Morgunblaðið - 22.09.2001, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 LAUGARDAGUR 22. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
HAFNARFJARÐARBÆ var óheimilt að falla frá
kaupskyldu félagslegrar eignaríbúðar í Hafnarfirði
í fyrra, samkvæmt dómi Hæstaréttar, sem kveðinn
var upp á fimmtudag. Var dómur Héraðsdóms
Reykjavíkur þar með staðfestur. Hafnarfjarðar-
kaupstaður áfrýjaði héraðsdómi til Hæstaréttar og
krafðist ómerkingar dómsins og frávísunar frá hér-
aðsdómi. Á æðra dómstigi krafðist stefndi, Vara-
sjóður viðbótarlána, staðfestingar héraðsdóms og
að viðurkennd yrði krafa hans þess efnis að hús-
næðisnefnd Hafnarfjarðar hefði verið óheimilt að
falla frá kaupskyldu á umræddri fasteign.
Hæstiréttur taldi Viðbótarsjóð hafa lögvarða
hagsmuni af að fá úr því skorið hvort Hafnarfjarð-
arkaupstað hefði borið að innleysa íbúðina eða
ekki. Var frávísunarkröfu Hafnarfjarðarkaupstað-
ar því hafnað, auk þess sem ekki var talin nauðsyn
á samaðild Hafnarfjarðarkaupstaðar og dánarbús
fyrrverandi eiganda. Í dómi Hæstaréttar kemur
m.a. fram að sveitarstjórn hafi kaupskyldu á fé-
lagslegum eignaríbúðum, byggðum samkvæmt
lögum nr. 51/1980 um Húsnæðisstofnun ríkisins,
fyrstu 15 árin frá afhendingu íbúðar. Eftir þann
tíma ætti sveitarstjórn forkaupsrétt á þeim íbúð-
um, sem boðnar hefðu verið til sölu.
Fortakslaus kaupskylda
sveitarstjórna
Hæstiréttur taldi að eftir gildistöku laga nr. 44/
1998 hefði áfram hvílt fortakslaus kaupskylda
sveitarstjórna á félagslegum eignaríbúðum, byggð-
um samkvæmt lögum nr. 51/1980, sem koma til inn-
lausnar innan lögákveðins kaupskyldutíma og að
hvorki sveitarfélög né eigendur slíkra íbúða hefðu
nokkurt val í þeim efnum. Íbúðin hefði samkvæmt
þessu verið háð kaupskyldu til 16. janúar 2005 og
taldi Hæstiréttur að Hafnarfjarðarkaupstað hefði
verið óheimilt að falla frá kaupskyldu á henni, enda
hefði bænum ekki tekist að sýna fram á að kaup-
skyldan væri reist á ómálefnalegum forsendum og
færi í bága við eignarréttarákvæði og jafnræðis-
reglu stjórnarskrárinnar.
Dóminn kváðu upp hæstaréttardómararnir
Garðar Gíslason, Guðrún Erlendsdóttir, Haraldur
Henrysson, Hrafn Bragason og Pétur Kr. Haf-
stein. Andri Árnason hrl. var lögmaður Hafnar-
fjarðarkaupstaðar og Friðjón Örn Friðjónsson hrl.
lögmaður Varasjóðs viðbótarlána.
Hafnarfjarðarbæ óheimilt
að falla frá kaupskyldu
SAMTÖK um kvennaathvarf hafa
þegar hafið leit að nýju húsnæði í
kjölfar dóms Hæstaréttar á fimmtu-
dag, þar sem fallist var á forkaups-
rétt átta systkina að fasteign, sem
St. Jósefssystur seldu Kvennaat-
hvarfi 8. nóvember 2000. Samkvæmt
dóminum er St. Jósefssystrum skylt
að selja og afsala systkinunum fast-
eigninni.
Að sögn Þórlaugar Jónsdóttur,
rekstrarstjóra Samtaka um kvenna-
athvarf, munu málalyktirnar hafa
nokkra röskun fyrir starfsemi
Kvennaathvarfsins í för með sér en
það þýðir þó alls ekki að búast megi
við að Kvennaatharfinu verði lokað á
næstunni. Þórlaug segir að húsnæði
það sem Kvennaathvarfið hafi keypt
af St. Jósefssystrum, hafi hentað
starfsemi Kvennaathvarfsins vel m.a.
í kjölfar aukinnar áherslu á hópastarf
og herbergjafækkunar þar að lút-
andi. Við leit á nýju húsnæði þurfi að
taka mið af þessum áherslum. Systk-
inin tóku fram í dómsmálinu að
Kvennaathvarfið fengi sanngjarnan
frest til að finna sér nýtt húsnæði ef
kröfur þeirra yrðu teknar til greina.
Í dómi Hæstaréttar kemur fram
að óumdeilt sé að við kaupin hafi
ekki verið gætt forkaupsréttar
systkinanna, sem kveðið hafið verið
á um í afsali þeirra til St. Jósefs-
systra 15. janúar 1981, sem þinglýst
var 22. sama mánaðar. Við gerð
kaupsamningsins milli Kvennaat-
hvarfs og St. Jósefssystra frá 8.
nóvember sl. hafi legið frammi
veðbókarvottorð frá 1. nóvember sl.
þar sem ekki var getið forkaups-
réttarins, en vísað til þinglýs-
ingarnúmers fyrrnefnds afsals.
Fram kemur í dóminum að leitt hafi
verið í ljós að við þinglýsingu afsals-
ins hafi athugasemd um forkaups-
réttinn ekki verið færð í þinglýsing-
arbók.
Mistök að geta ekki
forkaupsréttar
Hæstiréttur lítur svo á að við þing-
lýsingu afsalsins frá 1981 hafi orðið
mistök þar sem forkaupsréttarins
var ekki getið við færslu í þinglýs-
ingarbók, sbr. 1. mgr. 9. gr. þinglýs-
ingarlaga. Hæstiréttur segir að í 18.
gr. laganna felist að þess sé kostur,
þegar slík mistök verða, að kveða svo
á með dómi, að réttur sá, er áður
þinglýst skjal veiti, skuli víkja fyrir
rétti samkvæmt samningi, sem síðar
er þinglýst að uppfylltum nánari
skilyrðum. Hér sé um að ræða und-
antekningu frá meginreglum um for-
gangsáhrif þinglýsingar gagnvart
yngri réttindum, sbr. 15. gr. þinglýs-
ingarlaga. „Í lokamálslið sömu
greinar er sérstaklega tekið fram, að
hafi maður við afhendingu eigna
áskilið sér réttindi yfir henni, svo
sem veðrétt eða forkaupsrétt, þá
gangi þau fyrir réttindum, er við-
semjandi hans kann að stofna síðar
öðrum til handa, að því tilskildu að
heimildarskjalið beri það með sér og
hann hafi afhent það til þinglýsingar
í síðasta lagi samtímis skjali því, sem
viðsemjandi hans hefur gefið út. Það
er og aðalregla að það sé skjalið sem
slíkt, sem skeri úr um réttindi, en
ekki greining þinglýsingarstjóra, áð-
ur þinglýsingardómara sbr. lög nr.
85/1989. Ber að hafa þessi þýðing-
armiklu atriði í huga við mat á
ákvæðum 18. gr. þinglýsingarlaga,“
segir í dóminum.
St. Jósefssystrum ekki heimilt að selja Kvennaathvarfi
Leit hafin að nýju hús-
næði Kvennaathvarfs
TALSVERÐ fjölgun innbrota
er á milli fyrstu þriggja vikna
septembermánuðar í ár og
sama tímabils í fyrra. Tilkynnt
hefur verið um 118 innbrot og
136 þjófnaði til lögreglunnar í
Reykjavík það sem af er þess-
um mánuði. Til samanburðar
var tilkynnt um 77 innbrot
fyrstu þrjár vikurnar í septem-
ber í fyrra og 186 þjófnaði. Að
sögn lögreglu liggur megin-
skýringin á fækkun þjófnaða í
því að skráningum tilkynninga
um stolna farsíma hefur verið
breytt.
Algengast er að brotist sé
inn í bifreiðir og næstalgeng-
astu innbrotin eru í fyrirtæki
og verslanir en hlutfallslega
fæst innbrot eru í íbúðir.
Lögreglan hvetur borgara til
að verjast innbrotum með því
t.d. að draga úr möguleikum
þjófa til að athafna sig. Athuga
þarf hvort
hægt sé að bæta lýsingu, laga
gluggaumbúnað, styrkja læs-
ingar og koma upp viðvörunar-
kerfum. Til að verjast innbrot-
um í bíla er áhrifaríkast að
leggja þeim á upplýst stæði og
skilja alls ekki eftir í þeim sýni-
leg laus verðmæti. Það á hvort
sem er við um töskur, verkfæri,
laus hljómtæki eða annað sem
laðað getur að þjófa.
Til að draga úr líkum á inn-
brotum í íbúðarhúsnæði er
mikilvægt að hver og einn fari
yfir og leiti hugsanlegra mein-
buga á öryggi þess. Útihurðir
og læsingar þurfa að vera
öruggar.
Talsverð
fjölgun
innbrota
LÖGREGLUSTJÓRINN í Rangár-
vallasýslu hefur gefið út ákæru á
hendur Þorkeli Steinari Ellertssyni,
Ármóti í Rangárvallasýslu, fyrir brot
á dýraverndar- og búfjárlögum.
Krefst ákæruvaldið að ákærði verði
dæmdur til refsingar og greiðslu
sakarkostnaðar, auk þess sem kraf-
ist er að hann verði sviptur heimild
til að hafa dýr í umsjá sinni, versla
með þau eða sýsla með öðrum hættti
og sviptur heimild til að eiga og
halda búfé.
Sex ákæruatriði eru tilgreind í
ákærunni og er ákærða m.a. gefið að
sök að hafa ekki á haustdögum 1999
hirt og fóðrað nægilega vel hrossa-
stóð er haldið var í Lindarbæ, Ása-
hreppi. Þá er ákærða gefið að sök að
hafa rekið stóðið um 40 km leið frá
Vetleifsholti að Ármóti og voru mörg
hrossanna í slæmu ásigkomulagi til
rekstrar, með þeim afleiðingum að
nokkur þeirra dóu næstu daga á eft-
ir.
Ákæran var þingfest í Héraðs-
dómi Suðurlands á miðvikudag og
neitar ákærði sök.
Ákærður
fyrir brot á
dýravernd-
arlögumJÓAKIM Danaprins og Alexandra,
eiginkona hans, koma ásamt fylgd-
arliði til Íslands á þriðjudag og er
um fjögurra daga heimsókn að
ræða.
Forsetaembættið skipuleggur
dagskrá gestanna en hún liggur
ekki fyrir fyrr en eftir helgi. Til
stendur þó að fara í skoðunarferðir
bæði sunnanlands og norðan, sam-
kvæmt upplýsingum frá forseta-
embættinu. Líklegt má telja að
ungu hjónin fari m.a. til Akureyrar,
Mývatns, að Gullfossi og Geysi og
til Þingvalla.
Jóakim
Danaprins
til Íslands
NF
Jóakim Danaprins og Alexandra prinsessa með nýfæddan son sinn.
SENDIBÍLSTJÓRI á Patreksfirði
var í gær sýknaður af ákæru fyrir
umferðarlagabrot en hann ók bif-
reið sinni án þess að nota bílbelti.
Atvikið átti sér stað í Aðalstræti
á Patreksfirði í nóvember 1999.
Lögreglan stöðvaði hann og gaf út
sektarmiða. Bílstjórinn taldi sig
ekki þurfa að nota belti, þar sem
hann væri á sendibifreið. Neitaði
hann boði sýslumannsins á Pat-
reksfirði að ljúka málinu með
greiðslu sektar.
Vegalengdin sem bílstjórinn
hugðist aka var rétt innan við 1 km
og hámarkshraði 35 km/klst. Vísaði
verjandi hans til þess, að sam-
kvæmt reglugerð sem byggist á
umferðarlögum sé ekki skylt að
nota belti við akstur í atvinnuskyni
þar sem hraði er jafnan lítill og
hlutaðeigandi þarf að fara úr og í
bifreiðina með stuttu millibili.
Héraðsdómur Vestfjarða féllst á
að það ákvæði ætti við um um-
ræddan akstur mannsins og sýkn-
aði bílstjórann því af ákæru sýslu-
manns.
Erlingur Sigtryggson dómstjóri
kvað upp dóminn.
Sendibílstjóri á Patreksfirði sýknaður
Mátti aka án þess
að nota bílbelti