Morgunblaðið - 16.05.2001, Blaðsíða 48

48 MIÐVIKUDAGUR 16. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ






 
 

     
  
     
 
   
      
  
 
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100  Símbréf 569 1329
ÞEGAR ríkisstjórnin skipaði nefnd
til að endurskoða bótakerfi Trygg-
ingastofnunar ríkisins, bjuggust flest-
ir við því að afkvæmið yrði höfðingi
með hatt, en þegar króginn kom eftir
erfiða fæðingu, var það andvana mús-
arungi.
Lagfæring ríkisstjórnarinnar á
bótakerfi Tryggingastofnunar ríkis-
ins, er hlutfallslega með þeim hætti að
ríkið lætur þig hafa krónu til þess að
borga 100 kr. skuld, síðan átt þú sjálf-
ur að finna það út, hvernig hægt sé að
greiða 100 kr. skuld, með krónu, svo
skuldin sé fullgreidd.
Það hefur t.d. ekkert verið lagfærð
staða þeirra sem búa í eigin húsnæði
og eru jafnvel enn að borga húsnæðið
niður. Þeir eru mergsognir með
sköttum og fasteignagjöldum og við-
miðunarmörk til lækkunar slíkra
gjalda, ekkert í samræmi við verðlag
eða þær hækkanir sem orðið hafa á
fasteignamati, sem leiddi til hækkun-
ar á fasteignagjöldum.
Það er undarlegt hvað ötullega er
unnið að því að telja þjóðinni trú um
að aldraðir séu eitt mesta fjárhags-
vandamál þjóðarinnar. Alltaf þegar
talað er um hækkanir á lífeyri aldr-
aðra, er talað um hvað það kosti þjóð-
félagið í heild yfir árið, eins og t.d.
núna síðast. Þá var sagt að breytingin
á almannatryggingakerfinu kosti
þjóðfélagið 1.350 millj., en þegar sagt
var frá hækkun launa embættis-
manna, var aðeins talað um hvað þeir
hefðu fengið í prósentuhækkun, ekki
minnst á það hvað þessi hækkun kost-
aði þjóðfélagið í heild. Þetta getur
varla talist heiðarleg umfjöllun gagn-
vart öldruðum.
Það er athyglisvert að embættis-
menn sem tregastir eru til þess að
bæta kjör aldraðra, eru ekki í vand-
ræðum með að finna fé til að tryggja
sjálfum sér veglegan lífeyri.
Ákveðið var að láta nýju breyt-
inguna á Almannatryggingakerfinu
taka gildi fyrsta júli, en borga emb-
ættismönnum aftur í tímann. Þetta
sýnir hugarfar ríkisstjórnarinnar til
aldraðra. Það var líka talað um það að
öryrkjadómurinn ætti að gilda fyrir
aldraða frá áramótum. Ég hef ekki
orðið var við þessa breytingu enn.
Þegar ég heyrði breska Íhalds-
flokkinn lofa Bretum því að ef hann
kæmist að í næstu kosningum, ætluðu
þeir að lækka skatta. Minnti það mig
á að þegar Sjálfstæðisflokkurinn var
síðast í stjórnarandstöðu, lofaði hann
því að ef hann kæmist að, ætlaði hann
að lækka skatta og tryggja það að lág-
marksframfærslutekjur yrðu skatt-
frjálsar. Efndirnar eru aftur á móti
þær að lágmarks ellilífeyrir er ekki
einu sinni skattfrjáls.
Þegar ríkisstjórnin ákvað að greiða
ekki ellilífeyrisþegum fjögur ár aftur í
tímann, eins og öryrkjum, virðist það
hafa fallið þjóðinni svo vel í geð, því
Sjálfstæðisflokkurinn jók fylgi sitt
strax á eftir. Því má búast við að hann
styrki stöðuna verulega nú.
GUÐVARÐUR JÓNSSON,
Hamrabergi 5, 111 Reykjavík.
Vitringa-
afkvæmið
Frá Guðvarði Jónssyni:
FYRIR fáum vikum voru fluttir á Rás
1 tveir mjög vandaðir og athyglis-
verðir þættir sem Vigfús Geirdal tók
saman um Olof Palme, forsætisráð-
herra Svíþjóðar. Í fyrri þættinum var
talað um stjórnmálaferil og skoðanir
Palme, með tilvísun til nýrra heimilda
um það efni. Í þeim seinni var svo
fjallað um morðið, rannsóknina á því
og hinar óleystu gátur um þann
skelfilega atburð. Meðal rita sem Vig-
fús vitnaði til var nýleg bók eftir Ing-
var Carlsson, eftirmann Olofs Palme,
þar sem hann segir frá hinu nána
samstarf þeirra og lýsir þeim aðstæð-
um sem voru þegar Carlsson tók við
forystunni með svo óvæntum hætti.
Þessa bók lék mér hugur á að lesa
en hún reyndist ekki vera til á al-
mennum bókasöfnum hér. En á ein-
um stað taldi ég að slík bók hlyti að
vera fáanleg, í bókasafni Norræna
hússins. Svo reyndist ekki vera. Mér
var sagt að safnið hefði litla peninga
til ráðstöfunar og ekki hefði verið tal-
in ástæða til að eyða af þeim til að
kaupa þessa bók. Sú skoðun mín að
það mætti teljast sjálfsagt, að einmitt
í þessu safni væri til bók eftir sænsk-
an forsætisráðherra um sinn fræg-
asta forvera, hlaut litlar undirtektir.
Þetta atvik gefur tilefni til að
spyrja hvernig sú stofnun sem hér um
ræðir, bókasafn Norræna hússins, sé
rekin. Hefur safnið ekki peninga til að
kaupa forvitnilegustu rit frá Norður-
löndum? Og til hvers er það þá? Ég
hef líka tekið eftir því að sáralítið bæt-
ist við af myndböndum frá Norður-
löndum sem líka eru þarna til útlána.
Mér er nær að halda að einhvers kon-
ar sveltistefna ráði ríkjum varðandi
þetta safn, og kannski líka metnaðar-
leysi hjá forráðamönnum þess.
Norræna húsið er þýðingarmesta
miðstöð norrænnar menningar í land-
inu. Starfsemi þess í rúm þrjátíu ár
hefur skipt miklu fyrir okkur. En mér
virðist að nú sé þar samdráttarskeið.
Fyrr á árum bar miklu meira á þess-
ari starfsemi, stöðugt komu gestir frá
Norðurlöndum og forstöðumenn
hússins voru áberandi í menningarlíf-
inu í Reykjavík. Svo er ekki nú. Það er
því ástæða til að varpa þeirri spurn-
ingu til stjórnar Norræna hússins
hvað hún hugsi sér um starfsemina í
framtíðinni. Hvernig hyggjast menn
búa svo að þessari stofnun að hún
verði áfram sú brjóstvörn norrænna
menningarsamskipta sem hún á að
vera? Í því sambandi er grundvallar-
atriði að bókasafn hússins veiti góða
þjónustu. Þangað eiga allir þeir að
geta leitað sem vilja fylgjast með því
helsta sem skrifað er á Norðurlönd-
um, hvort sem er í skáldskap, sögu
eða fræðum og sömuleiðis helstu nor-
rænum kvikmyndum.
GUNNAR STEFÁNSSON,
Kvisthaga 16, Reykjavík.
Bókasafn Nor-
ræna hússins
Frá Gunnari Stefánssyni: