins og aðrir. Öryrkjar Björn Tryggvason Dómur Ég krefst þess, segir Björn Tryggvason, að Tryggingastofnun rík- isins fari að lögum eins og aðrir. Höfundur er formaður Málbjargar, félags um stam. Stretchbuxur kr. 2.900 Konubuxur frá kr. 1.690 Dragtir, kjólar, blússur og pils. Ódýr náttfatnaður. Brandtex fatnaður Nýbýlavegi 12, sími 5544433 Ofn æmisprófað Úr ríki náttúrunn ar Bakpoki aðeins 1.600 kr. NETVERSLUN Á mbl.is

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.