Morgunblaðið - 16.01.2001, Qupperneq 62

FRÉTTIR
62 ÞRIÐJUDAGUR 16. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
WIJK AAN ZEE skákmótið er
fyrsta stórmótið á nýrri öld. Það er
jafnframt fyrsta tækifæri Kasp-
arovs til að sýna skákheiminum
fram á að hann sé enn „númer eitt“
þrátt fyrir að hafa misst heims-
meistaratitil sinn í hendur Kramn-
iks. Ljóst er að Kasparov verður að
sigra á mótinu til þess að þagga nið-
ur raddir sem halda því fram að
hans tími sé liðinn. Skákmótið í
Wijk aan Zee er því gríðarlega mik-
ilvægt, auk þess sem margir telja að
þetta sé sterkasta skákmót sem
haldið hefur verið. Augu allra skák-
áhugamanna beinast að mótinu um
þessar mundir og þúsundir þeirra
fylgjast með hverjum leik mótsins í
beinni útsendingu á Netinu. Öll
skákborðin á mótinu eru tölvu-
tengd, þannig að hægt er að sjá
leikina jafnóðum á heimasíðu móts-
ins og einnig skýra skákmeistarar
skákirnar á ICC skákþjóninum,
KasparovChess og Week in Chess
skáksíðunum og vafalítið víðar.
Miðað við kraftinn í Kasparov í
tveimur fyrstu umferðunum virðist
ekki ólíklegt að honum takist ætl-
unarverk sitt, þótt bæði Kramnik
og Anand geti að sjálfsögðu sett
strik í reikninginn. Kasparov hafði
svart í báðum skákunum, en þrátt
fyrir það vann hann báðar. Reyndar
var staða Kasparovs hartnær unnin
þegar eftir 14 leiki í annarri um-
ferðinni gegn Alexei Federov.
Kasparov er svo heppinn að hafa
svart gegn minni spámönnunum á
mótinu (ef hægt er að nota það
orðalag á slíku ofurmóti!), en hvítt
gegn helstu keppinautunum, þeim
Kramnik, Anand og Shirov. Úrslit
og stöðu á mótinu má sjá í meðfylgj-
andi töflu. Í gær var frídagur, en
þriðja umferð verður tefld í dag.
Björn Þorfinnsson efstur
á Skákþingi Reykjavíkur
Skákþing Reykjavíkur stendur
nú yfir í húsakynnum Taflfélags
Reykjavíkur þar sem 58 skákmenn
etja kappi saman í ellefu umferða
móti. Margir af efnilegustu og
sterkustu skákmönnum landsins
eru meðal þátttakenda. Stigahæstu
þátttakendurnir eru Jón Viktor
Gunnarsson, Stefán Kristjánsson
og Sævar Bjarnason. Fjórar konur
taka þátt en vonandi er það merki
um að hlutur íslenskrar kvenna-
skákar fari vaxandi. Staða efstu
manna að loknum fjórum umferð-
um:
1. Björn Þorfinnsson 4 v.
2.–5. Benedikt Jónasson, Stefán
Kristjánsson, Davíð Kjartansson,
Lenka Ptácníková 3½ v.
6.–15. Ingvar Jóhannesson, Páll
Agnar Þórarinsson, Sigurður P.
Steindórsson, Arnar E. Gunnars-
son, Dagur Arngrímsson, Sævar
Bjarnason, Vigfús Ó. Vigfússon,
Guðjón H. Valgarðsson, Sigurbjörn
Björnsson, Róbert Harðarson 3 v.
o.s.frv.
Í annarri umferð urðu nokkur
óvænt úrslit. Jóni Viktor Gunnars-
syni tókst ekki að knésetja Helga
Jónatansson en þeir skiptu með sér
vinningnum. Jónas Jónasson tókst
að leggja Jón Árna Halldórsson að
velli en á þriðja borði dró einnig til
tíðinda í stórskemmtilegri skák þar
sem riddararnir léku stórt hlutverk.
Hvítt: Ingvar Jóhannesson
Svart: Sævar Bjarnason~
1.e4 c5 2.b3 Rc6 3.Bb2 e6 4.Bb5
d5 5.De2 Rf6 6.e5 Rd7 7.f4 Dc7
8.Rf3 a6 9.Bxc6 Dxc6 10.O-O Be7
11.c4 Hvítur hefur telft byrjunina
frumlega án þess þó að hafa tekist
að fá frumkvæðið í sínar hendur.
Textaleikurinn er prýðilegur þar
sem með honum reynir hvítur að
mynda sér bækistöðvar á miðborð-
inu.
11...dxc4 ~11...d4 kom einnig til
álita þar sem textaleikurinn hefur
þann annmarka að gefa eftir e4-
reitinn og loka ekki fyrir a1-h8 ská-
línuna. Á hinn bóginn verður taflið
opnara sem hentar hvítreita biskup
svarts betur. 12.bxc4 b5 13.d3 bxc4
14.dxc4 O-O 15.Rc3 Bb7 16.Hae1
Rb6 17.Rd2 Had8 18.Rce4 Da4
Færi svarts virðast vera öllu bit-
meiri en hvíts þar sem hvítan skort-
ir tilfinnanlega hvítreita biskup til
að styðja við bakið á sókninni á
kóngsvæng á meðan hvítreita bisk-
up svarts er sem stórveldi á löngu
skálínunni. Hvítur hefur þó einnig
tromp á hendi sem hann spilar út
með næsta leik sínum.
Sjá stöðumynd
19.Rf6+! Kh8! 19...gxf6 hefði leitt
um leið til ósigurs eftir 20.exf6.
Jafnframt var 19...Bxf6 ekki skyn-
samlegt sökum 20.exf6 Dc2 21.Rb3
og hvítur hefur frumkvæðið.
20.Rde4 Dxc4?! Athyglisvert
hefði verið að sjá hvernig hvítur
hefði svarað
20...gxf6. Sóknarþunginn í því til-
viki virðist ekki nægilegur til að
réttlæta mannsfórnina: 21.exf6 Bd6
22.Rg5 Dxc4! 23.Dg4 Dc2 og svart-
ur stendur til vinnings. 21.Dh5 h6?
Enn hefði 21...gxf6 getað hrundið
hvítu sókninni, t.d. sleppur svartur
fyrir horn eftir 22.exf6 Bd6 23.Rg5
Dc2 og hann stendur með pálmann í
höndunum. 22.He3! Hd4?! 22...Dc2
var betra og ekki er ljóst hvernig
hvítur getur haldið áfram sókn sinni
með viðunandi hætti. 23.Rg5! Eftir
þetta verður miklum vandkvæðum
bundið að bjarga svörtu stöðunni
þar sem hvítur hefur of marga
menn í sókninni. 23... Hxf4 23...Hd2
kom til greina en eftir 24.Hg3 verð-
ur svartur aðþrengdur í meira lagi
og gengur t.d 24...Dc2 ekki upp sök-
um 25.Dxh6+!! gxh6 26.Rxf7+
Hxf7 27.Hg8 mát. 24.Hc1! Hf2!
Skemmtileg tilraun til að flækja
taflið sem setur hvítan í vanda.
25.Hxc4? Mun einfaldari og
glæsilegri leið til sigurs var
25.Hg3!! þar sem eftir t.d. 25...Df4
verður svartur mát eftir 26.Dxh6+!
gxh6 27.Rxf7+ Hxf7 28.Hg8#
25...Hxg2+ 26.Kf1 Rxc4? Síðustu
mistökin en eftir 26...Hxg5 27.Dh4
Rxc4 28.Dxc4 gxf6 29.exf6 Bd6 hef-
ur svartur prýðilega stöðu.
27.Rxf7+ Hxf7 28.Dxf7 Rxe3+
29.Ke1 Rc2+ 30.Kd1 Bf3+31.Kc1
Bxf6 32.exf6 Rd4 33.Bxd4
33.De8+ Kh7 34.f7 hefði hugsan-
lega verið betri leið til sigurs.
33...cxd4 34.De8+ Kh7 35.f7 d3
36.Dd8 Bd5 ~36...d2+ gengur ekki
upp sökum 37.Dxd2 Hxd2 38.Kxd2
peðið á f7 verður að drottningu í
næsta leik. 37.f8=D Hc2+ 38.Kd1
Hxa2 39.Dg8+ Kg6 40.Dde8+ Kf6
41.Def7+ og svartur gafst upp.
Flugleiðamenn
sigursælir
Alþjóðleg samskipti á milli skák-
manna, sem starfa hjá flugfélögum,
hafa verið í föstum skorðum um
margra áratuga skeið. Um hefur
verið að ræða tvö aðalmót, auk
boðs- og vináttumóta, annars vegar
svokölluð Interline skákmót, heims-
mót flugfélaga, sem haldin eru ár-
lega, og hins vegar ASCA-keppn-
ina, sem er útsláttarkeppni, sem
tekur tvö ár, hvert mót. ASCA eru
íþrótta- og menningarsamtök flug-
félaga í Evrópu.
Skákmenn Flugleiða hafa verið
mjög sigursælir á þessum skákmót-
um. Þeir hófu þátttöku í Interline
mótunum með sigri árið 1981. Síðan
hafa þeir alltaf verið með, utan einu
sinni. Þeir hafa sigrað fjórum sinn-
um til viðbótar, síðast árið 1987.
Síðasta Interline mótið, hið tutt-
ugasta í röðinni, var teflt í Honolulu
á Hawaii í nóvember sl. og þar urðu
Flugleiðamenn í öðru sæti, á eftir
Swissair. Þegar þetta er ritað
stendur 21. mótið yfir og er teflt um
borð í skemmtiferðaskipi á siglingu
í Karíbahafinu.
Á ASCA-mótunum hefur árang-
urinn verið enn glæsilegri. Flug-
leiðmenn hófu þátttöku í sjöunda
mótinu, 1981–83, og unnu það mót,
en hafa síðan unnið fimm af átta
mótum, síðast 1997–99.
Á löngu tímabili hafa margir góð-
ir menn lagt hönd á plóginn, en ekki
er á neinn hallað, þegar sagt er, að
aðaldriffjöðurin og skipuleggjand-
inn í skáklífi Flugleiða hefur verið
Hálfdán Hermannsson. Hörður
Jónsson hefur frá upphafi verið
honum til aðstoðar og Bragi Krist-
jánsson hefur verið skákþjálfari
Flugleiðamanna undafarna áratugi.
Í byrjun apríl á þessu ári hófu
Flugleiðamenn vörn ASCA-titilsins
með keppni við SAS í Reykjavík.
Sveitina skipuðu Andri Áss Grét-
arsson, Þráinn Vigfússon, Frímann
Benediktsson, Sigurður Sverrisson,
Hörður Jónsson og Hálfdán Her-
mannsson. Góður sigur vannst, 5-1.
Í októberbyrjun vann sama sveit lið
frá British Airways, 3½ - 2½. Við
skulum nú sjá skák, sem tefld var á
öðru borði í keppninni við SAS.
Hvítt: Þráinn Vigfússon
Svart: StiegArneAlsén
Kóngsindversk vörn (breytt
leikjaröð)
1. Rf3 Rf6 2. d4 c5 3. d5 d6 4. c4
g6 5. Rc3 Bg7 6. e4 00 7. Bd3 Ra6 8.
00 Rc7 9. h3 Bd7 10. He1 a6 11. a4
Hb8
Svartur hefur teflt byrjunina
ónákvæmt og gefið hvíti of frjálsar
hendur á miðborðinu. Það var bráð-
nauðsynlegt fyrir svart að taka á
móti á miðborðinu með því að leika
e7-e6, t.d. í 7. leik, og síðan exd5,
eða jafnvel 11. -- e5.
Önnur góð áætlun, sem svartur
sleppir, er að leika Bc8-g4 og skipta
á honum fyrir riddarann á f3.
Afleiðingar af þessari máttlausu
taflmennsku svarts koma nú í ljós.
12. e5! dxe5
Svartur hefði einnig staðið illa að
vígi, eftir 12. -- Re8, t.d. 13. a5 b6 14.
axb6 Hxb6 15. Ha3 Db8 16. b3 dxe5
17. Re4 f5 18. Rxc5 Bc8 19. Rxe5
Bxe5 20. Hxe5 Rb5 21. Hxe7 Rxa3
22. Bxa3 og hvítur á vinningsstöðu
(Lukacs-Stajcic, 1991).
13. Rxe5 Be8?
Skársta varnaráætlunin hefði lík-
lega verið að leika 13. -- Re8, ásamt
14. -- Rd6, þótt svarta staðan hefði
verið þröng og óvirk eftir það.
14. a5 Rd7 15. Rxd7 Bxd7 16.
Bg5! Bf6
Ekki gengur 16. -- He8 17. d6 og
ekki heldur 16. -- f6 17. Be3 o.s.frv.
17. Bxf6 exf6 18. Re4 --
Hvítur vinnur nú peðið á c5 og
þar með hrynur svarta staðan al-
gjörlega.
18. -- b5 19. axb6 ep Hxb6 20. b3
Bf5 21. Rxc5 Bxd3 22. Dxd3 Dd6
23. Dd4 Hfb8 24. He3 Re8 25. Hae1
Rg7 26. g4 f5 27. He7 Hc6
Svartur getur ekki beðið að-
gerðalaus lengur, því að hvítur hót-
ar öllu illu, m.a. 28. Hd7, ásamt 29.
Hee7 og 28. Rd7 o.s.frv.
Hvítur hefði einnig svarað 27. --
Hc8 með 28. Re6!
28. Re6! --
28. -- Rxe6
Eftir 28. -- fxe6 29. Dxg7+ og 28.
-- Re8 29. Hxe8+ Hxe8 30. Dg7+ er
svartur mát.
29. H1xe6
og svartur gafst upp, því að hann
á gjörtapað tafl. Einfaldast er 29. --
Dd8 30. He8+ Dxe8 31. Hxe8+
Hxe8 32. dxc6 o.s.frv.
Kasparov fer af
stað með látum
SKÁK
W i j k a a n Z e e
13.–28.1 2001
CORUS-SKÁKMÓTIÐ
Daði Örn Jónsson
Helgi Áss Grétarsson
Bragi Kristjánsson
EINAR Sigurðsson landsbókavörð-
ur undirritaði föstudaginn 5. janúar
sl., fyrir hönd menntamálaráðuneyt-
isins, heildarsamning við Institute
for Scientific Information (ISI) um
aðgang Íslendinga að gagnasafninu
Web of Science – WoS. Þetta er ann-
ar samningurinn sem verkefnis-
stjórn um aðgang að rafrænum
gagnasöfnum, sem menntamálaráð-
herra skipaði á síðastliðnu ári, gerir
við eigendur erlendra gagnasafna
um aðgang á landsvísu. Sá fyrsti var
gerður við Bell & Howell og undirrit-
aði Björn Bjarnason menntamála-
ráðherra hann þann 11. október sl.
fyrir hönd Íslands.
Samningurinn við ISI felur í sér
aðgang að þremur gagnasöfnum:
Arts & Humanities Citation Index-
TM 1975-2001, Science Citation
Index Expanded® 1970-2001 og
Social Science Citation Index®
1970-2001. Gagnasöfn Web of Sci-
ence – WoS vísa í efni um 8.600
helstu fræðirita, einkum á ensku,
sem gefin eru út í heiminum, birtir
útdrætti úr greinum en ekki grein-
arnar í heild. Þar er hægt að leita
heimilda eftir efni, höfundum og sjá
hvar og hverjir hafa vitnað í tiltekn-
ar greinar eða höfunda. Gera má ráð
fyrir að gagnasöfnin nýtist einkum
þeim sem leggja stund á fræði-
mennsku og rannsóknir. Slóðin að
Web of Science – WoS er: <http://
wos.isiglobalnet2.com> Samningur
þessi veitir öllum landsmönnum að-
gang að þessum þremur stóru
gagnasöfnum svo fremi sem skipt er
við innlendar netveitur. Skiptir þá
engu hvort tengst er frá heimili,
skóla, fyrirtæki eða stofnun. Fimm
notendur geta leitað í gagnasöfnun-
um samtímis.
Samningurinn gildir til ársloka
2002. Árleg greiðsla fyrir aðganginn
er um 10 milljónir kr. á ári og er mið-
að við að háskólar og bókasöfn greiði
sem svarar 75% þess kostnaðar og
atvinnulífið 25% kostnaðarins.
Verkefnisstjórn um aðgang að rafrænum gagnasöfnum
Samið um aðgang Íslands
að stóru netgagnasafni
MERCEDES Benz C 200 K hefur
verið valinn bíll ársins 2001 og
hlaut hann verðlaunagripinn Stál-
stýrið, sem nafnbótinni fylgir. Að
vali á bíl ársins standa DV, Öku-
þór, Skjár 1 og Séð og heyrt. Í öðru
sæti varð Volvo S60, Lexus IS200
varð í þriðja sæti, Toyota RAV4 í
fjórða sæti og Skoda Fabia í því
fimmta.
Gullvísinn hlaut Volvo S60, sem
almenningur valdi á Visir.is.
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Hallgrímur Gunnarsson, forstjóri Ræsis hf., með Stálstýrið.
Mercedes Benz fær Stálstýrið