Morgunblaðið - 16.05.2001, Blaðsíða 29

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 16. MAÍ 2001 29
ROTTERDAM er
Menningarborg Evr-
ópu í ár. Gergiev-
tónlistarhátíðin, sem
kennd er við að-
alstjórnanda Fílharm-
óníusveitarinnar í
Rotterdam, verður í ár
helguð tónlist Dimitr-
ijs Sjostakovitsj. Þetta
er í sjötta sinn sem há-
tíðin er haldin, og
verður þema hátíð-
arinnar fjórði og
fimmti áratugur 20.
aldarinnar, þar sem
sérstök áhersla verður
lögð á að kynna og
leika svokallaðar
stríðssinfóníur tónskáldsins rúss-
neska. Einnig verður flutt á hátíð-
inni önnur tónlist eftir Sjostakov-
itjs, óperur, sinfónísk tónlist,
kvikmyndatónlist, hljómsveit-
arsöngvar og kammermúsík. Há-
tíðin stendur frá 13.-22. september
og því gætu þeir sem unna tónlist
Sjostakovitsj lagt leið sína til Rott-
erdam í haust og hlýtt á mörg
helstu verk tónskáldsins á örfáum
dögum. Mikið verður lagt upp úr
ýmiss konar hliðardagskrá á hátíð-
inni, með fyrirlestrum, opnum æf-
ingum, masterklössum, nám-
skeiðum og tónsmiðjum, og verður
sérstaklega gert vel við börn og
unglinga í þeim efnum.
Sjostakovitsj hefur öðlast sess
sem eitt merkasta tónskáld 20. ald-
arinnar. Hann var um tíma mikils
metinn í heimalandi sínu, en á Stal-
ínstímanum var hann fordæmdur
og smáður af yfirvöldum fyrir það
sem þau kölluðu úr-
kynjun og andsovéska
list. Hápunktur hátíð-
arinnar verður vafa-
lítið flutningur 7. sin-
fóníu tónskáldsins, en
hún er nánast upp-
lifun hans á umsátri
Þjóðverja um Len-
íngrad árið 1941. Um-
sátrið stóð í 880 daga,
og meir en milljón
borgarbúar létust úr
hungri og vosbúð,
enda borgin al-
gjörlega einangruð.
Mitt í því ástandi sat
Sjostakovitsj og
samdi sitt meist-
araverk undir gný frá sprengju-
regni Þjóðverja.
Rotterdam og Leníngrad, sem
nú hefur endurheimt sitt fyrra
nafn, St. Pétursborg, deila nöturri
reynslu úr seinni heimsstyrjöld-
inni, en Rotterdam varð einnig illa
útleikin eftir árásir Þjóðverja.
Hljómsveitarstjórinn Valery Gerg-
iev er aðalhljómsveitarstjóri hljóm-
sveita borganna beggja og munu
hljómsveitirnar báðar leika á há-
tíðinni í Rotterdam. Auk þeirra
kemur fram fjöldi heimsþekktra
listamanna, þar á meðal Brodsky-
kvartettinn sem mun leika kamm-
erverk Sjostakovitsj frá fjórða og
fimmta áratugnum ásamt píanó-
leikaranum Christian Blackshaw,
en hann mun einnig leika ein-
leiksprelúdíur tónskáldsins fyrir
píanó. Nánari upplýsingar um há-
tíðina má finna á heimasíðu henn-
ar: http://www.gergievfestival.nl.
Stríðssinfóníur Sjost-
akovitsj í sviðsljósinu
Dimitrij
Sjostakovitsj
Gergiev-tónlistarhátíðin í
menningarborginni Rotterdam
„THE Crimson Rivers“ er hörku-
legur franskur tryllir sem gerist að
vetrarlagi í litlum háskólabæ upp
við frönsku Alpana og segir frá því
þegar finnast illa skorin og limlest
lík úti í náttúrunni. Líkt og í „Sev-
en“ er myrkur og drungalegur blær
yfir frásögninni og áhorfendur fá að
upplifa viðbjóðinn skefjalaust; ég
man ekki eftir nákvæmari líkskoð-
un nema þá í „Seven“. Undir titl-
unum sjáum við sundurskorið lík í
nærmynd og síðar förum við vand-
lega yfir limlestinguna með krufn-
ingalækni í viðurvist súperlöggunn-
ar Pierre, sem hinn ofursvali Jean
Reno leikur. Einhverjum þætti nóg
um en ekki leikstjóranum Mathieu
Kassovitz, sem áður sýndi okkur
kynþáttahatur í nærmynd. Hann
vill ekki að við missum af neinu.
Við gerum það reyndar vegna
þess að sagan verður á endanum
óþarflega flókin og skilur eftir fleiri
spurningar en svör. Hins vegar er
keyrslan svo ágæt, frásögnin svo
hröð, að maður hefur næstum ekki
tíma til þess að velta gloppunum
fyrir sér. Tvær löggur eru í aðal-
hlutverkum. Reno er goðsögn í lif-
anda lífi, lögga sem allir þekkja og
greinilega bera virðingu fyrir vegna
þess að þegar menn heyra nafn
hans verða þeir eitthvað kindarlegir
á svipinn og trúa ekki eigin eyrum.
Vincent Cassel, sem einnig lék fyrir
Kassovitz í Hatri, er unga, fríska
löggan sem fer létt með að berja á
nýnasistum (hann verður hreinlega
eins og Steven Seagal í einu slags-
málaatriðinu) og storka þeim gamla
þegar hann getur. Saman rannsaka
þeir hið óhugnanlega morðmál, sem
tengist hvarfi ungrar stúlku og
undarlegum málum í fornum há-
skóla.
Myndin er hlaðin óhugnaði og
Kassovitz, ásamt rithöfundinum
Jean-Christopher Grange, er skrif-
aði bókina sem myndin er gerð eft-
ir,
tekst að gera hana spennandi og
dularfulla, alltaf skrefi á undan
okkur. Þeir nýta sér vel náttúruna
undir Ölpunum og Reno er nógu
ábúðarmikill til þess að maður trúi
því að hann sé raunveruleg hetja.
Með ofurlitlum skýrleika í handrit-
inu hefði myndin orðið betri en hún
er nógu góð samt. Fínn tryllir frá
Frökkunum.
„Þeir nýta sér vel náttúruna undir Ölpunum og Reno er nógu ábúð-
armikill til þess að maður trúi því að hann sé raunveruleg hetja.“
Dularfullur
háskólabær
Arnaldur Indriðason
KVIKMYNDIR
S t j ö r n u b í ó
Leikstjóri: Mathieu Kassovitz.
Handrit: Kassovitz og Jean-Christ-
opher Grange. Aðalhlutverk: Jean
Reno, Vincent Cassel.
Frakkland. 110 mín.
„THE CRIMSON RIVERS“

„DUNGEONS and Dragons“ er
einstaklega gamaldags ævintýra-
mynd byggð á samnefndum leik.
Hún er gerð af Courtney Solomon og
er þetta hans fyrsta bíómynd. Hún
gerist í ævintýralegu konungsríki og
segir frá illum seiðskratta (Jeremy
Irons hefur ekki ofleikið meira um
ævina) sem þráir það heitast að ná
völdum yfir drekunum því þar með
hefur hann náð völdum yfir konungs-
ríkinu. Í vegi hans eru úrræðagóðir
þjófar tveir, einnig álfur og dvergur
og ungur lærimeistari töframanns
sem öll gerast liðsmenn hinnar ungu
drottningar ríkisins og gera sitt til
þess að bjarga málunum.
Öll ber myndin eins og vísvitandi
keim af gömlu, sakleysislegu þrjú-
bíóunum; maður næstum því vill
skipta á hasarblaði í hléinu. Ævin-
týraheimur hennar er ósvikinn.
Stórar hallir og miklir salir og brell-
ur sem gera saklaust gólfteppi að
kviksyndi og opna útgönguleiðir í
gegnum steinveggi. Þjófarnir eru
skemmtilegar ævintýrapersónur
með brandara á hraðbergi og ill-
mennin eru svo ill að leikararnir
verða að ofleika þau alveg hryllilega;
sé Irons slæmur er hann ekkert á
móts við Bruce Payne sem leikur
sadistalegan sendisvein hans eins og
það sé hans síðasta hlutverk í lífinu.
Leikstjórinn Solomon verður
þannig ekki sakaður um neinn frum-
leika og hann missir aðeins tökin á
þessu öllu saman en myndin hans er
einlæg og gerð af fullri alvöru til
þess að skemmta ungviðinu og það
ber að virða það við hann. Hann
heldur uppi góðum dampi í frásögn-
inni og lætur sakleysið í þessu öllu
saman vinna með sér. Justin Whalin
og grínistinn Marlon Wayans leika
þjófaparið ágætlega og svo koma
drekar við sögu sem enn auka á
spennuna. Að vísu eru óþarflega
óhugnaleg atriði í myndinni fyrir
yngstu kynslóðina, myndin er rétti-
lega bönnuð innan 12 ára en hún ætti
að reynast unglingum sem enn trúa
á ævintýrið hin bærilegasta skemmt-
un.
Drekar og
dýflissur
Arnaldur Indriðason
KVIKMYNDIR
R e g n b o g i n n
Leikstjórn og handrit: Courtney
Solomon. Aðalhlutverk: Justin
Whalin, Marlon Wayans, Thora
Birch, Bruce Payne og Jeremy
Irons. New Line Cinema. 98 mín.
„DUNGEONS AND
DRAGONS“  RITASKRÁ Einars Ólafs
Sveinssonar var gerð í 100 ára
minningu hans þann 12. desember
1999. Ólöf Bene-
diktsdóttir tók
saman.
Í frétta-
tilkynningu seg-
ir m.a.: „Einar
Ólafur var einn
afkastamesti og
þekktasti fræði-
maður þjóð-
arinnar á sinni
tíð. Hann naut
mikillar virð-
ingar sem vísindamaður og var
vinsæll af alþýðu, ekki síst fyrir
upplestur sinn á fornsögum í út-
varp“. Eftir hann hafa komið út 16
frumsamdar bækur, sem hafa ver-
ið þýddar, ýmist á dönsku, norsku,
ensku, frönsku eða kínversku, og
sumar voru frumsamdar á erlendu
máli.“
Útgefandi er Háskólaútgáfan.
Bókin er 88 bls. Verð: 1.980 krón-
ur.
Einar Ólafur
Sveinsson
 SPEGLANIR er eftir Helgu
Kress. Í bókinni eru fjórtán grein-
ar um konur í íslenskum bók-
menntum
nítjándu og tutt-
ugustu aldar
andspænis bók-
menntastofnun
og bókmennta-
hefð. Helga
Kress, er pró-
fessor í bók-
menntafræði við
Háskóla Íslands
og brautryðjandi
í femínískum
bókmenntarannsóknum hér á
landi.
Útgefandi er Háskólaútgáfan.
Bókin er 429 bls. Verð: 3.590 kr.
Nýjar bækur
Helga
Kress
 SKYTTURNAR þrjár eftir
Alexandre Dumas er í Ritröðinni
Sígildar sögur í íslenskri þýðingu
Þorsteins G. Jónssonar.
Ævintýralegt líf þessara fræknu
liðsmanna Lúðvíks XIII Frakk-
landskonungs hefur orðið efnivið-
ur í fjölda kvikmynda og sjón-
varpsþátta. Í bókinni er sagan
endursögð fyrir lesendur á aldr-
inum 8-12 ára og aukin margs
konar fróðleik um skyttur og að-
alsmenn í Frakklandi á 17. öld,
þegar launráð voru brugguð í
hverju horni og einvígi voru dag-
legt brauð.
Victor Ambrus myndskreytti
söguna sem Michael Leitch end-
ursagði. Bókin kom fyrst út hjá
forlaginu Dorling Kindersley og
er í sömu ritröð og Arthúr kon-
ungur, sem Mál og menning gaf út
árið 1999.
Útgefandi er Mál og menning.
Bókin er prentuð á Ítalíu. Verð:
2.390 kr.
FERNIR einsöngstónleikar eru
framundan við Söngskólann í
Reykjavík, Smára, Veghúsastíg 7.
Um er að ræða lokaáfanga 8. stigs
prófs átta nemenda við skólann. Á
morgun, fimmtudag, kl. 20 eru tón-
leikar Árnýjar Ingvarsdóttur sópr-
ans og Maríu Mjallar Jónsdóttur
mezzósóprans. Á píanó leikur Ólafur
Vignir Albertsson. Á föstudag kl. 20
eru tónleikar Bylgju Dísar Gunnars-
dóttur sóprans. Undirleikari hennar
á píanó er Hólmfríður Sigurðardótt-
ir. Þá syngur Þórunn Marinósdóttir
sópran við píanóundirleik Kolbrúnar
Sæmundsdóttur. Sunnudaginn 20.
maí kl. 20 syngur Magnea Gunnars-
dóttir sópran við undirleik Hólmfríð-
ar. Þá syngur Ólöf Inger Kjartans-
dóttir við undirleik Iwona Aspar
Jagla píanóleikara. Mánudaginn 21.
maí kl. 20 verða tónleikar Guðríðar
Þóru Gísladóttur sópran og er það
Kolbrún sem leikur á píanóið. Þá
syngur Ívar Helgason baríton við
undirleik Iwonu Aspar.
Aðgangur að tónleikunum er
ókeypis.
Nýir söngvarar Söngskólans í Reykjavík: F.v. Ólöf Inger, María Mjöll,
Ívar, Þórunn, Árný, Guðríður Þóra, Magnea og Bylgja Dís.
8. stigs tónleikar
frá Söngskólanum
 206 leiðir til að tendra karl-
mann er eftir Margot Saint-Loup í
þýðingu Kolbrúnar Bergsdóttur.
Bókin er sjálfstætt framhald bók-
arinnar 177 leiðir til að koma konu
í 7. himin. Ekki er um kynlífsbók
að ræða eða samantekt um erótík
heldur er ætlað að hjálpa fólki að
stíga yfir þröskuld erótískrar ögr-
unar. Höfundur bókarinnar segir
að kynlíf byrji í heilanum og legg-
ur áherslu á hve mikilvægt er að
sjá sjálfa sig sem kynveru og vera
geislandi af kynferðislegu sjálfs-
trausti. Gott kynlíf krefst ekki
fullkomins líkama, heldur þess að
þekkja og kunna vel á líkama sinn.
Útgefandi er PP forlag. Bókin
120 síður, kilja. Verð: 1.380 kr.