Morgunblaðið - 16.05.2001, Blaðsíða 24

ERLENT
24 MIÐVIKUDAGUR 16. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
BLAÐAMAÐUR særðist í
gær þegar pakkasprengja
sprakk á heimili hans í Baska-
héruðunum á Spáni. Að sögn
lögreglu er talið að aðskilnað-
arsamtök Baska, ETA, hafi
staðið að sprengjutilræðinu.
Blaðamaðurinn hafði áður
fengið hótanir frá samtökun-
um. Hann særðist á höndum
og í andliti en var ekki í lífs-
hættu. Sagði lögregla að hann
hefði ekki grunað að sprengja
væri í pakkanum, því á honum
hefði verið merki tímarits sem
hann sé áskrifandi að. Blaða-
maðurinn hefur haft lífvörð
undanfarna mánuði vegna hót-
ananna sem honum hafa borist.
Flestir blaðamenn sem
starfa í Baskahéruðunum hafa
sætt hótunum frá ETA und-
anfarið ár. Í maí í fyrra var
dálkahöfundur blaðsins El
Mundo myrtur af samtökun-
um. ETA, sem berjast fyrir
sjálfstæði Baskahéraðanna á
Spáni og í Frakklandi, hafa
lýst því yfir að blaðamenn, sem
ekki eru þeim að skapi, séu
„leigupennar“ spænskra
stjórnvalda.
Tillaga um
bann við
farsímum
GEORGE Pataki, ríkisstjóri í
New York-ríki í Bandaríkjun-
um, hefur lagt til að bannað
verði með lögum að nota far-
síma, sem ekki eru með hand-
frjálsan búnað, um leið og bif-
reið er ekið. Eru sams konar
tillögur til athugunar í öðrum
ríkjum Bandaríkjanna, á þeim
forsendum að bílstjórar sem
eru að tala í síma séu líklegri
til að valda árekstri.
Brot á þessum lögum myndi
varða sekt allt að 100 dollur-
um, eða um tíu þúsund krón-
um. Annað brot innan eins og
hálfs árs gæti kostað ökumann
allt að 300 dollurum, eða 30
þúsund krónum. Símtöl til
neyðarþjónustu yrðu undan-
skilin.
2.000 hund-
um lógað í
Búkarest
YFIRVÖLD í Búkarest, höf-
uðborg Rúmeníu, hafa nú látið
skjóta um tvö þúsund hunda
samkvæmt áætlun sem gerð
var þrátt fyrir andmæli
dýraverndarsinna, að því er
embættismenn borgarinnar
greindu frá í gær.
Hafist var handa 25. apríl sl.
og er markmiðið að útrýma
þeim 200 þúsund villihundum
sem eru í borginni. Samkvæmt
opinberum tölum urðu 22 þús-
und borgarbúar fyrir því í
fyrra að villihundar bitu þá.
Traian Basescu, borgarstjóri
Búkarest, áætlar að það muni
taka um tvö ár að útrýma
hundunum. Meðal þeirra dýra-
verndarsinna sem hafa atyrt
borgarstjórann harkalega fyrir
útrýmingarherferðina er
franska leikkonan Brigitte
Bardot.
Það sem af er þessu ári hafa
sex þúsund borgarbúar orðið
fyrir hundsbiti.
STUTT
ETA
kennt um
pakka-
sprengju
SHAUN Woodward er 42 ára þing-
maður, margmilljónamæringur því
konan hans er af Sainsbury-fjölskyld-
unni, sem á samnefnda búðakeðju,
sendir börnin sín í einkaskóla, hefur
þjón og býr á herragarði í Oxford-
skíri. En hann er ekki á lista Íhalds-
flokksins nú eins og síðast, heldur á
lista Verkamannaflokksins í St Hel-
ens South, gömlum námubæ, þar sem
Verkamannaflokkurinn hefur haft
öruggt sæti svo lengi sem elstu menn
muna. Sætið á listanum hlaut hann
um helgina, eftir að stjórn Verka-
mannaflokksins hafði tryggt honum
sæti á prófkjörslista, þar sem vinsæll
flokksmaður á staðnum var ekki með.
Uppröðunin á prófkjörslistann og
kjör Woodwards hafa vakið mikla
reiði, því það þykir enn eitt dæmið
um harða miðstýringu Verkamanna-
flokksins.
Almennt eru fjölmiðlar vakandi yf-
ir kosningabaráttu flokksins og gagn-
rýna hana mjög fyrir sviðsetningu og
miðstýringu.
Höfundur kosninga-
sigursins 1992
Þótt kosningabaráttan sé á fullu
eru framboðslistar flokkanna enn
ekki tilbúnir alls staðar og St Helens
er einn af þeim stöðum.
Verkamannaflokkurinn hefur
þann háttinn á að flokksstjórnin til-
nefnir frambjóðendur á prófkjörs-
lista, sem flokksmenn á hverjum stað
greiða svo atkvæði um. Líkt og fyrir
síðustu kosningar hafa tilnefningarn-
ar verið harðlega gagnrýndar.
Það vekur iðulega mikla gremju í
kjördæmum þegar flokksstjórnin til-
nefnir fólk, sem kemur utan að og
hefur engin tengsl við kjördæmið.
Þannig er í pottinn búið með Wood-
wards. Hann sagði sig úr Íhalds-
flokknum fyrir 18 mánuðum og gekk
til liðs við Verkamannaflokkinn.
Í St Helens var vinsæll borgar-
ráðsmaður til margra ára ekki einu
sinni settur á lista, heldur Woodward
og þrír aðrir, sem ekki höfðu líkt því
eins sterka stöðu og borgarráðsmað-
urinn. Þegar kom að kosningunum
um helgina sigraði Woodward með
fjögurra atkvæða meirihluta, en að-
eins um 200 flokksmenn af tæplega
500 meðlimum greiddu atkvæði.
Reiðin bullaði í mörgum flokks-
mönnum, þar sem Woodward var
frammámaður í Íhaldsflokknum, sem
undir stjórn Margaret Thatchers
stóð fyrir því að loka námum í St Hel-
ens á sínum tíma. Og Woodward var
líka einn af þeim sem skipulagði vel
heppnaða kosningabaráttu þáverandi
flokks síns 1992, þegar Verkamanna-
flokkurinn þótti svo sigurstrangleg-
ur, en tapaði samt. Það er á mörgum
að heyra að svo geti farið að Wood-
ward fái óháðan mótframbjóðanda úr
Verkamannaflokknum, svo hið
örugga sæti Verkamannaflokksins í
kjördæminu er ekki endilega gull-
tryggt fyrir Woodward og flokks-
stjórnina.
Kosningabarátta
á afturfótunum
Reglunum um uppstillingu á lista
var breytt enn frekar flokksstjórn-
inni í vil í ársbyrjun. Það þýðir að
þegar núverandi þingmaður ákveður
að gefa ekki kost á sér aftur getur
flokksstjórnin gripið inn í og í raun
ráðið hverjir bjóða sig fram. Einn
þingmaður Verkamannaflokksins
hefur lýst því yfir að háttsettur
flokksmaður hafi haft við sig sam-
band nýlega og boðið sér sæti í
lávarðadeildinni gegn því að hann
segði af sér þingmennsku. Ætlunin
var að koma einhverjum flokksgæð-
ingi að í öruggt þingsæti. Nokkur
dæmi eru einmitt um að eldri þing-
menn hafi óvænt tilkynnt að þeir ætli
að hætta og þá hafa útvaldir flokks-
gæðingar komið í þeirra stað á fram-
boðslistum fyrir tilstuðlan miðstjórn-
ar flokksins.
En þrátt fyrir, eða kannski vegna
harðrar miðstýringar hlýtur Verka-
mannaflokkurinn harkalega meðferð
í breskum fjölmiðlum. Þar er óspart
gert grín að því að fjölmiðlafólki, sem
er boðið að vera með Tony Blair for-
sætisráðherra á ferð, er ekki boðið að
vera í sömu rútu og hann, heldur í
meðfylgjandi rútu. Ljósmyndarar og
sjónvarpsfólk fá ekki að vera í rút-
unni, eingöngu skrifandi blaðamenn.
Einn dagur í rútunni kostar hátt í
hundrað þúsund íslenskar krónur, en
það er reyndar ekkert einstakt, því
hinir stóru flokkarnir tveir taka svip-
að gjald fyrir. Og allar uppákomur í
kringum Blair virðast sviðsettar út í
ystu æsar.
Í grein í Guardian í gær segir að
Verkamannaflokkurinn virðist fastur
í kosningabaráttunni 1997, því allt sé
eins og þá. Gallinn sé bara sá að það
eigi ekki lengur við. Nú séu aðrir
tímar.
En yfir öllu þessu gæti Peter
Mandelson, sem tvívegis hefur orðið
að segja af sér ráðherraembætti á
kjörtímabilinu, skemmt sér.
Hann var annar tveggja skipu-
leggjenda kosningabaráttunnar
1997. Sá sem var með honum þá fer
einn með stjórnina núna, Gordon
Brown fjármálaráðherra.
Blair sagðist um helgina enn hafa
samband við sinn gamla vin og félaga,
Mandelson, en það er til þess tekið að
Mandelson og Brown tali helst ekki
saman. Samband þeirra Blair og
Brown er álitið stirt og í Guardian var
ályktað að kosningabaráttu Blair
væri í vaxandi mæli háð gegn óvin-
inum Gordon Brown.
Verkamannaflokkurinn gagn-
rýndur fyrir miðstýringu
London. Morgunblaðið.
AP
Tony Blair, forsætisráðherra Bretlands, á leið á kosningafund í kjördæmi sínu í Sedgefield.
HÆSTIRÉTTUR Bandaríkjanna
komst á mánudag að þeirri niður-
stöðu að ekki væri réttlætanlegt að
leyfa notkun maríjúana í lækninga-
skyni.
Dómarar réttarins kváðu upp
samhljóða úrskurð um að samtök í
borginni Oakland brytu í bága við
alríkislög með því að dreifa marí-
júana til notkunar í lækningaskyni,
jafnvel þótt það væri heimilt sam-
kvæmt lögum Kaliforníuríkis, þar
sem Bandaríkjaþing hefði komist
að þeirri niðurstöðu að maríjúana
hefði ekki slíkt lækningagildi að
réttlætanlegt væri að gera undan-
tekningu á banni við sölu þess.
Kannabisefni geta linað þjáning-
ar fólks með sársaukafulla sjúk-
dóma og íbúar Kaliforníu sam-
þykktu í atkvæðagreiðslu árið 1996
að heimila notkun maríjúana í
lækningaskyni. Síðan hafa svipuð
lög verið samþykkt í atkvæða-
greiðslum í nokkrum ríkjum
Bandaríkjanna en þingið í Wash-
ington hefur heitið því að hrinda
þeim.
Úrskurður hæstaréttar á mánu-
dag beinist ekki gegn sjálfum lög-
unum sem heimila notkun kannab-
isefna í lækningaskyni en gerir
kleift að saksækja þá sem dreifa
efnunum í þessum tilgangi. Dóm-
arinn John Paul Stevens lét færa til
bókar að hann teldi úrskurðinn
ganga of langt, því rétt hefði verið
að gera ráð fyrir undantekningum í
einstaka tilfellum.
Kevin Zeese, formaður samtak-
anna Common Sense for Drug Pol-
icy, sagði niðurstöðu hæstaréttar
aðeins myndu verða til þess að auka
enn á deilurnar um notkun kannab-
isefna í lækningaskyni í Bandaríkj-
unum. „Alríkisstjórnin mun eiga
erfitt með framfylgja þessum úr-
skurði,“ sagði Zeese í samtali við
AFP-fréttastofuna.
Frakkar að íhuga lögleyfingu
í lækningaskyni
Á sama tíma eru Frakkar að
íhuga lögleyfingu kannabisefna í
lækningaskyni. Bernard Kouchner,
aðstoðarheilbrigðisráðherra Frakk-
lands, tilkynnti á mánudag að ráðist
yrði í umfangsmiklar rannsóknir til
að meta áhrif efnanna fyrir dauð-
vona eða sárþjáða sjúklinga.
Þá voru settar reglur í Kanada í
síðasta mánuði sem heimila fólki
með lífshættulega eða afar sárs-
aukafulla sjúkdóma að eiga og nota
kannabisefni ef það getur sýnt fram
á að efnin lini þjáningar þeirra.
Notkun maríjú-
ana í lækninga-
skyni hafnað
Washington. AFP, AP.
MIKIL gleði ríkti í Japan í gær þeg-
ar fréttist að Masako prinsessa, eig-
inkona Naruhitos krónprins, væri
barnshafandi. Á hún von á sér í lok
nóvember eða byrjun desember nk.
og verður þetta fyrsta barn
hjónanna.
„Ég er mjög glöð, sem japanskur
borgari óska ég henni góðrar með-
göngu,“ sagði Shizuko Okada, 67
ára húsmóðir í Tókýó, sem var að
versla í gær. „Ég býst við að krón-
prinsessan hafi þjáðst mikið vegna
þess að hún hafði áður misst fóst-
ur,“ bætti Okada við.
Masako og krónprinsinn hafa
verið í hjónabandi í nær átta ár.
Prinsessan missti fóstur fyrir þrem-
ur árumog var um kennt streitu
vegna gífurlegrar fjölmiðlaumfjöll-
unar um hvort farið væri að sjást að
hún væri barnshafandi.
Í síðasta mánuði var gefin út op-
inber yfirlýsing þar sem óljóst var
gefið í skyn að Masako væri með
barni. Var beðið um að fjölmiðlar
hefðu hemil á sér og hefur hingað
til verið farið að þeim óskum.
Ekki er vitað hvors kyns barnið
er, en karlar hafa setið á valdastóli
í Japan öldum saman og nú er rætt
um að ekkert sé því til fyrirstöðu að
keisaradrottning verði þjóðhöfð-
ingi landsins. Sveinbarn hefur ekki
fæðst í keisarafjölskyldunni í 35 ár.
Í síðustu viku sagði forsætisráð-
herra landsins að hann hefði sjálfur
ekkert á móti því að keisaraynja
tæki við völdum.
En það voru ekki allir þeirrar
skoðunar að það væri fréttnæmt að
krónprinsessan ætti von á sér. „Ég
bara óska henni til hamingju sem
manneskju, en ekki vegna þess að
hún tilheyrir keisarafjölskyldunni,“
sagði Yoshihisa Shibano, 28 ára
tölvuverkfræðingur í Tókýó.
Þungun prinsessu
fagnað í Japan
Tókýó. AFP.
Reuters
Naruhito krónprins og Masako
krónprinsessa í Japan.