Morgunblaðið - 04.11.2001, Blaðsíða 56

FÓLK Í FRÉTTUM
56 SUNNUDAGUR 4. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
„JÚ, við getum kallað það fíkniefna-
fræðslu, það er alveg orðrétt,“ segir
Bubbi, spurður um heimsóknir hans í
grunnskóla og félagsmiðstöðvar í
haust þar sem hann ræddi við ungt
fólk um vá fíkniefna. Líkt og restina
af þessu ágæta spjalli okkar Bubba
hefur hann margt til málanna að
leggja hvað þetta varðar.
„Ég er að tala um hvaða efni eru á
markaðnum og hvað þau hafa upp á
að bjóða. Hvort það séu einhverjir
kostir og hvort það séu einhverjir
gallar. Hvaða áhættu menn eru að
taka á því að keyra á þessum efnum.
Ég legg samt höfuðáherslu á áfengi
sem ég tel vera öflugasta vímugjafa
sem völ er á. Hann er líka sá sem
flestir geta nálgast. Frá 1980 er ég
búinn að missa fimm nána vini og ell-
efu kunningja vegna hans. Þá er
þetta ekki lengur eitthvað sem kem-
ur mér ekki við. Þá er þetta orðinn
vígvöllur og stríð.“
Bubbi reifar að það hafi lengi verið
viðloðandi íslenskan poppbransa að
menn þori ekki og vilji ekki blanda
sér í þjóðfélagsumræðu.
„Þetta er svo skrýtið...ef þú segir
hug þinn, ef þú tekur afstöðu þá er
maður sáttur við sjálfan sig. Það er
sagt við mann „Þú breytist ekkert,
Bubbi minn. Þótt þú sért orðinn 45
ára gamall ertu alltaf rífandi kjaft og
segjandi sömu klisjurnar“. En ein-
hver verður að gera, einhver verður
að segja þetta. Og á meðan ég sel
manna mest af plötum er ég í þeirri
aðstöðu að geta komið einhverju á
framfæri.“
Nýbúann vinnur Bubbi með
hljómsveitinni Stríði og friði en hún
er skipuð þeim Guðmundi Péturssyni
gítarleikarara, Pétri Hallgrímssyni
gítarleikara, Jakobi Smára Magnús-
syni bassaleikara og Arnari Geir
Ómarssyni trommuleikara. Á plöt-
unni er meðal annars tekið á rasisma
og þeirri heimsku sem honum fylgir.
„Rasismi hefur viðgengist í ís-
lensku þjóðfélagi sennilega allt frá
aldamótunum þarsíðustu. Þá er hann
barn síns tíma og var m.a. í kennslu-
bókum þar sem talað var um hott-
intotta sem áttu það til að borða með-
bræður sína. En fyrsta
sýnilega og skýra dæmið
um rasisma íslenskra
stjórnvalda kemur upp
rétt fyrir seinna stríð.
Það er þegar ríkisstjórn
Hermanns Jónassonar
sviptir íslenska gyðinga
landvistarleyfi og sendir
þá til Danmerkur, þaðan
sem þeir eru sendir í
gasklefana.“
Hann segir að Varn-
arsamningurinn sem
gerður var á milli
Bandaríkjanna og Ís-
lands árið 1951 hafi falið
í sér það skilyrði að
blökkumenn mættu ekki
koma til landsins.
„En svo var klásúla í
samningnum um að það
mætti flytja inn úrvals
eintak af negrafjöl-
skyldu til að venja Ís-
lendinga við. Svo eru
menn eitthvað að undr-
ast að það sé rasismi í
þjóðfélaginu?“
Opnunarlag Nýbúans
er samnefnt plötunni og
inniheldur texta sem
andæfir rasisma kröft-
uglega. Meðal annars er
þar að finna línur eins og
„Ég heyri hvíslað, Ís-
land fyrir Íslendinga.“
Einhverjir urðu hræddir um línurnar
gætu misskilist og væru túlkaðar
sem áróður fyrir rasisma. Myndband
við lagið var því tekið úr umferð.
Bubbi sagði í viðtali við Stöð 2 að til
þess að særa hvorki gamla né unga
yrði ekki ólíkegt að myndbandið yrði
tekið úr umferð.
„En lagið er eftir sem áður fyrsta
lag plötunnar og ég mun aldrei hvika
frá þessum texta eða lagi. Af og frá.
Blessaður vertu, eftir tuttugu ár í
þessum bransa haggar manni ekki
neitt (hlær).“
Hráleiki
Bubbi segir rasisma afar bjánalegt
fyrirbæri.
„Menn eiga að gleðjast yfir því að
geta borðað indverskan, kínverskan,
taílenskan, víetnamskan, ítalskan
mat t.d. Öll flóran fær á sig skemmti-
legri mynd, það væri ægilega leið-
inlegt ef við byggjum bara í hunda-
súrubeði í stað þess að labba um og
sjá öll þessi marglitu blóm sem vaxa
hérna.“
Bubbi segir Nýbúann vera fyrstu
rokkplötuna sína í langan tíma.
„Ég hef enn mikla trú á hráleik-
anum og tilfinningunni. Þessi plata
er tekin upp „live“ á nokkrum dög-
um. Ég hef ekki trú á því að fara með
rokkhljómsveit í hljóðver og liggja
yfir hlutunum. Ég hef trú á því að
hljómsveitin stilli sér upp og spili.“
Bubbi er ánægður með árangurinn
og tiltekur sérstaklega hversu gam-
an hafi verið að stefna saman ólíkum
gítarleikurum eins og Gumma P. og
Pétri Hallgríms.
„Þetta er eins og olía á vatn. Það
voru margir sem ráðlögðu mér að
hafa Pétur en sleppa því að taka
Gumma inn. En ég veit hvað Gummi
er fær um og hvers lags heili hann er.
Ég vissi líka hvað Pétur er fær um en
hann er búinn að vera einn af mínum
uppáhaldsgítarleikurum mjög lengi.
En það var hins vegar spursmál um
hvernig þeir skyldu mætast; myndu
þeir renna saman eða myndu þeir
vera að ströggla hvor á móti öðrum?
Og það undraverða gerðist, og það
var það sem ég var að vonast eftir, að
þeir smella saman og úr verða ofsa-
lega skrýtnir og furðulegir gítarpart-
ar. En það að fá Gumma P., þennan
virtúós, til að spila pönk er auðvitað
alveg einstakt (hlær hátt). Það var al-
veg geggjað að fylgjast með honum.“
Bubbi segist hafa náð að koma efni
frá sér á plötunni sem hann hafi
hugsað sérstaklega fyrir bandið.
„Þarna fæ ég band með mér sem
vinnur með mér alveg frá fyrstu
nótu. Það er alveg makalaust hvernig
þeir útsetja og spila. Þetta var afar
farsæl samvinna.“
Þanþolið
Bubbi hefur snert á margs konar
tónlistarformum á ferlinum; vísna-
söng, Kúbu-tónlist, rappi, tónlist eft-
irstríðsáranna og svo má telja. Og nú
er það hrátt og nýbylgjuskotið rokk.
„Mér finnst eins og ég sé að koma
heim,“ segir Bubbi.
„Sjáðu til, það eru ástæður fyrir
því að ég hef látið rokktónlistina eiga
sig. Ein er sú að ég hef ekki áhuga á
að festast. Mér finnst að ég eigi eftir
að gera reggíplötuna; mér finnst að
ég eigi eftir að gera hitt og þetta.
Fyrst og fremst er þetta forvitni en
svo er ég líka að reyna á þanþolið í
sjálfum mér. Hvað get ég? Hvað
langar mig? Í upphafi ferðar þarftu
alltaf að muna eftir einu: Þú mátt
ekki hugsa um markaðinn, þú mátt
ekki hugsa um plötufyrirtækið. Þess-
ir tveir hlutir mega ekki undir nein-
um kringumstæðum hafa áhrif á þig.
Þú verður sjálfur að leggja línurnar,
alveg sama hvað fólk segir í kringum
þig. Það er sama hvort þú heyrir
„Bubbi er útbrunninn“, „Bubbi er
orðinn mjúkur“ eða „Bubbi er að
svíkja“. Ég er búinn heyra alla þessa
frasa í tíu ár. Númer eitt, tvö og þrjú
er að gera það sem þig langar að gera
og gefa dauðann og djöfulinn í allt
sem aðrir segja. Það þarf ekki alltaf
að vera að öllum líki það og jafnvel
getur það líka misheppnast.“
Bubbi álítur seinustu rokkplötu
sína vera Das Kapital, sem út kom
árið 1984.
„Ég vildi ná áttum gagnvart sjálf-
um mér og gagnvart rokkinu. Ég var
með samasemmerki á milli fíkniefna
og rokktónlistar. Mig langaði ekki til
að spila rokk í einhverju klisjuformi
og mig langaði ekki til að fara á
sveitaballamarkaðinn. Ég prufaði
það með GCD á sínum tíma. Það eru
bara ofurmenni sem geta verið þar.
Ég er bara kelling í þeim efnum, mér
fannst þetta vera það hræðilegasta
sem ég upplifað á ævinni. Þetta var
stóra martröðin mín. Ég höndlaði
ekki sveitaballamarkaðinn, mér
fannst hann agalegur.“
Hann segir að einnig hafi hann
vantað hungur í rokkið.
„Mig vantaði löngun til að spila
rokk. Mér fannst þetta að vera leys-
ast upp í einhvern bransa þar sem
allt eru umbúðir en ekkert innihald.
Poppbransinn snýst um hringi í nafl-
anum og hálfberar smástelpur.
Rappsveitir og sykursætar stráka-
hljómsveitir eru hannaðar á skrif-
stofum. Bransinn hefur kæft hina
frjálsu rödd rokksins. Peningarnir
eru búnir að éta þetta. Þetta er úr-
kynjun á svo háu stigi að það er í
rauninni aðdáunarvert.“
Rokkað
Bubbi segir að Stríð og friður ætli
svo út að spila eftir áramót.
„Við höfum spilað einu sinni hérna
heima og tvisvar úti [ásamt útgáfu-
tónleikum sem fóru fram síðastliðinn
fimmtudag]. Mig langaði til að spara
bandið fram að útkomu plötunnar.
Við erum þrusu „live“-band og það er
mjög gaman að spila með þessum
strákum.“
Það eru því fleiri tónleikar fram-
undan og svo er stefnan tekin á að
vinna nýja plötu.
„Ég ætla að rokka með þessum
strákum í einhvern tíma. Mér finnst
þessi plata hafa heppnast svo vel að
ég tími ekki að hætta strax. Ég sé
fyrir mér alveg lágmark þrjár plötur
með þessu bandi.“
Bubbi og Stríð og friður gefa út Nýbúann
Að koma heim
Á þriðjudaginn kemur
út platan Nýbúinn með
Bubba Morthens og
sveit hans, Stríði og
friði. Plötuna segir hann
bestu rokkplötu sína
síðan hann ásamt Das
Kapital gaf Lili Marlene
út árið 1984. Arnar
Eggert Thoroddsen
ræddi við Bubba
yfir morgunkaffi á
Hótel Borg.
Bubbi Morthens: „Eftir tuttugu ár í þessum bransa
haggar manni ekki neitt.“
arnart@mbl.is
Morgunblaðið/Þorkell
Svona lítur umslag Nýbúans út. Ljósmyndari er Ari Magg og er Bubbi einkar ánægð-
ur með hvernig til hefur tekist.