Morgunblaðið - 05.10.2001, Blaðsíða 33

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. OKTÓBER 2001 33
HUGLEIKUR Dagsson listamaður
og kvikmyndagagnrýnandi sýnir
næstu daga í galleríi Nema Hvað,
Skólavörðustíg 22c. Sýningin verður
opnuð í kvöld kl. 20 á afmælisdegi
Hugleiks og stendur til 11. okt. Safn-
ið er opið á milli kl. 14 og 18.
„Listamaðurinn er þekktur fyrir
skemmtilegan og ögrandi stíl og
mega gestir eiga von á kröftugri list
fyrir augað. Hér verða á ferðinni
ljósmyndir, teikningar, ljóð, innsetn-
ingar og vídjó. Semsagt eitthvað fyr-
ir alla sem hafa ekkert betra að
gera,“ segir í kynningu.
Hugleikur sýn-
ir í Nema hvað
PJOTR Tsjaíkovskíj er tónskáld
kvöldsins á tónleikum Sinfóníu-
hljómsveitar Íslands í Háskólabíói
kl. 19.30. Verkin sem leikin verða
eru Konsert fyrir fiðlu og hljóm-
sveit í D-dúr op. 35 og Sinfónía nr.
4 í f-moll op. 36. Einleikari á tón-
leikunum er Akiko Suwanai frá
Japan og hljómsveitarstjóri er
Bandaríkjamaðurinn Myron Rom-
anul.
Saminn við Genfarvatn
Tékkneski tónlistargagnrýnand-
inn og fræðimaðurinn Eduard
Hanslick, sem hafði ómæld áhrif á
evrópskt tónlistarlíf á sínum tíma,
sagði um lokaþátt fiðlukonserts
Tsjaíkovskíjs að hann „ilmaði af
Rússlandi“. Fiðlukonsertinn er
eitt af þekktustu verkum tón-
skáldsins og var saminn 1877–8
við Genfarvatnið í Sviss, þar sem
Tsjaíkovskíj dvaldi sér til heilsu-
bótar. Verkið er hlaðið fallegum
expressívum laglínum, eins og
Tsjaíkovskíj átti svo auðvelt með
að semja, og þjóðlegur rússneskur
stíll er oft áberandi eins og um-
sögn Hanslicks gefur til kynna. Í
ljósi vinsælda þessa verks kann
það að hljóma furðulega að gagn-
rýnendur voru hreint ekki hrifnir
af verkinu þegar það var frum-
flutt.
Einleikari kvöldsins, Akiko
Suwanai, hefur átt löng kynni af
þessu verki. Hún var fjórtán ára
þegar hún bar sigur úr býtum í al-
þjóðlegu Tsjaíkovskíjkeppninni í
Moskvu árið 1990, og var þá
yngsti þátttakandi frá upphafi
keppninnar sem hreppti það
hnoss. Akiko er enn ung að árum,
en hefur getið sér orð sem einn
fremsti fiðluleikari heims í dag.
Hún leikur á Stradivarius-fiðlu
sem smíðuð var árið 1714, en fiðl-
una fékk hún að láni með tilstyrk
Nippon-tónlistarstofnunarinnar.
Sinfónía Tsjaíkovskíjs númer
fjögur var samin um svipað leyti
og fiðlukonsertinn; við Genf-
arvatnið. Um sama leyti tókust
kynni með tónskáldinu og Nad-
ezhdu von Meck, sem var honum
sannur trúnaðarvinur, en þau
Tsjaíkovskíj skrifuðust á um ára-
bil, án þess að hittast nokkurn
tíma. Í bréfi til von Meck sagði
tónskáldið að fjórða sinfónían
segði sögu miskunnarlausra örlag-
anna. Þunglamalegt og knýjandi
stef hornsins sem heyrist strax í
upphafi verksins og er endurtekið
af og til gefur til kynna hvernig
þau knýja á þegar síst varir.
Tsjaíkovskíj tileinkaði sinfóníuna
Nadezhdu von Meck.
Hljómsveitarstjóri á tónleik-
unum í kvöld er Myron Romanul.
Hann er af mikilli tónlistar-
fjölskyldu kominn, sonarsonur
Stellu Roman, sem fyrr á árum
var stjörnusópran bæði við Scala-
og Metropolitan-óperuhúsið.
Hleypur í skarðið
fyrir Rico Saccani
Romanul hleypur í skarðið fyrir
Rico Saccani sem átti ekki heim-
angengt af persónulegum ástæð-
um.
Romanul hóf feril sinn sem pí-
anisti en auk þess er hann einn af
fáum simbalom-leikurum í Banda-
ríkjunum, en simbalom er þjóð-
arhljóðfæri Ungverja.
Romanul hefur stjórnað hljóm-
sveitum víða um Bandaríkin, í
Suður-Ameríku, Kína, Japan og
Kóreu, en einnig starfað í Evrópu,
einkum við þýsk óperuhús. Hann
er nú gestastjórnandi við rík-
ishljómsveitina í Bæjaralandi, óp-
eruhúsið í Ankara í Tyrklandi og
sinfóníuhljómsveit Massachusetts.
Enn fremur er Romanul stjórn-
andi Fairbanks-sumarhátíðarinnar
í Alaska.
Tsjaíkovskíj á tónleikum Sinfóníuhljómsveitarinnar í kvöld
„Ilmur af
Rússlandi“
Akiko Suwanai frá Japan leikur einleik í Fiðlukonsert Tsjaíkovskíjs
með Sinfóníuhljómsveit Íslands í Háskólabíói í kvöld kl. 19.30.
BJÖRK Guðmundsdóttir hefur af-
lýst fyrirhuguðum tónleikum sem
vera áttu í Konunglega leikhúsinu í
Kaupmannahöfn
19. nóvember
næstkomandi.
Í Jyllands
Posten í gær er
haft eftir Peter
Sørensen, einum
af skipuleggj-
endum tón-
leikanna, að
hætta hafi þurft
við vegna tíma-
skorts. Umfang tónleikanna sé svo
mikið að ekki hafi gefist tóm til að
hnýta alla lausa enda.
Þar með er ljóst að tónleikarnir í
Reykjavík verða þeir einu sem
haldnir verða á Norðurlöndum í yf-
irstandandi tónleikaferð vegna
nýju plötunnar, Vespertine.
Björk aflýsir
tónleikum í
Danmörku
Björk
Guðmundsdóttir
♦ ♦ ♦