Morgunblaðið - 17.06.2001, Qupperneq 50

50 SUNNUDAGUR 17. JÚNÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100  Símbréf 569 1329
MÁNUDAGINN 7. maí voru forystu-
menn aldraðra og öryrkja boðaðir á
fundi nokkurra ráðherra, til að hlýða
á „erkibiskups
boðskap“. Tilefni
þessarar boðunar,
var að skýra þess-
um forystumönn-
um niðurstöður
stjórnskipaðrar
nefndar, sem átti
að endurskoða al-
mannatrygginga-
kerfið ofl. Með
vísan til þess
veganestis sem
nefndin hafði frá stjórnvöldum hafa
mínir menn trúlega ekki búist við að
þeim yrðu færð stór fyrirheit á silf-
urfati, enda reyndist það svo að um
krækiber í krús var að ræða. Einhver
orðaði það svo að um plástur á fá-
tækra framfærslu væri að ræða. En
forsætisráðherra var mjög hróðugur
yfir örlæti sínu og gat þess að þrátt
fyrir að stjórninni hefði verið bent á
að hyggilegt væri að draga úr útgjöld-
um ríkisins vegna verðbólguhættu.
Þá vildu þeir fórna þessari upphæð í
von um að drægi úr óánægjuröddum
aldraðra. En hafi þessir nöldrarar
(þ.e. aldraðir) orðið til þess að opna
augu og eyru forsætisráðherra, þó
ekki væri nema til hálfs, um að teikn
væru á lofti um verðbólgu, þá hefur
nöldrið ekki verið til einskis. Fram til
þessa hefur hann neitað öllum hættu-
merkjum á verðbólgu og segist halda
ró sinni. Hitt er svo annað mál að
aldraðir og öryrkjar eru svona afger-
andi afgangsstærð í kerfinu að þeir
séu í forgangsröð í niðurskurði ef rík-
iskassinn þarf að spara. Nú liggur það
fyrir að í ýtarlegri sundurliðun frá
ríkisskattstjóra eru hin löggiltu gam-
almenni að greiða yfir 7 milljarða kr. í
opinber gjöld auk 25% fasteigna- og
fjármagnstekjuskatts svo varla verð-
ur sagt með sanni að þetta séu ómag-
ar eða ölmusufólk á þjóðinni, og því
krefjumst við réttlætis og að við njót-
um sömu réttinda og aðrir þjóðfélags-
þegnar. Já, mér datt það svona í hug
að mikið væri nú þjóðin heppin að
eiga svona gætna fjárgæslumenn sem
gæta ríkiskassans, eins og núverandi
ríkisstjórn gerir þar sem ýtrustu
gætni og sparnaðar er gætt, á öllum
sviðum og ígrundaðar. Mætti þar
nefna það nýjasta í umræðunni, s.s.
skrifstofur alþingismanna, húsaleiga
fyrir nokkrar ríkisstofnanir og risnu-
og ferðakostnaður sjálfra stjórnvald-
anna. Hvað er það milli vina þótt þessi
örfá dæmi sem hér eru nefnd, hafi
farið nokkur hundruð milljónir fram
úr fjárhagsáætlun, fyrir utan hið
ónefnda, þá er það að sjálfsögðu hrein
smámunasemi ríkisendurskoðunar að
vera að agnúast út í þetta smáræði.
En ef horfur eru á tómahljóði í rík-
iskassanum þá er það auðveldast að
herða örlítið sultarólina hjá nöldurs-
liðinu.
Í „eldhúsdagsumræðunum“ 16.
maí sl. tíundaði margur ræðumaður-
inn stefnu síns flokks og afrekaskrá.
Ég hrökk örlítið í kút og sperrti eyrun
þegar þeir félagar utanríkis- og land-
búnaðarráðherra tjáðu afrek síns
flokks og þar í voru þessar perlur að
hann (þ.e. flokkurinn) hefði staðið fyr-
ir stórbættum kjörum aldraðra og
fólk væri haft í fyrirrúmi. Satt að
segja hélt ég að þessi plata væri spil-
uð bara rétt fyrir kosningar. Hún er
því miður dálítið á skjön við stað-
reyndir að öðru leyti en því að sumt
fók er í fyrirrúmi. En við þessar yf-
irlýsingar ráðherranna datt mér í hug
setningin úr Íslandsklukkunni eftir
Laxness, þar sem hann lætur blindan
mann, sem sat á sakamannabekk.
segja, er hann var spurður hver sök
hans væri og svarið var: „Sök okkar
er að vera ekki menn, en vera samt
taldir það.“ Og nú spyr ég ykkur
ágætu landsfeður, er það skoðun ykk-
ar og afstaða að aldraðir og öryrkjar
eigi ekki að njóta almennra mannrétt-
inda og laga sem gilda í landinu, nema
aðeins á kjördegi?
GUÐMUNDUR
JÓHANNSSON
Þrastarhólum 10, Reykjavík
Ómagar eða
ölmusufólk?
Frá Guðmundi Jóhannssyni:
Guðmundur
Jóhannsson
VERKFALLI sjómanna lauk með
hefðbundnum hætti. Lög voru sett á
verkfall sjómanna. Fólk spyr:
Hvernig má það
vera, að útvegs-
mönnum og sjó-
mönnum takist
ekki að semja,
sem og öðrum
stéttum?
Því er til að
svara, að aðal-
ástæðan sé sú, að
umhverfið er
engu öðru líkt.
Hér á ég við
stjórn fiskveiða. Allt frá þeim tíma,
sem framsal veiðiheimilda var leyft,
hefur ekki tekist að ná sáttum, vegna
þess að útgerðarmenn hafa gert allt
til þess, að koma því til leiðar að sjó-
menn greiði fyrir kvótann.
Á meðan sú staða er uppi er eðli-
legt, að sjómenn krefjist þess, að all-
ur fiskur fari á markað, til að fyr-
irbyggja það, að útgerðarmenn sjái
sér einhverja leið, að koma kostnaði
við kvótakaup á launaseðil sjómanna.
Það merkilegasta við deilu sjó-
manna og útgerðarmanna er, að
ákvæði það, sem tekist er á um, er í
samningunum og hefur verið þar til
fjölda ára, undirritað af útgerðar-
mönnum. Þetta ákvæði er svohljóð-
andi: ,,Útgerðarmaður hefur með
höndum sölu aflans og hefur til þess
umboð áhafnar að því er aflahlut
hennar varðar. Hann skal tryggja
skipverjum hæsta gangverð fyrir
fiskinn.“
Þetta segir allt sem segja þarf. En
gallinn á gjöf njarðar er, að útgerð-
armenn fást ekki til að hlíta þessu
ákvæði. Því brjóta þeir bæði lög og
samninga. Vegna brota þeirra hafa
sjómenn verið hlunnfarnir um ekki
milljónir, heldur milljarða í gegnum
árin.
Nýfallinn er dómur í máli, þar sem
dæmt var eftir fyrrgreindu ákvæði,
og voru dómsorð hans sjómanninum
í vil. Það er því ljóst, að sjómenn
þurfa ekki að fara í verkfall vegna
þessa, heldur sækja rétt sinn hjá
dómstólum. Það má vera öllum ljóst,
að umburðarlyndi sjómanna gagn-
vart útgerðarmönnum í gegnum árin
er mikið. Þeir rétta sáttahönd hvað
eftir annað, en ávallt er slegið á hana.
Skipt í fjöru
Á árum áður var sá háttur hafður
á, að aflanum var skipt í fjöru, þannig
að sjómenn fengu sinn feng í formi
fisks. Það mætti taka þann hátt upp
aftur nú. Sjómenn gætu þá selt sinn
hlut á mörkuðum, en útgerðarmönn-
um yrði frjálst að höndla með sinn
feng, án afskipta sjómanna.
INGVI R. EINARSSON,
skipstjóri.
Skipt í fjöru
Frá Ingva R. Einarssyni:
Ingvi R.
Einarsson