Morgunblaðið - 17.06.2001, Blaðsíða 35

furðað sig á því, að jörðin heiti Geit-
eyjarströnd, en eigi ekki Geitey á
Mývatni. Sú skýring hefur lengi lifað
meðal Mývetninga, að ekkja ein hafi
búið á Geiteyjarströnd fyrr á öldum
og sent eftir Reykjahlíðarpresti til
að láta hann veita sér síðasta sakra-
menti. Gerir prestur bón hennar og
var einn með henni, er hún tók síð-
asta andvarpið. Kemur síðan út úr
kamersi ekkju og er spurður um líð-
an: „Ekki skildi hún laklega við, gaf
Reykjahlíðarkirkju Geitey rétt áður
en hún skildi við.“ Þá varð til orðtak,
sem ennþá heyrist í Mývatnssveit:
„Gefur hún ennþá, heillin.“
---
Hinn 4. apríl 1876 eru Skútustaðir
gerðir að prestsetri og frá 1880 heit-
ir prestakallið Skútustaðaprestakall.
VI
Í viðtali, sem Gísli Sigurðsson, þá
ritstjóri Vikunnar, átti við Jóka 13.
september 1962 segir m.a. um þá
bræður: „Þetta voru barnslegir og
einlægir, gamlir menn. Þeir kvöddu
mig með virktum og þökkuðu kær-
lega fyrir heimsóknina.“ Þetta var á
ævikvöldi þeirra, þeir 74, 79 og 81
árs. Í minningargrein, er ég reit um
vin minn Stefán Jónasson (1919–
2000) 31. ágúst í fyrra í Mbl. stendur
m.a.: „Snemma á stríðsárunum
ákveða þeir bræður Stebbi og Nóni
að halda til Reykjavíkur í atvinnu-
leit, því þar hafði frést um næga
vinnu, en lítil verkefni fyrir þá í Vog-
um. Þá var að leita til Jókabræðra á
Strönd (Jóhannesarsona á Geiteyj-
arströnd), því þeir voru þeir einu
menn í sveitinni, sem áttu peninga.
Þeir bera upp erindið og segjast
þurfa farareyri til Reykjavíkur.
Siggi á Strönd, sem hafði alla forystu
á hendi fyrir þá Jókabræður, „fór í
gamla kistilinn“ og tók fram þá
seðla, sem um var beðið, en bætti
við: „Þurfið þið ekki meira?“ Jókar
voru engum líkir, ógleymanlegir öll-
um, sem þeim kynntust.“ Jókar
geymdu peningana sína aðallega í
kistli, því þeir höfðu slæma reynslu
af því að geyma þá á bókum, áttu t.d.
innlánsbók í Kaupfélagi Þingeyinga,
en töpuðu megninu af innstæðu
sinni, er K.Þ. riðaði til falls einu sinni
sem oftar. Hólmfríður Pétursdóttir í
Víðihlíð í Mývatnssveit hefur hlúð að
minningu frænda sinna, Jóka, m.a.
með því að setja upp hundrað ára
gamlan vefstól Sigga á Strönd í Mý-
vatnssafni á Skútustöðum. Þar naut
hún aðstoðar Oddnýjar Magnúsdótt-
ur á Húsavík. Einnig hefur Hólm-
fríður haldið til haga dagbókum Sig-
urðar, og verður fróðlegt að lesa
sögu þessa einstæða heimilis, þegar
sagnfræðingar hafa unnið úr þeim
heimildum.
VII
Mér þótti vænt um Jókabræður,
þeir tóku öllum gestum af jafnmikilli
einlægni og höfðingsskap, hvort sem
það var drengur af nágrannabænum
í Vogum, eða forseti Finnlands. Er-
indi þeirra í þessa jarðvist var að
verða náunga sínum að liði, en mikl-
ast ekki af seðlabúntum í fornum
kistli. Þetta voru að vísu sérstæðir
menn, þjóðsagnapersónur í lifanda
lífi, en þeir settu mikinn svip á Mý-
vatnssveit á fyrri helmingi síðustu
aldar og minningin um þá mun lengi
lifa, því þar sem góðir menn fara, þar
eru Guðs vegir.
Heimildir:
1) Ættir Þingeyinga I–IX, Sögunefnd
og Héraðsnefnd Þingeyinga, 1969–2000.
Indriði Indriðason og Brynjar Halldórsson
sáu um útgáfuna.
2) Byggðir og bú, Búnaðarsamband Suður-
Þingeyinga 1963, POB, Akureyri.
3) Byggðir og bú, Suður-Þingeyinga, 1985.
Útg. B.S.S.Þ. 1986, Oddi, Reykjavík.
4) Hólastaður, Bændaskólinn 75 ára eftir
Gunnlaug Björnsson, Bókaútgáfan Norðri
1957, Prentsmiðjan Edda, Reykjavík.
5) Læknar á Íslandi I., A-G, ritstjóri Gunn
laugur Haraldsson, Þjóðsaga ehf. árið
2000.
6) Saga Húsavíkur I. bindi, aðalhöfundur
og safnari Karl Kristjánsson. Útg. Húsa
víkurkaupstaður 1981, Prentun Guðjón Ó.
7) Prestatal og prófasta á Íslandi I-III. eft-
ir Svein Nielsson með viðaukum og breyt-
ingum eftir dr. Hannes Þorsteinsson.
Björn Magnússon sá um útgáfuna. Hið ís-
lenska bókmenntafélag, Reykjavík 1950,
Ísafoldarprentsmiðja.
8) Vikan 13. sept. 1962.
9) Morgunblaðið 31. ágúst 2000.
10) Morgunblaðið 30. maí 2001.
11) Íslenska alfræðiorðabókin,
H-O, bls. 258, Örn og Örlygur, 1990.
Höfundur er lögfræðingur
í Reykjavík.
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17. JÚNÍ 2001 35
BIFREIÐATELJARAR sem mæla umferðar-
þunga og hraða bifreiða hafa verið settir upp á 8
stöðum á suðvesturhorninu af Vegagerðinni. Með
teljurunum er hægt að mæla fjölda bifreiða,
hraða þeirra, bil á milli bifreiða og meta stærð
þeirra.
Að sögn Nicolai Jónassonar, deildarstjóra hjá
Vegagerðinni, er markmiðið með mælingunum að
safna saman upplýsingum í gagnabanka þar sem
nánar verður unnið úr þeim. „Þessar upplýsingar
munu nýtast Vegagerðinni, lögreglunni og Um-
ferðarráði til að fylgjast með umferðarþunga og
hraða á vegum.“
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Hér sést Birgir Antonsson vinna við að koma bifreiðateljara fyrir á Hellisheiði.
Mæla hraða
og umferð-
arþunga