Morgunblaðið - 05.10.2001, Blaðsíða 1














   











  



  

 



 

ALLIR farþegar rússneskrar far-
þegaþotu af gerðinni Tupolev 154
fórust þegar sprenging varð í miðju
flugi með þeim afleiðingum að flug-
vélin hrapaði í Svartahafið. Að
minnsta kosti 76 farþegar voru í vél-
inni þegar hún fórst og sagði hátt-
settur yfirmaður í bandaríska hern-
um ekki útilokað að flugskeyti hefði
grandað vélinni fyrir mistök en
úkraínski herinn stóð fyrir heræfing-
um á þessum slóðum þegar atburð-
urinn átti sér stað. Þeirri kenningu
höfnuðu stjórnvöld í Úkraínu hins
vegar alfarið.
Vladímír Pútin, forseti Rússlands,
kvaðst í gær ekki hafa neina ástæðu
til að efast um orð Úkraínumanna.
Sagði hann hugsanlegt að hryðju-
verkamenn hefðu grandað vélinni.
„Miðað við nýlega atburði er ekki
nema eðlilegt að við könnum hvort
hér hafi hryðjuverkamenn verið á
ferðinni,“ sagði Alexander Zdanov-
ítsj, talsmaður rússneskra öryggisyf-
irvalda. Var hann þar að vísa til
hryðjuverkanna í Bandaríkjunum.
Ónafngreindur bandarískur
stjórnarerindreki sagði gervihnetti
hins vegar hafa greint er flugskeyti
var skotið á loft á sama tíma og flug-
vélin hrapaði til jarðar.
Flugvélin var í eigu Sibir Airlines-
flugfélagsins, sem hefur aðsetur í
Novosibirsk. Að sögn talsmanna þess
voru um borð 64 farþegar og tólf
manna áhöfn. Allir farþegarnir munu
hafa verið ísraelskir ríkisborgarar en
margir þeirra voru af rússnesku
bergi brotnir og nýfluttir til Ísraels.
Flugmaður annarrar flugvélar,
sem var ekki fjarri Tupolev-vélinni
þegar hún sprakk, sagði hana hafa
rifnað í marga hluta þegar spreng-
ingin átti sér stað.
Grandað
fyrir
mistök?
Moskvu. AP.
227. TBL. 89. ÁRG. FÖSTUDAGUR 5. OKTÓBER 2001 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 5. OKTÓBER 2001
Auglýsing
STJÓRNVÖLD í Pakistan lýstu því
yfir í gær að þau teldu liggja fyrir
fullnægjandi sannanir um aðild
Sádí-Arabans Osamas bin Ladens
að hryðjuverkunum í Bandaríkjun-
um 11. september síðastliðinn. Þess
vegna væri ekkert því til fyrirstöðu
að leiða bin Laden fyrir dómstóla.
Tony Blair, forsætisráðherra Bret-
lands, tók í sama streng og sagði
„algerlega engan vafa“ leika á því
að bin Laden og al-Qaeda samtök
hans hefðu staðið að hryðjuverkun-
um.
Yfirlýsing Mohammeds Riaz
Khans, talsmanns pakistanska utan-
ríkisráðuneytisins, vakti nokkra at-
hygli enda hefur Pakistan lengi ver-
ið helsti bandamaður talibanastjórn-
arinnar í Afganistan. Blair afhenti
fulltrúum á breska þinginu í gær
gögn, sem hann sagði sýna svart á
hvítu að bin Laden hefði staðið fyrir
árásunum, og að al-Qaeda væru
einu samtökin sem hefðu vilja og
getu til að hrinda árásum sem þess-
um í framkvæmd. Þetta hefðu þau
gert í skjóli stjórnar talibana.
Blair bætti því við að fyrir lægju
enn afdráttarlausari sönnunargögn
sem ekki væri hægt að gera opinber
af öryggisástæðum.
Sagði Blair í ávarpi á breska
þinginu að búið væri að sýna fram á
að a.m.k. þrír hryðjuverkamann-
anna, sem þátt tóku í sjálfsmorðs-
árásunum í New
York og Wash-
ington, væru
kunnir sam-
starfsmenn bin
Ladens. Einn
þeirra hefði leikið
lykilhlutverk í
sprengjutilræð-
unum við sendi-
ráð Bandaríkj-
anna í Kenýa og Tanzaníu sumarið
1998, og í árás á herskipið USS Cole
á síðasta ári.
Ennfremur kom fram í gögnun-
um, sem Blair gerði opinber, að bin
Laden hefði sjálfur sagt að hann
hefði í bígerð stóra árás á Bandarík-
in og hann mun hafa varað helstu
aðstoðarmenn sína við því að 10.
september skyldu þeir vera komnir
í öruggt húsaskjól í Afganistan.
Blair hélt síðdegis í gær til
Moskvu þar sem hann fundaði með
Vladímír Pútín Rússlandsforseta. Í
dag er Blair síðan væntanlegur til
viðræðna við Pervez Musharraf for-
seta Pakistan í Islamabad. Ferðalag
Blairs er hluti af tilraunum til að
tryggja víðtækan stuðning við þær
aðgerðir sem líklegt er að efnt verði
til. Donald Rumsfeld, varnarmála-
ráðherra Bandaríkjanna, hefur ver-
ið á ferðalagi um Miðausturlönd og
Persaflóa í sama tilgangi.
Rumsfeld ræðir
um „kalt stríð“
Vakti nokkra athygli þegar
Rumsfeld lét þau orð falla að bar-
áttan gegn hryðjuverkum myndi
meira líkjast kalda stríðinu en hefð-
bundnum stríðsátökum. Þótti þetta
jafnvel vísbending um að Bandarík-
in hefðu ekki í huga að beita her-
valdi að því marki sem fram að
þessu hefur verið talið að yrði raun-
in.
Fyrr um daginn hafði Alain Rich-
ard, varnarmálaráðherra Frakk-
lands, látið hafa eftir sér að hern-
aðaraðgerða væri ekki að vænta
fyrr en að „nokkrum“ vikum liðnum.
Á sama tíma samþykkti Atlants-
hafsbandalagið, NATO, að verða við
óskum Bandaríkjamanna um aðstoð
vegna væntanlegra aðgerða.
Stjórnvöld í Pakistan taka höndum saman með Bandaríkjunum
Telja sannanir á hendur
bin Laden fullnægjandi
London, Islamabad, París. AP, AFP.

Árásin/26–29
Tony Blair
ARIEL Sharon, forsætisráðherra
Ísraels, sagði í gær að hann
hygðist heyja harðvítugt stríð
gegn palestínskum vígamönnum,
sem eru sagðir hafa skotið þrjá
ísraelska borgara til bana á rútu-
bílastöð í Norður-Ísrael. Fjórtán
til viðbótar særðust í árásinni áð-
ur en öryggissveitir réðu nið-
urlögum skotmannsins. Sharon
mun ekki hafa slitið vopnahléi,
sem Ísraelsmenn og Palest-
ínumenn höfðu samið um, en seg-
ir að ísraelskar öryggissveitir
muni gera hvað sem er til þess að
verja landsmenn. „Upp frá þess-
ari stundu munum við einungis
treysta á okkur sjálfa,“ sagði
hann.
Reuters
Sharon
heitir
hefndum
BRESK kona mun síðar í október
gangast undir aðgerð á hné í Þýska-
landi og verður það í fyrsta sinn, sem
bresk heilbrigðisyfirvöld greiða fyrir
slíka aðgerð utan landsteinanna. Ger-
ist það í framhaldi af þeim úrskurði
Evrópudómstólsins, að sjúklingar,
sem þurfa að bíða „óeðlilega lengi“
eftir aðgerð, geti leitað eftir henni í
öðrum ESB-ríkjum.
Jackie Whatley, sextug að aldri, er
illa haldin af slitgigt og af þeim sökum
þarf að skipta um hnjálið í öðrum fæti.
Hún hefur hins vegar beðið eftir slíkri
aðgerð í Bretlandi í tæplega tvö ár. Í
ágúst síðastliðnum kvað Evrópudóm-
stóllinn upp fyrrnefndan dóm, sem
snerist þó ekki sérstaklega um What-
ley og hennar mál, og breska stjórnin
hefur nú ákveðið að beygja sig undir
hann. Sú ákvörðun var m.a. tekin
vegna þess, að kostnaður við aðgerð-
ina er svipaður í Þýskalandi og í Bret-
landi en hann er áætlaður 880.000 ís-
lenskar krónur. Breska heilbrigðis-
kerfið hefur lengi átt við erfiðleika að
etja og biðin eftir aðgerð lengist stöð-
ugt. Auk þess glímir það við mikinn
skort á sérmenntuðum læknum og
hjúkrunarfólki.
„Óeðlilega langir“ biðlistar
Brot á mannrétt-
indum sjúklinga
London. AP.
Flugvél sprakk
yfir Svartahafi