Morgunblaðið - 17.03.2001, Blaðsíða 16

HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
16 LAUGARDAGUR 17. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ELSTU börnin úr leikskól-
anum Nóaborg í Holta-
hverfi fóru í heimsókn nið-
ur á Reykjavíkurhöfn í gær
og skoðuðu þar mannlífið,
fræddust aðeins sjómanns-
lífið, fiskana í sjónum og
störf Landhelgisgæslunnar.
Anna Margrét Ólafs-
dóttir, aðstoðarleik-
skólastjóri á Nóaborg,
sagði að á leikskólanum
væri staddur nemi, Sigrún
Magnea Gunnarsdóttir, sem
væri að útskrifast sem leik-
skólakennari og að liður í
lokaverkefni hennar væri
að vera deildarstjóri í þrjár
vikur á leikskólanum og út-
búa verkefni handa börn-
unum. Verkefnið sem hún
hefði valið tengdist hafinu
og að liður í því væri að
fara niður á höfn og leyfa
börnunum að kynnast lífinu
þar. Hún sagði að þetta
væri ekki síst mikilvægt
fyrir borgarbörnin sem
sum hver héldu að harð-
fiskurinn væri veiddur
beint úr sjónum.
„Þetta er alveg ótrúleg
upplifun fyrir börnin að
kynnast þessu, ég hefði
ekki trúað því sjálf,“ sagði
Anna Margrét. „Þau eru al-
veg dolfallin og það er al-
veg víst að þau gleyma
þessari ferð ekki í bráð og
eiga örugglega eftir að tala
mikið um hana á næst-
unni.“
Sigrún Magnea tók undir
orð Önnu Margrétar og
bætti því við að þetta væri
mjög þroskandi fyrir börn-
in því þau héldu ekki bara
að harðfiskurinn væri
veiddur beint upp úr sjón-
um heldur að fiskibollurnar
lifðu í honum.
„Tilgangurinn með því
að fara með börnin niður á
höfn er að sýna þeim þetta
ferli frá því að fiskurinn er
í sjónum og þar til hann
kemst á diskinn okkar,“
sagði Sigrún Magnea. „Mér
finnst þetta hafa heppnast
rosalega vel, við erum með
frábært veður og það eru
ekkert mjög mörg börn
sem hafa fengið að fara um
borð í fiskiskip eða varð-
skip.“
„Vá, þetta er hvalur“
Við Austurbugt voru tvö
skip bundinn við bryggju,
annað þeirra var togarinn
Ernir frá Bíldudal en hitt
var togbáturinn Freyja frá
Reykjavík, sem Gunnar I.
Hafsteinsson gerir út.
Gunnar bauð börnunum um
borð í Freyju og þáðu þau
það með þökkum, enda
ekki á hverjum degi sem
borgarbörn fá tækifæri til
þess að fara um borð í
fiskiskip. Gunnar bauð upp
á harðfisk með smjöri og
appelsínudjús og kunnu
flest barnanna vel að meta
veitingarnar þó sum betur
en önnur svona eins og
gengur. Þegar allir voru
búnir með þetta góða snarl,
var báturinn skoðaður og
mátti vel sjá á andlitum
barnanna hversu vel þau
kunnu að meta skoð-
unarferðina.
Eftir að Gunnar hafði að-
stoðað þau við að komast
frá borði, lá leiðin að Óðni,
skipi Landhelgisgæslunnar.
Þó sjómannaverkfallið hafi
hafist á fimmtudagskvöldið
var þónokkuð líf niðri á
höfn verið var að landa úr
togaranum Erni og vakti
það mikla hrifningu hjá
börnunum sem skoðuðu
fiskinn í körunum af mikilli
áhugasemi.
„Vá, þetta er hvalur,“
heyrðist í einum stráknum,
þegar hann sá kar með
stórlúðu.
Er þetta sjó-
ræningjaskip?
Þegar börnin loks litu
upp úr körunum og í átt að
Faxagarði mátti sjá Óðin
þar bundinn við bryggju í
öllu sínu veldi. Skipið virk-
aði kannski ekki mjög stórt
úr fjarska en þegar nær
dró kom stærð þess í ljós,
a.m.k. fannst börnunum
það tilkomumikið.
„Er þetta sjóræningja-
skip?“ spurði einn krakk-
inn, þegar hann sá fallbyss-
urnar á skipinu. „Ég vil sjá
sprengjurnar.“
Fulltrúar Landhelgis-
gæslunnar tóku vel á móti
börnunum og leiddu þau í
sannleikann um skipið og
hlutverk Landhelgisgæsl-
unnar, sem er töluvert
ólíkt hlutverki sjóræn-
ingjaskipa. Farið var upp í
brú, en þar fengu allir að
setjast í skipstjórastólinn
og taka aðeins í stýrið og
vakti það mikla lukku.
Eftir að hafa skoðað
skipið var haldið á Faxa-
markaðinn, en að því loknu
var haldið aftur upp á
Nóaborg enda komið há-
degi og tími til að fá sér
eitthvað smá í gogginn og
hvíla sig aðeins eftir við-
burðaríka ferð um hafn-
arsvæðið.
Börn úr leikskólanum Nóaborg í Holtahverfi skoðuðu hafnarlífið og fræddust um hafið
Sum héldu að
fiskibollurnar
lifðu í sjónum
„Vá, þetta er hvalur,“ sagði einn strákurinn þegar hann sá stórlúðu í kari.
Morgunblaðið/Ásdís
Gunnar Hafsteinsson útgerðarmaður bauð börnunum í Freyju og gaf þeim harðfisk og djús.
Morgunblaðið/Ásdís
Börnin kunnu flest vel að meta harðfiskinn þó sum héldu að hann væri veiddur beint upp úr
sjónum. F.v. Máney Einarsdóttir, Ólafur Bæring Magnússon og Pétur Axel Pétursson.
Reykjavíkurhöfn
TUTTUGU og fjórar fjöl-
skyldur í Hafnarfirði eru ný-
byrjaðar á þátttöku í verkefn-
inu Vistvernd í verki, sem
stendur í 8-10 vikur og felst í
því að kynna sér umhverfismál
frá ýmsum sjónarhornum með
það að markmiði að breyta lífi
sínu og neysluvenjum í sam-
ræmi við vistvænni lifnaðar-
og neysluhætti. Áður hafa 15
fjölskyldur í bænum tekið þátt
í verkefninu, þar á meðal hjón-
in Ármann Eiríksson, verkefn-
isstjóri hjá Hafnarfjarðarbæ,
og Sigrún Gísladóttir, sem eru
bakhjarlar eins þriggja hópa
sem hófst handa á kynningar-
fundi í síðustu viku. Ármann
sagði í samtali við Morgun-
blaðið að um helmingur þátt-
takendanna ætti það sameig-
inlegt að hafa búið erlendis og
brugðið við heimkomuna að sjá
þá sóun sem viðgengst hér-
lendis.
Ármann sagði að eins og
verkefnið gerði ráð fyrir hefði
hópurinn sem fjölskylda hans
tilheyrði boðað til kynningar-
fundar á Gaflinum 1. mars til
að kynna út á hvað starfið
gengi og virkja nýja þátttak-
endur. Þar sögðu fjölskyldurn-
ar frá reynslu sinni af starfinu
og að sögn Ármanns eru þeir
sem reynt hafa á einu máli um
að það hafi gefið þeim mikið að
taka þátt í starfi með hópnum,
kynna sér málin og miðla til
annarra. „Það sem einkenndi
fundinn var gleðin og áhuginn
fyrir því sem þau höfðu verið
að takast á við fyrir fjölskyld-
una, heimili sitt, umhverfið og
samfélagið,“ sagði Ármann.
„Haft var á orði að við hefðum
ekki erft þessa jörð af foreldr-
um okkar heldur værum með
hana að láni frá börnunum
okkar.“
Það var einmitt á þessum
kynningarfundi sem flestar
þeirra 24 fjölskyldna sem nú
eru farnar af stað kynntust
GAP-verkefninu og ákváðu að
taka þátt í því.
Fólk sem hefur
neistann í sér
En hvað eiga fjölskyldurnar
í GAP-verkefninu sameigin-
legt, annað en þátttökuna þar?
Ármann sagði að þær hefðu
„neistann í sér“ fyrir. „Þetta er
oft fólk sem hefur „græna
putta“ og er byrjað að flokka
sorp. Oft hefur það búið er-
lendis og kynnst þessu þar en
kemur svo heim og bregður við
að sjá að öllu er hellt og falið
bak við sorplúgur og -tunnur,“
segir Ármann og segir að í um
fimmtíu prósentum tilvika sé
um að ræða fólk sem hefur
reynslu af þessum lifnaðar-
háttum eftir námsár eða bú-
setu erlendis, gjarnan á Norð-
urlöndum eða í Þýskalandi eða
Austurríki en þau lönd eru
lengst komin í að flokka sorp
og gera sér fyrir því sam-
félagslega vandamáli sem um
er að ræða og ábyrgð sinni
gagnvart umhverfi og náttúru.
Ármann segir að fjölskyld-
urnar fimmtán, sem hafa lokið
þátttöku í GAP-verkefninu
hafi allar sem ein orðið miklu
meðvitaðri um lifnaðarhætti
og umhverfismál og breyti á
ýmsan hátt öðruvísi en áður,
jafnvel þótt þær hafi áður verið
farnarað flokka t.d. dagblöð og
mjólkurfernur frá öðru sorpi.
„Svo fer fólk að flokka stífar og
pæla í alls konar eyðslu og
skoða mál út frá mengunar-
þættinum,“ segir hann.
Einn þáttur í verkefninu er
að skrá niður mælingar fyrir
og eftir á úrgangi og sorpi, og
mælingum er skilað til Land-
verndar, sem annast umsjón
með GAP-verkefninu og safn-
ar í þekkingargrunn til að geta
borið Íslendinga saman við
aðrar þjóðir í vistvænum lifn-
aðarháttum. Ármann nefndi
t.d. að Íslendingar hefðu
lengstum lítið skeytt um vatns-
notkun sína og létu heitt og
kalt vatn renna ómælt um
krana og frárennsliskerfi.
Hins vegar væru engar tölur
til um vatnsnotkun til að bera
notkunina að þessu og öðru
leyti saman við það sem tíðkast
meðal annarra þjóða.
„Við erum svo langt á eftir,“
segir Ármann, „en neistinn er
kviknaður og við sjáum fyrir
okkur að þetta eigi eftir að
springa út. Það er talað um að
þegar einn hópur er búinn
spretti gjarnan tveir aðrir upp
af honum. Af okkar hópi
spruttu þessir þrír og það er
spurning hvað margir hópar
spretta upp af þeim.“
Verkefnið Vistvernd í verki
á rætur að rekja til alþjóðlegs
samstarfs sem hófst árið 1989
og gengur undir nafninu Glob-
al Action Plan (GAP) og teng-
ist verkefninu Staðardagskrá
21. Handbók verkefnisins er
gefin út af Landvernd, sem
eins og fyrr sagði hefur um-
sjón með verkefninu.
24 hafnfirskar fjölskyldur kynnast vistvænum lífsvenjum
Neistinn kviknaði hjá mörg-
um við búsetu erlendis
Hafnarfjörður