Morgunblaðið - 05.10.2001, Qupperneq 4

FRÉTTIR
4 FÖSTUDAGUR 5. OKTÓBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
GEIR H. Haarde fjármálaráðherra
lagði fram á Alþingi í gær frumvarp
um lögfestingu þeirra skattabreyt-
inga sem ríkisstjórnin hefur ákveðið.
Í frumvarpinu er birt sundurliðað yf-
irlit yfir kostnað við einstakar skatta-
breytingar. Þær eru að óbreyttu tald-
ar kosta alls um 7 milljarða kr. á
næstu þremur árum en ráðuneytið
telur að tekjutap ríkissjóðs verði þó
mun minna vegna aukinna efnahags-
umsvifa og veltu eða 3,5 milljarðar.
Skv. yfirlitinu er áætlað að lækkun
tekjuskatts fyrirtækja úr 30% í 18%
leiði að óbreyttu til 2,7 milljarða kr.
minni skatttekna ríkissjóðs. Skv. upp-
lýsingum ríkisskattstjóraembættisins
eru lögaðilar sem greiða tekjuskatt
um 7 þúsund talsins.
Helmingslækkun eignarskatts
kostar 3,1 milljarð
Helmingslækkun almenns eignar-
skatts lögaðila og einstaklinga í lok
næsta árs er að óbreyttu talin leiða til
3,1 milljarðs kr. minni skatttekna. Á
síðasta ári voru lagðir eignarskattar á
tæplega 7 þúsund lögaðila sem skil-
uðu tæplega 2,4 milljörðum í ríkis-
sjóð. Skv. áætlun fjárlagafrumvarps
er hins vegar gert ráð fyrir um eins
milljarðs kr. meiri tekjum af eignar-
skatti lögaðila á þessu ári eða tæplega
3,4 milljörðum kr.
Hækkun fríeignamarka eignar-
skatts og sérstaks eignarskatts ein-
staklinga um 20% hefði að óbreyttu
kostað ríkissjóð um einn milljarð kr.
en sú lækkun var ákveðin til að vega
upp á móti hækkun fasteignamats.
Afnema á sérstakan eignarskatt
lögaðila og einstaklinga (Þjóðarbók-
hlöðuskattinn) í árslok 2002. Brúttó-
áhrif þeirrar aðgerðar á tekjur rík-
issjóðs eru talin 800 millj. kr.
Hækkun frítekjumarka í sérstök-
um tekjuskatti einstaklinga (hátekju-
skattinum) um 15% vegna tekna á
þessu ári er að óbreyttu talin kosta
600 millj. kr. Skv. upplýsingum fjár-
málaráðuneytisins snertir þessi
breyting á hátekjuskattinum um það
bil 23 þúsund framteljendur í landinu.
Skattskylda húsaleigubóta verður
afnumin á næsta ári. Brúttóáhrif
þeirrar aðgerðar á tekjur ríkissjóðs
eru áætluð 150 milljónir kr. Ekki
liggja fyrir upplýsingar um hversu
margir leigjendur greiða skatt af
húsaleigubótum en skv. upplýsingum
félagsmálaráðuneytisins kom fram í
könnun á síðasta ári að fjöldi bóta-
þega væri á fimmta þúsund. 36%
þeirra eru útivinnandi, 24% öryrkjar,
18% námsmenn og 14% ellilífeyris-
þegar.
Auk þessara skattabreytinga
stendur til að lögfesta lækkun á tekju-
skattshlutfalli einstaklinga úr 26,08%
í 25,75% 1. janúar næstkomandi.
Brúttóáhrif þeirrar lækkunar á
tekjur ríkissjóðs eru áætluð 1.250
millj. kr. Þá er gert ráð fyrir lækkun
stimpilgjalds frá 1. janúar 2003 sem
áætlað er að kosti ríkissjóð um 900
millj. kr.
Til að auka svigrúm ríkissjóðs til
lækkunar skatta er í frumvarpinu
gert ráð fyrir hækkun almenna
tryggingagjaldsins um 0,77 prósentu-
stig 1. janúar 2003.
Fjármálaráðherra leggur fram frumvarp um breytingar á skattalögum
Lækkun tekjuskatts fyrir-
tækja talin kosta 2,7 milljarða




      
!      

"     ##$




% &'      (  &

% &' !' &    (  &) 
!       

"      ##$

       &# 
  (
*  
   +(  &#,, 

 

      
       

    
-
-$
-)
-)


-,
-.
-
-.
-
)
 
 
!"

  
!
 
#

!
 !$
 $
$
!$


 
   /&+0% & 
1 1 2 * HUGUR, hönd og hreyfing eru ein-
kunnarorð ævintýralands fyrir börn
sem verður opnað í 450 fermetra
húsnæði við Stjörnutorg í Kringl-
unni á morgun, laugardag.
Bresku hjónin Sue og Peter Cunn-
ingham hafa skipulagt Ævintýra-
land Kringlunnar, en fyrirtæki
þeirra, Premier Créche Services,
hefur skipulagt mörg vinsæl barna-
svæði í verslunarmiðstöðvum í Bret-
landi.
Ævintýraland Kringlunnar er
skipulagt með þeim formerkjum að
þar geti foreldrar verið öruggir um
börnin og þar sé nóg við að vera.
Svæðið er fyrst og fremst hugsað
fyrir 3 til 9 ára börn. Þar er stór
kastali, lestrarsvið og leiksvið, en
samvinna verður milli Ævintýra-
landsins og Borgarbókasafnsins í
Kringlunni sem og Borgarleikhúss-
ins og þar verður hægt að halda allt
að 20 gesta afmælisveislur. Há-
marksdvöl barns í Ævintýralandinu
er tveir tímar og er gjaldið 300 kr.
fyrir fyrstu klukkustundina en 150
kr. fyrir hvern hálftíma þar á eftir.
Morgunblaðið/Ásdís
Hólmfríður Petersen á milli hjónanna Peters og Sue Cunningham í
Ævintýralandinu í Kringlunni.
Ævintýraland
fyrir börn í
Kringlunni
HÆSTIRÉTTUR hefur sýknað Út-
gerðarfélag Akureyringa hf. af tæp-
lega 12 milljóna króna skaðabóta-
kröfu yfirvélstjóra á skipi í eigu ÚA
vegna vinnuslyss sem hann lenti í árið
1997. Með dómi sínum sneri Hæsti-
réttur við dómi Héraðsdóms Reykja-
víkur frá 22. nóvember sl., sem
dæmdi ÚA til að greiða stefnanda í
héraði rúmar 7,4 milljónir króna.
Slysið varð þegar yfirvélstjórinn
fékk á sig 260 kg rafmótor sem hann
var að bera úr jeppa í skipið ásamt
þremur mönnum. Hlaut maðurinn al-
varlega áverka á hné en mótorinn átti
að koma í stað annars sem bilað hafði í
skipinu. Hæstiréttur féllst á það með
vélstjóranum að verkið hefði verið
unnið undir álagi en taldi ekki að að-
stæður hefðu verið með þeim hætti
sem óvenjulegar eru í útgerð. Hæsti-
réttur vísaði til sjómannalaga þar sem
segir að vélstjóri hafi umsjón með
nauðsynjum til reksturs og viðhalds
véla, veiti þeim móttöku og athugi
magn þeirra og gæði. Það hafi verið í
verkahring yfirvélstjórans að gera til-
lögu til útgerðarinnar um varahluta-
kaup og annast innkaup þeirra í sam-
ráði við útgerð. Þar sem hann og
skipstjórinn hefðu ekki haft samband
við útgerðina var fyrir hendi stöðu-
umboð til þess að afla nauðsynlegra
varahluta. Taldi Hæstiréttur það í
verkahring yfirvélstjórans að annast
það að útvega mótorinn og stjórna því
að hann kæmist um borð. Hefði hann
valið aðferðina við að koma mótorn-
um úr jeppanum og stjórnað aðgerð-
um. Hæstiréttur taldi sannað að unnt
hefði verið að útvega lyftara á staðn-
um, en taldi ósannað að ekki hefði
mátt nota lyftara til verksins. Jafn-
framt hefði yfirvélstjórinn viðurkennt
að aðrar og heppilegri aðferðir hefði
mátt viðhafa þótt mótorinn væri tek-
inn úr jeppanum með handafli. Upp-
lýst var að hann og hjálparmenn hans
hefðu ekki ráðið við mótorinn. Aðferð
þeirra hefði verið á ábyrgð yfirvél-
stjórans og var ekki talið að hann
hefði sýnt fram á saknæmt atferli
annarra. Var ÚA hf. því sýknað af
kröfum vélstjórans.
Dóminn kváðu upp hæstaréttar-
dómararnir Hrafn Bragason, Árni
Kolbeinsson og Pétur Kr. Hafstein.
Lögmaður ÚA hf. var Ólafur Axels-
son hrl. og lögmaður vélstjórans Sig-
urbjörn Magnússon hrl.
Flutningsaðferðin var
á ábyrgð vélstjórans
inn var í tilefni af 90 ára afmæli
Háskóla Íslands. Møllgård sagði að
háskólunum bæri að stunda rann-
sóknir og kennslu í hæsta gæða-
flokki og þær yrðu að hafa gildi fyrir
samfélagið. Skólarnir yrðu því að
vera frjálsir að því að meta hvað
skipti máli til að uppfylla þessar
kröfur. Ef stjórnmálamenn eða at-
vinnulífið ákveddu hvað væri rann-
sakað og hvernig, gætu háskólarnir
AFSKIPTI stjórnvalda af skipun í
æðstu embætti æðri menntastofn-
ana í Danmörku er mikil ógæfa að
mati Kjeld Møllgård, rektors Kaup-
mannahafnarháskóla. Það sé mikil-
vægast fyrir háskóla að halda sjálf-
stæði sínu eigi þeir að geta sinnt
skyldu sinni sem háskólar. Þetta
kom fram á fundi rektora sjö há-
skóla í borgum sem voru menning-
arborgir Evrópu í fyrra, sem hald-
ekki heiðarlega haldið því fram að
þeir byðu upp á það besta í rann-
sóknum og kennslu hverju sinni að
þeirra mati. Sagði hann að nú þegar
væru tvær menntastofnanir á há-
skólastigi í Danmörku búnar að láta
undan þrýstingi og samþykkja skip-
un utanaðkomandi stjórnarfor-
manna fyrir skólana sem síðan hafa
ráðið rektora án þess að skólarnir
sjálfir hefðu neitt um ráðningu
þeirra að segja. Kvað hann þær
raddir háværar í dönsku atvinnulífi
sem færu fram á að nemendur í
tækni- og raungreinum fengju að
mennta sig án endurgjalds en nem-
endur í félagsvísindum og „húman-
ískum“ greinum yrðu að borga sitt
nám sjálfir, þar sem slík fög skiluðu
samfélaginu engum „arði“.
Hagsmunaárekstrar
Kari Raivio, rektor Helsinkihá-
skóla, tók undir mikilvægi sjálfstæð-
is fyrir háskólana. Kostun rann-
sókna af atvinnulífinu mætti ekki
verða of stór hluti tekna þeirra.
Hann sagði að hagsmunir atvinnu-
lífsins og háskólanna rækjust oft á;
hagsmunir atvinnulífsins einkennd-
ust oft af skammsýni viðskiptahags-
muna en hagsmunir háskólanna
væru fyrst og fremst að hlúa að þeim
hlutverkum sem þeir einir geta
rækt, þ.e. grunnrannsóknum sem
miðuðu að sem hæstu þekkingarstigi
og akademískri þjálfun af hæstu
gæðum. Akademískt frelsi væri því
nauðsynlegt fyrir háskóla ættu þeir
að geta sinnt hlutverkum sínum.
Rektor Háskólans í Bergen, Kirsti
Koch Christensen, benti einnig á, að
um leið og háskólarnir kepptu að
frelsi sínu og sjálfstæði mættu þeir
ekki gleyma því, að þeir hefðu ýmsar
skyldur gagnvart samfélaginu sem
þeim bæri að uppfylla.
Sjálfstæði frumfor-
senda rannsókna
Háskólarektorar funda
FJÓRIR menn á aldrinum
18-22 ára hafa verið dæmdir
til refsingar í Héraðsdómi
Norðurlands eystra fyrir
bensínstuld og eignaspjöll.
Hlutu þeir allt að 8 mánaða
fangelsi.
Í málinu voru þrjár ákærur
á hendur mönnunum en þó
kom aðeins einn þeirra við
sögu í þeim öllum. Játuðu
mennirnir allir brot sín ský-
laust, en þeir voru ákærðir
fyrir þjófnað, með því að
stela í félagi um 150 til 200
lítrum af bensíni af bifreiðum
á Akureyri og nágrenni í
mars og u.þ.b. 100 lítrum af
bensíni af þremur snjósleðum
sem stóðu vestan við Skíða-
staði í Hlíðarfjalli á Akureyri
í maí.
Sprengdi heimatil-
búna sprengju
Þá viðurkenndi einn mann-
anna eignaspjöll með því að
hafa að næturlagi í ársbyrjun
eyðilagt póstkassa, sem var
utan á verslun Hagkaups við
Furuvelli á Akureyri, með því
að sprengja í honum heima-
tilbúna sprengju.
Ákvörðun refsingar elsta
sakborningsins var frestað
þar sem hann hefur ekki áður
gerst sekur um lagabrot.
Dæmdir
fyrir
bensín-
stuld
ÚA sýknað af skaðabótakröfu yfirvélstjóra sem hlaut
alvarlega áverka undan 260 kg rafmótor