Morgunblaðið - 24.03.2001, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. MARS 2001 43
FLUGMÁLASTJÓRN get-ur tekið undir tillögur í ör-yggisátt sem Rannsókna-nefnd flugslysa bendir á
og í reynd hefur það verið eitt af for-
gangsverkefnum stofnunarinnar að
koma á gæðakerfi á flugöryggis-
sviðinu,“ segir Þorgeir Pálsson flug-
málastjóri en ein af tillögum nefnd-
arinar er að komið verði á
gæðakerfi fyrir flugöryggissvið
stofnunarinnar. Segir flugmála-
stjóri unnið að slíkum kerfum á hin-
um Norðurlöndunum og fylgist
löndin að í þeim efnum en hérlendis
hefur þessi vinna staðið síðustu þrjú
árin.
„Þetta er stórt verkefni og tekur
á öðrum tillögum í öryggisátt sem
nefndar eru í skýrslunni, svo sem
skráningu flugvéla, úttektum á flug-
rekendum og fleiru. Við erum sífellt
að breyta verklagsreglum okkar,
ekki síst að gefnum tilefnum þó að
við séum ekki búin að ljúka vinnu
við fullkomið gæðakerfi.
Við munum auðvitað fara sér-
staklega yfir allar ábendingar sem
nefndar eru í skýrslu rannsókna-
nefndarinnar.“
Viðbúnaður í
Vestmannaeyjum
Varðandi tillögu um að efla eft-
irlit með flugi sem tengist miklum
mannflutningum á þjóðhátíðinni í
Vestmannaneyjum sagði flugmála-
stjóri að í mörg ár hefði viðbúnaður
verið í Eyjum í kringum þjóðhátíð-
ina.
„Við höfum í mörg ár haft viðbún-
að til að stjórna umferð fólks í flug-
stöðinni og á flughlaðinu og fylgst
með flutningunum. Á síðasta ári var
sérstakt átak til að fylgjast með því
að engir aðrir en þeir sem hefðu til-
skilin réttindi væru að stunda þessa
flutninga. Það hefur stundum borið
við að einkaaðilar væru að gera eitt-
hvað sem þeir hafa ekki réttindi til.“
Ein ábending RNF var um að
flugrekendur setji reglur varðandi
aðgang farþega að framsæti við virk
stýri þegar einn flugmaður stjórnar
flugvél. Flugmálastjóri sagði þetta
hafa verið til umræðu og ýmis sjón-
armið uppi. Spurning væri hvort
banna ætti farþegum að sitja í þessu
sæti eða hvort unnt væri að gera
stýrin óvirk og sagði hann ekki eitt
sjónarmið uppi innan Flugöryggis-
samtaka Evrópu, JAA. „Við munum
í tilefni af þessari ábendingu taka
þetta málefni sérstaklega upp á
vettvangi Flugöryggissamtaka
Evrópu.“
Ítarlegri reglur síðar á árinu
Einnig leggur RNF til að endur-
metin verði ákvörðun um ótíma-
bundna frestun á gildistöku svo-
nefndra JAR-OPS 1 reglna eða
flugrekstrarreglugerðar Flugör-
yggissamtaka Evrópu. Þær tóku
gildi gagnvart flugrekendum með
vélar þyngri en 10 tonn og með fleiri
farþega en 19 1. apríl 1998 en hafa
ekki enn tekið gildi gagnvart flug-
rekendum með minni vélar fremur
en í flestum öðrum aðildarríkjum
JAA.
„Það lá fyrir að Flugöryggissam-
tök Evrópu myndu ekki taka upp
þessa reglugerð fyrir flugrekendur
með minni vélar fyrr en síðar. Við
erum að vinna í takt við tímaáætlun
Flugöryggissamtakanna á þessu
sviði og nú liggur fyrir að hún taki
gildi síðar á þessu ári. Við höfum
verið að vinna að þessu með flug-
rekendum um nokkurt skeið. Við
höfum því ekki litið á þetta sem
ótímabundna frestun enda hefur
það verið keppikefli okkar að reglur
samtakanna taki gildi hérlendis á
sama tíma og á hinum Norðurlönd-
unum.“
Þorgeir segir þessar reglur nánar
og ítarlegar um allt sem snýr að
flugrekstrinum, m.a. að komið verði
upp innra gæðakerfi og skrifaðar
nýjar flugrekstrarhandbækur sem
uppfylla skilyrði reglnanna. „Þessar
reglur eru miklu ítarlegri og ná-
kvæmari en þær sem menn hafa
hingað til unnið eftir. Þess vegna er
þetta gríðarlegt átak fyrir þessa
minni flugrekendur eins og það var
fyrir þá stóru á sínum tíma. Við
stefnum að því að þessar reglur taki
gildi síðar á árinu.“
Þorgeir Pálsson sagði að lokum
að Flugmálastjórn gerði ekki at-
hugasemdir við þær meginniður-
stöður RNF sem varða orsök flug-
slyssins.
Þorgeir Pálsson flugmálastjóri
Förum
yfir allar
ábendingar
3, sem var
að flug-
lar áætl-
ma tíma.
jórinn í
o að um-
r sig með
da blind-
GTI, sem
eða við
nuna, fara
lendingar
f því TF-
gja frá til
inn gerði.
tók flug-
maður TF-GTI svo krappan hring,
að þegar flugvélin var um það bil
yfir þröskuldi flugbrautarinnar var
ICB-753 enn á flugbrautinni en
u.þ.b. að aka út af henni á móts við
flugskýli nr. 8. Flugumferðarstjór-
inn mat svigrúm TF-GTI til lend-
ingar ekki öruggt og gaf því flug-
manninum fyrirmæli um að hætta
við og fara umferðarhring.
3.19 Flugmaðurinn framkvæmdi
ekki fráhvarfsflugið í samræmi við
reglur Flugmálahandbókar, heldur
sveigði fljótt af brautarstefnu og
klifraði nálægt stefnu flugbrautar
25 í áttina að Skerjafirði.
3.20 Hinn krappi hringur sem
flugmaðurinn flaug til lendingar á
eftir ICB-753 svo og hin ótíma-
bæra beygja eftir að hann fékk
fyrirmæli um að hætta við lend-
ingu gætu gefið vísbendingar um
að hann hafi haft efasemdir um
eldsneytismagnið um borð. Flug-
maðurinn gaf hins vegar aldrei til
kynna að hann þyrfti forgang til
lendingar.
3.21 Flugmaður TF-GTI var að
hækka flugið, hafði dregið upp hjól
og vængbörð og flugvélin var kom-
in í um 500 feta flughæð yfir
Skerjafirði í fráhvarfsfluginu, þeg-
ar hreyfillinn missti afl. Flugvélin
var í láréttu flugi og sveigði til
vinstri. Flugmaðurinn kallaði upp
að flugvélin væri í ofrisi og fjöldi
sjónarvotta sá hana velta til vinstri
og steypast í bröttu gormflugi í
sjóinn um 350 metra frá landi.
Flugvélin brotnaði sundur og sökk
á um sex metra dýpi með alla inn-
anborðs.
3.22 Flugvélin var þunghlaðin á
litlum hraða í fráhvarfsflugi þegar
hreyfillinn missti afl. Hafi flug-
maðurinn reynt endurgangsetn-
ingu hreyfilsins hefur það tekið
nokkurn tíma en það ásamt því að
halda stjórn á flugvélinni krafðist
einbeitingar og markvissra að-
gerða. Þar sem þetta var 22. flug-
ferð hans þennan dag og flugvakt
hans var orðin 13 klst., kann það
að hafa dregið úr einbeitingu og
nákvæmni hans við stjórn flugvél-
arinnar og stuðlað að því að hann
missti stjórn á henni.
3.23 Þegar gangtruflanirnar hóf-
ust og hreyfillinn missti afl, hélt
flugmaðurinn áfram láréttu flugi
út yfir Skerjafjörð. Í þeirri flug-
hæð og afstöðu til flugvallarins
sem flugvélin var í, var ekki svig-
rúm til annars en að halda flug-
hraðanum í svifflugi að stjórnaðri
nauðlendingu á haffletinum.
3.23 * Ljóst virðist að flugmað-
urinn beindi ekki nefi flugvélarinn-
ar tafarlaust niður til þess að halda
eða ná upp flughraða til nauðlend-
ingar á haffletinum eftir að hreyf-
illinn missti aflið.
Tillögur í öryggisátt
Rannsóknarnefnd flugslysa
leggur til við samgönguráðherra:
4.1 Að hann endurmeti ákvörðun
sem fram kemur í auglýsingu nr.
171 frá 9. mars 1998, um ótíma-
bundna frestun gildistöku reglna
sem byggist á JAR-OPS 1 og varð-
ar flugrekstur minni flugvéla í at-
vinnuskyni.
Rannsóknarnefnd flugslysa
leggur eftirfarandi til við Flug-
málastjórn:
4.2 Að verklagsreglur flugör-
yggissviðs Flugmálastjórnar er
varða skráningu notaðra loftfara
til atvinnuflugs verði endurskoð-
aðar. Annaðhvort verði þess kraf-
ist að innflytjandinn útvegi út-
flutningslofthæfisskírteini (CofA
for Export) frá flugmálastjórn út-
flutningsríkisins, eða Flugmála-
stjórn Íslands framkvæmi sjálf
skoðun á loftfarinu sem uppfyllir
kröfur til útgáfu slíks skírteinis.
4.3 Að hún komi á gæðakerfi
fyrir starfsemi flugöryggissviðs
stofnunarinnar.
4.4 Að flugrekstrardeild flugör-
yggissviðs Flugmálastjórnar geri
áætlun um formlegar úttektir á
flugrekendum.
Úttektirnar séu samkvæmt við-
urkenndum aðferðum gæðastjórn-
unar.
4.5 Að hún leggi sérstaka
áherslu á að viðhaldsaðilar flug-
véla haldi nákvæma skráningu um
það viðhald sem framkvæmt er,
þ.á m. að þeir skrái allar niður-
stöður mælinga sem gerðar eru.
4.6 Að hún sjái til þess, að flug-
rekendur sem ekki hafa þegar sett
ákvæði í flugrekstrarhandbækur
sínar, er varða aðgang farþega að
framsæti við virk stýri þegar einn
flugmaður er á flugvélinni, geri
það.
4.7 Að hún efli eftirlit sitt með
flugi tengdu þeim miklu mann-
flutningum sem eiga sér stað í
tengslum við þjóðhátíðina í Vest-
mannaeyjum.
Morgunblaðið/Baldur Sveinsson
af Cessna gerð, 210 Centurion II.
öður og til-
öryggisátt
fnd flugslysa dregur saman
töður varðandi flugslysið í
riðja kafla skýrslu sinnar og
um er að finna tillögur í ör-
m beint er til samgönguráð-
málastjórnar. Ekki tókst að
eiguflugs Ísleifs Ottesen við
m skýrslunnar í gærkvöldi.
LÖGREGLAN mun taka sér
tíma til að fara yfir skýrslu
Rannsóknanefndar flugslysa
og bera saman við þau gögn
sem hún hefur aflað sér í
sambandi við rannsókn lög-
reglu á flugslysinu í Skerja-
firði.
Sigurbjörn Víðir Eggerts-
son, yfirlögregluþjónn hjá
rannsóknadeild lögreglunnar
í Reykjavík, sagði í samtali
við Morgunblaðið að þeir
myndu yfirfara sín gögn og
bera saman við skýrsluna og
athuga hvort það væri eitt-
hvað frekar sem þeir þyrftu
að skoða. Þeir mundu taka
sér tíma í það og ekkert væri
hægt að segja um það á þessu
stigi hvenær niðurstaða lægi
fyrir.
Rannsókn lögregl-
unnar á flugslysinu
Taka sér
tíma til að
fara yfir
skýrslu RNF
munum
sem bet-
la.
lugslysa
il Flug-
agði að-
alað úr-
em giltu
og flug-
ast regl-
eftirliti.
n eftirlit
um sem
Loks
tofnunin
ninni og
gerð sér-
ugmála-
trygging
hverju
ð vinnu-
rnunum
það hlyti
að verða tekið tillit til allra þeirra
ábendinga sem kæmu frá Alþjóða-
flugmálastofnuninni.
Sturla sagðist að sjálfsögðu
leggja mikla áherslu á að það
verði farið yfir málið í heild. Starf-
semi Rannsóknarnefndar flug-
slysa eins og starfsemi Rannsókn-
arnefndar sjóslysa gengi út á að
rannsaka slys og draga lærdóm af
því sem gerst hefði í þeim tilgangi
að koma í veg fyrir að slíkt end-
urtaki sig.
„Það er afar mikilvægt að fara
vandlega yfir þær tillögur og taka
þeim ábendingum sem Rannsókn-
arnefndin setur fram og ég mun
að sjálfsögðu gera það. Við mun-
um á næstu dögum fara yfir þetta
í ráðuneytinu og með Flugmála-
stjórn og ganga í það að uppfylla
þær ábendingar sem þarna koma
fram,“ sagði Sturla ennfremur.
herra
andlega
rslunni
Meginniðurstöðurnarkoma ekki á óvart,þær eru nokkurn veg-inn eins og við mátti
búast að mínu mati, óvandaðar og
ófullnægjandi,“ segir Friðrik Þór
Guðmundsson, faðir eins þeirra
sem lést eftir flugslysið í Skerja-
firðinum, er hann er spurður álits
á niðurstöðu skýrslu RNF.
„Hvað brotlendinguna sjálfa
varðar er meira og minna öllu
dembt á flugmanninn og honum
ætlaðir hlutir sem flugrekstrar-
stjóra og eiganda flugfélagsins
var ekki síður ætlað að fram-
fylgja. Hvað málið í heild varðar
er verið í niðurstöðunum að reyna
að gera sem minnst úr hlutverki
og ábyrgð Flugmálastjórnar en
þegar tillögur í öryggisátt eru
skoðaðar og viðhlítandi texti um
hann í skýrslunni kemur í ljós að
samgönguráðherra brást með
frestun á JAR-OPS 1-reglugerð-
inni 1998 því ef sú frestun hefði
ekki átt sér stað hefði flugslysið
ekki átt sér stað.
Þá kemur í ljós að Flugmála-
stjórn brást með svo alvarlegum
hætti að flugmálastjórar hafa
fokið fyrir minna og ekki síður
koma fram alvarlegar ávirðingar
á framkvæmdastjóra flugörygg-
issviðs Flugmálastjórnar sem
hefur að aðalstarfi að vera pró-
fessor í gæðastjórnun við Há-
skóla Íslands, slíkar ávirðingar
að hann á að sjá sóma sinn í því
að kveðja embætti sitt ásamt
flugmálastjóra.“
Ekki endilega flugmaðurinn
sem átti að segja nei
Friðrik Þór kvaðst einnig vilja
taka fram að dapurlegt væri
hversu mikil ábyrgð væri ætluð
flugmanninum. „Það er dapurlegt
þegar ábyrgðin liggur ekki síður
annars staðar. Það einblína allir á
að þetta hafi verið 22. ferðin hans
og að hann hafi verið búinn að
fljúga í 13 klukkustundir. Það er
ekki endilega hann sem átti að
segja nei, ég er búinn að fljúga of
mikið. Það eru eigandi flugfélags-
ins, Ísleifur Ottesen og flug-
rekstrarstjórinn, báðir í Vest-
mannaeyjum, sem áttu að segja
nei, þú ert búinn að fljúga of mik-
ið,“ sagði Friðrik Þór að lokum.
Friðrik Þór Guðmundsson
Ábyrgðin ekki síður hjá
öðrum en flugmanninum
Reynt að gera
sem minnst úr
hlutverki og
ábyrgð Flug-
málastjórnar