Morgunblaðið - 07.06.2001, Page 2

Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.isKróatarnir tveir eru á förum frá
Fram eftir stutta dvöl / B1
Komu í einkaþotu frá Noregi til að
sjá Ríkharð skora / B1
8 SÍÐUR
Morgunblaðinu í
dag fylgir blað-
aukinn Bæjarferðir.
Blaðinu verður
dreift á suðvest-
urhorninu.
20 SÍÐUR
Sérblöð í dag
Á FIMMTUDÖGUM
VIÐSKIPTABLAÐ MORGUNBLAÐSINS
S É R B L A Ð Á F I M M T U D Ö G U M U M V I Ð S K I P T I S J Á V A R Ú T V E G & A T H A F N A L Í F
FRÉTTIR
2 FIMMTUDAGUR 7. JÚNÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
FJÖLDI ferðamanna beið þess í
gær að komast yfir Fjarðarheiði til
Seyðisfjarðar, en farþegaferjan
Norræna fer um hádegisbilið í dag.
Heiðin var um tíma ófær sökum
fannfergis og skafrennings og voru
ferðamenn uggandi fram eftir gær-
deginum um hvort þeir myndu yf-
irhöfuð ná til skips á tilsettum tíma.
Höfðu menn haft af því spurnir að
skipið yrði hugsanlega látið bíða ef
til kæmi. Þá lenti fólk í ógöngum á
Breiðdalsheiði í fyrrinótt.
Á Egilsstöðum mátti víða sjá veð-
urbarða ferðalanga bíða fregna
með óþreyju og höfðu þeir langa
viðdvöl í kaupfélagskaffihorninu,
sjoppum og á upplýsingamiðstöð
ferðamála.
Tvær fjölskyldur, önnur þýsk en
hin hollensk, voru komnar í samflot
með ferðabíla sína á tjaldstæðinu
og reyndu að afla upplýsinga um
færð yfir Fjarðarheiði. Fólkið hafði
komið frá Mývatni daginn áður og
þótti nóg um ófærðina og gassa-
ganginn í veðrinu. Sagði það veðrið
hafa komið sér fullkomlega á óvart,
því að upplýsingar hefðu aðeins
gefið til kynna að nokkuð kalt gæti
orðið í veðri á þessum árstíma.
Höfðu þau þurft að kaupa sér öfl-
ugri viðlegubúnað á leiðinni til að
halda á sér hita. Þau voru þó
hvergi bangin og sögðust myndu
koma fljótlega aftur til landsins.
Þá rakst Morgunblaðið á tvær
kanadískar fjölskyldur sem brostu
góðlátlega að uppnámi annarra
ferðamanna og sögðu þetta veð-
urfar ekki óalgengt á sínum heima-
slóðum í júní. Þyrftu menn ekki að
kippa sér upp við lítilsháttar hret
og væri lykilatriðið að vera á góð-
um bíl og í lagskiptum klæðnaði,
svo hægt væri að bæta við eða taka
af eftir þörfum. Þau sögðust þó
hafa mætt nokkrum hættulega illa
útbúnum ferðalöngum á þjóðveg-
inum og þar hefði augsýnilega
skort á nauðsynlegar upplýsingar
til útlendinga á ferð um landið.
Í gær lægði veðrið þegar leið á
og um kl. 18 var orðið sæmilega
fært fyrir alla bíla, þótt krapi og
skafrenningur yllu töfum. Sam-
kvæmt upplýsingum starfsmanna
Vegagerðarinnar voru mannaðir
plógar á heiðinni í nótt til að hjálpa
þeim sem lentu í vandræðum.
Hættulega illa útbúnir ferðalangar á þjóðvegum landsins
Vorhretið hrekkir erlenda ferðamenn
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Með Norrænu koma nú 280 farþegar til landsins en 370 fara utan. Veðurbarið, en hvergi bangið, var þetta fólk
að leita upplýsinga á Egilsstöðum um hvort fært væri orðið yfir Fjarðarheiði í gær. Það er á leið heim til Hol-
lands og Þýskalands með Norrænu, sem siglir frá Seyðisfirði á hádegi.
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra
segir Hafrannsóknastofnun verða
að endurskoða grundvöll starfsemi
sinnar en ofmat stofnunarinnar á
ástandi þorskstofnsins verði hins
vegar ekki til þess að veikja efna-
hagslífið sem standi styrkum fót-
um.
„Dæmið sem við horfum á er
þannig að það kemur á daginn og
er almennt viðurkennt af vísinda-
mönnunum sjálfum, að sá vísinda-
legi grundvöllur sem fiskifræðingar
Hafrannsóknastofnunar hafa fært
fram fyrir tillögum sínum hefur
ekki verið jafnöruggur og þeir hafa
viljað vera láta. Nú eru dregnir inn
í myndina þættir sem er afskaplega
erfitt að henda reiður á, atriði eins
og svokallaður veiðanleiki þorsks
sem er fljótandi hugtak og á að
skýra þær skekkjur sem menn telja
sig nú hafa gert. Við stöndum
frammi fyrir því að vísindagrund-
völlurinn er erfiður en við stöndum
hins vegar því miður ekki frammi
fyrir því að aðrir hafi komið með
kenningar sem öruggt er að hægt
sé að fara eftir. Það hefur enginn í
rauninni bent á hvaða aðferðafræði
við getum tekið upp,“ sagði Davíð.
„Ég tel að það sé nauðsynlegt að
Hafrannsóknastofnun endurskoði
allan sinn grundvöll og sérstaklega
hverfi frá því viðhorfi sem stundum
hefur komið fram hjá stofnuninni
að menn telji sig hafa höndlað allan
sannleikann. Það er bersýnilegt að
það er margt sem getur skekkt
þeirra niðurstöður, frávikin eru
miklu stærri en menn hafa viljað
vera láta. Það tekur enginn slíkum
tíðindum án þess að hugsa sinn
gang rækilega og fara síðan ofan í
þær forsendur sem reynst hafa
skakkar.“
Efnahagslífið þolir skellinn
Spurður um áhrif skýrslunnar á
efnahagslífið og hvort hann teldi
samdráttinn áfall fyrir þjóðarbúið
svaraði Davíð neitandi og breyting-
in væri ekki til þess fallin. „Efna-
hagslífið er almennt séð það sterkt
að þrátt fyrir þessa spá og ákvarð-
anir verða útgerðir og fiskvinnslur
ekki illa úti og áhrifin á efnahags-
lífið eru nánast engin, vegna þess
að verðlag er mjög hátt og geng-
isskráningin er hagfelld þeim að-
ilum sem verða fyrir skellinum
núna svo þeir standa ekki verr nú
en þeir gerðu í fyrra og eiga vart
eftir að finna fyrir þessu áfalli
núna.“
Davíð sagði það hins vegar mikil
vonbrigði að ekki skyldi hafa tekist
að byggja upp fiskistofna líkt og
menn hefðu ætlað að væri að gerast
undanfarinn áratug og væntingar
til framtíðar því ekki þær sömu og
áður hefði verið gert ráð fyrir. „Við
getum einnig þurft að horfa á það
að minnka afla eitthvað á næsta ári
til viðbótar, en séu þessar núver-
andi tölur réttar ættum við að geta
híft okkur upp á nýjan leik eftir
það.“
Eins og áður hefur komið fram
hefur stærð þorskstofnsins verið
ofmetin um 289 þúsund tonn að því
er fram kemur í skýrslu sem Haf-
rannsóknastofnun hefur sent frá
sér um nytjastofna í sjó. Kvóti
næsta fiskveiðiárs verður 190 þús-
und tonn samkvæmt reglugerð
sjávarútvegsráðherra um leyfileg-
an heildarafla á fiskveiðiárinu 2001/
2002 sem tekur gildi 1. september
næstkomandi en hefði verið 155
þúsund tonn ef aflagetu hefði ekki
verið breytt á síðasta ári.
Mat forsætisráðherra á skýrslu Hafrannsóknastofnunar
Stofnunin verður að end-
urskoða starfsemi sína
HARALDUR Örn Ólafsson gerði í
gærkvöldi ásamt félaga sínum Guð-
mundi Eyjólfssyni atlögu að tindi
Denali, hæsta fjalls N-Ameríku, sem
er 6.190 metra hár. Á leið í efstu búð-
ir mættu þeir hópi fjallgöngumanna
sem höfðu orðið frá að hverfa vegna
háfjallaveiki í þunna loftinu. Ástand
nokkurra leiðangursmanna var
slæmt, en veikin hefur gert fjalla-
mönnum á Denali marga skráveif-
una. Aðeins fjórði hver fjallgöngu-
maður, sem undanfarnar vikur hefur
lagt til atlögu við tindinn, hefur kom-
ist alla leið.
„Það hefur verið kaldara á fjallinu
en undanfarið. Í morgunsárið var um
þrjátíu stiga frost og vindur allhvass
af norðri. Okkur Guðmundi líður vel
þótt vægur höfuðverkur hafi hrjáð
okkur. En við gætum þess að drekka
mikið vatn og borða vel. Tindurinn
blasir við okkur en hann er sveip-
aður skýjaslæðu og greinilega
hvasst þarna uppi,“ sagði Haraldur
Örn í samtali við bakvarðasveitina í
miðstöð leiðangursins.
Þeir félagar hugðust bíða í sólar-
hring vegna veðurs, en veðurspá fyr-
ir næstu daga er slæm, hvassviðri og
kaldsamt. Því tóku þeir ákvörðun um
að freista þess að komast á tindinn
áður en veður versnar frekar. Atlag-
an að tindi Denali getur tekið um 18
klukkustundir og vegna veðurs er
tvísýnt hvort þeir ná markmiði sínu í
þessari atlögu.
Haraldur Örn segir að leiðangur-
inn hafi gengið að vonum og raunar
gott betur. Vorið hefur um margt
verið erfitt á Denali og margir orðið
að láta undan síga vegna háfjalla-
veiki. Einkenni hennar eru höfuð-
verkur, slappleiki og fjallamenn geta
átt erfitt með hreyfingar. Veikin get-
ur orðið lífshættuleg ef bjúgur
leggst á lungu og heila, en sem betur
fer hafa engin slík tilfelli gert vart
við sig í vor. Þó hefur orðið að sækja
alvarlega veika fjallamenn í efstu
búðir með þyrlum við ákaflega erf-
iðar aðstæður. Mikilvægt er að
bregðast hart við ef fjallgöngumaður
veikist og halda þegar í búðir neðar í
fjallinu. Súrefni í efstu búðum er að-
eins helmingur af því sem gerist við
sjávarmál og því eru menn fljótir að
mæðast, þreytast og jafnvel veikjast.
Denali er fyrsta fjallið í sjö tinda
leiðangri Haralds Arnar Ólafssonar.
Á næstu 12 mánuðum hyggst hann
klífa hæstu fjöll heimsálfanna sjö og
verða annar maðurinn í sögunni til
þess að klífa hæstu fjöll heimsálf-
anna og ganga á norðurpólinn og
suðurpólinn.
Haraldur Örn gerir
atlögu að tindi Denali
ELDUR kviknaði í húsbíl á Dalvík
rétt upp úr klukkan átta í gær-
kvöldi.
Slökkvilið Dalvíkur var fljótt á
vettvang og náði að slökkva eldinn
á stuttum tíma. Bíllinn var mann-
laus og stóð við íbúðarhús í bænum
þegar eldsins varð vart. Bifreiðin
var full af reyk þegar slökkviliðið
kom að. Talið er að kviknað hafi í
út frá gasleka.
Húsbíllinn er mikið skemmdur
eftir brunann en engin slys urðu á
fólki.
Kviknaði í húsbíl
KLAMÝDÍUSÝKINGUM hefur
fjölgað ár frá ári samkvæmt yfirliti
sem landlæknisembættið hefur birt
yfir tilkynningarskylda sjúkdóma.
Samkvæmt yfirlitinu voru 1.597
sýkingartilfelli skráð árið 1997,
1.567 árið 1998, 1.704 tilfelli árið
1999, 1.838 árið 2000 og fyrstu þrjá
mánuði þessa árs hafa samtals ver-
ið skráð 552 tilfelli klamýdíusýking-
ar, þar af 202 í mars, og hafa aldrei
verið skráð fleiri tilfelli í einum
mánuði.
Þá hefur tíðni lifrarbólgu aukist
jafnt og þétt samkvæmt yfirlitinu.
Á yfirliti landlæknis má m.a. sjá
að tíu manns greindust með HIV-
veiruna á síðasta ári en sú veira
veldur alnæmi. Sextán greindust
með lekanda og fimmtán með sára-
sótt. Níu manns greindust með
berkla, átta með kíghósta.
Enginn greindist hins vegar með
hettusótt og mislingar virðast ekki
hafa gengið í nokkur ár.
Klamýdíu-
sýkingum
fjölgar ár
frá ári