Morgunblaðið - 07.04.2002, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. APRÍL 2002 27
Hlí›asmára 15 • 200 Kópavogur • Sími 535 2100 • Fax 535 2110
Flugsæti
til
Alicante
Flugsæti
til
Billund
Danmörku
33.240kr.
Beint leiguflug me› Fluglei›um. Takmarka› sætaframbo›.
Beint leiguflug me› Fluglei›um. Takmarka› sætaframbo›.
Flugsæti, ver› frá
Flugdagar eru 18. apríl, 22. maí
og sí›an alla mi›vikudaga í sumar.
Verðdæmi m.v. að 2 fullorðnir og 2 börn, 2ja-11 ára,
ferðist saman. Innifalið: Flug og allir flugvallarskattar.
Verð fyrir einn fullorðinn, 37.630 kr. með flugvallarsköttum.
33.240kr.
Flugsæti, ver› frá
Flogi› er alla mánudaga
frá 27. maí - 2. september.
Verðdæmi m.v. að 2 fullorðnir og 2 börn, 2ja-11 ára,
ferðist saman. Innifalið: Flug og allir flugvallarskattar.
Verð fyrir einn fullorðinn, 30.440 kr. með flugvallarsköttum.
Muni› a› hjá Plúsfer›um er unnt a›
grei›a me› Atlasávísunum 5.000 kr.
og Fríkortspunktum a› eigin vild
og lækka flannig fer›akostna›inn.
www.plusferdir.is
14 dagar+
Flokkur Kóði Bíltegund eða sambærilegur bíll 3 dagar á dag 7 dagar á dag 14 dagar á dag
A ecmn Peugeot 206 11.820 3.940 19.050 2.970 36.370 2.620
B ccmn Renault Megane a/c 13.610 4.537 20.370 3.176 39.100 2.820
C* idmr Ford Mondeo 16.090 5.363 25.140 3.919 49.220 3.540
D sdmr Audi A4 a/c 19.800 6.600 29.770 4.640 58.790 4.230
E pdmr Audi A6 a/c 41.150 13.717 62.840 9.797 121.680 8.760
F cwmr Renault Megane a/c Station 15.160 5.053 23.150 3.610 45.120 3.250
K iwmr Nissan Almera A 26.610 8.870 39.030 6.084 75.200 5.410
L pwmr Volvo S60 A 45.790 15.263 74.750 11.653 140.820 10.140
G ivmr Ford Mondeo a/c Station 20.110 6.703 30.430 4.744 60.160 4.330
H pvmr Volvo V70 a/c Station 35.270 11.757 47.630 7.426 84.770 6.100
I5 svmn Renault Megane Scenic a/c 17.020 5.673 25.800 4.021 49.220 3.540
I5 pdar Chrysler Voyager a/c 7px 35.270 11.757 54.900 8.560 105.270 7.580
J9 fvmr Fiat Ducato Minibus 9px 33.720 11.240 51.600 8.044 101.170 7.280
Innifalið er ótakmarkaður kílómetrafjöldi, CDW, þjófavarnatrygging og virðisaukaskattur.
Flugvallarþjónustugjald í Billund er 1.500 kr. og í Kaupmannahöfn 3.000 kr.
Barnastóll og barnapúðar fást leigðir gegn 1.500 kr. gjaldi, bókist við pöntun.
Aukagjald fyrir ökumann 21-24 ára DDK 700 greiðist við afhendingu bifreiðar.
a/c = loftkæling, A=sjálfskiptur, px=farþegi, CDW=kaskótrygging.
Þjónustuaðili er Europcar. Lágmarksleiga er 3 dagar.
C*= Sértilboð, þeir sem bóka bíl f. 1. júni fá bíl í G flokki án aukagj.
Verð miðast við flugverð og gengi 11. janúar 2002.
Ótrúlega ód‡rir bílaleigubílar í Danmörku
„VIÐ erum hérna efst uppi,“
segir kunnugleg röddin þegar
ég er kominn inn í stigaganginn í
Miðstræti 3, þar sem Guðni Kolbeinsson og Lilja
Bergsteinsdóttir hafa búið frá því árið 1978 er þau
keyptu efstu hæðina og risið í húsinu. Það brakar
notalega í stiganum þegar ég geng upp og á stiga-
pallinum stendur Guðni og tekur á móti með þéttu
handabandi. Án skeggsins sæist vafalaust betur
hversu líkur föður sínum sonurinn Hilmir Snær er.
Húsið er gamalt og vinalegt, þiljað furupanel í
hólf og gólf. „Þetta kom í ljós þegar við vorum búin
að rífa burt nokkur lög af veggfóðri og loftklæðn-
ingu. Vinir barnanna höfðu reyndar á orði stundum
að þetta liti út eins og sumarbústaður en hér hefur
okkur liðið vel enda er þetta eina íbúðin sem við
hjónin höfum fjárfest í um ævina,“
segir Guðni.
„Við eigum fjögur börn, þrjár dætur
og einn son. Yngsta dóttirin fæddist
viku eftir að við fluttum hingað inn og
nú eru þau öll flutt að heiman en við
Lilja verðum hér áfram,“ segir Guðni
sem ber það ekki með sér að eiga fjög-
ur uppkomin börn og barnabörn að
auki, jafn grannur og spengilegur og
hann er, enda sjálfur enn á besta aldri.
„Ég er fæddur 1946 og lauk stúdents-
prófi frá Menntaskólanum á Laugar-
vatni 1965. Kenndi síðan í tvö ár við
gagnfræðaskóla Keflavíkur, ungling-
um sem ég hafði unnið með í fiski sum-
arið áður. Það var dálítið skrýtið. Það-
an fór ég til Patreksfjarðar til kennslu
og kynntist konu minni í Leikfélagi
Patreksfjarðar þar sem við lékum
elskendur í fremur óminnisstæðu
gamanleikriti.“
Seinna í samtalinu kemur upp úr
dúrnum að Hilmir Snær kom undir í
kjölfar frumsýningar svo ekki er að
undra þótt leiklistarbakterían hafi tek-
ið sér bólfestu í drengnum. „Hann ætl-
aði sér að verða leikari frá þrettán ára
aldri og hvikaði aldrei frá þeirri
ákvörðun.“
Sjálfur segist Guðni hafa hrifist af
íslensku strax í frumbernsku og verið
snemma læs með þeim árangri að átta
ára gamall var hann búinn að lesa sig í
gegnum alla Íslendingasagnaútgáfu
Guðna Jónssonar. „Ég las þetta eins
og hasarbækur og því fleiri sem voru
drepnir því betri fannst mér sögurnar.
Svo varð ég þeirrar gæfu aðnjótandi
að kennari minn í barnaskóla á Laug-
arvatni var Rósa B. Blöndals, sem bók-
staflega dýrkaði fornsögurnar. Hún
var af aldamótakynslóðinni sem ólst
upp með biblíuna í annarri hendi og
fornsögurnar í hinni. Í menntaskólan-
um tók Ólafur Briem við mér og það
var nú ekki slæmt. Reyndar ætlaði ég
mér að verða efnaverkfræðingur og
var búinn að fá skólavist í háskóla í
Bretlandi en það féll um sjálft sig þeg-
ar ég náði ekki tilskildri einkunn í eðl-
isfræði. Þetta nám var í tísku á þessum tíma og
ungir menn töldu að þeir yrðu sterkríkir ef þeir
legðu þetta fyrir sig. Ég hugsaði síðan sem svo að
úr því að maður þyrfti að eyða mestum tíma af
vöku sinni við starfið þá væri eins gott að það væri
eitthvað sem maður hefði áhuga og ánægju af. Ég
las því íslensku, sögu og heimspeki við Háskóla Ís-
lands og sé ekki eftir því.“
Starfsvettvangur Guðna hefur verið á sviði
kennslu og þýðinga og hefur hann komið víða við í
þeim efnum. „Frá 1973–82 starfaði ég á handrita-
deild Árnastofnunar og kenndi útlendingum ís-
lensku við Háskólann. Eftir það réðst ég sem ís-
lenskukennari að Iðnskólanum í Reykjavík og
starfaði þar í átján ár. Síðustu árin hef ég kennt við
Fjölbrautaskólann í Garðabæ en þar kenni ég ekki
íslensku heldur stærðfræði.“
Ég rek upp stór augu og hvái, held fyrst að mér
hafi misheyrst. „Nei, þetta á sér sínar skýringar en
mér líkar stærðfræðikennslan vel og í rauninni er
það mjög ólíkt starf að kenna stærðfræði í stað ís-
lensku. Ég get orðað það þannig að kennslustund-
irnar séu meira krefjandi og byggist meira á ein-
staklingsaðstoð, en heimavinnan er minni þar sem
ekki þarf að fara yfir ritgerðir. Ég er reyndar sjálf-
ur að dunda við að læra meiri stærðfræði og hef
mjög gaman af þessu. Það er líka hverjum manni
hollt að takast á við eitthvað nýtt, ekki síst þegar
maður er kominn á besta aldur.“
Margir sem nú eru á milli tvítugs og þrítugs
þekkja Guðna best af röddinni frá því hann starfaði
mikið við þýðingar á sjónvarpsefni og talsetti
barnaefni á 9. áratugnum. „Það er nú ekki víst að
leikarar séu hrifnir af því að ég rifji þetta upp en
ástæðan fyrir því að ég fór að lesa inn á barnaefni
var að leikarar voru í verkfalli og ég var beðinn að
hlaupa í skarðið. Leikarafélagið var auðvitað ekki
nema miðlungi hrifið af þessu. En upphaf þess að
ég fór að vinna við sjónvarpið var að Bjarni Fel-
ixson fékk mig til að aðstoða sig við lýsingar á
körfuboltaleikjum þar sem ég hafði leikið með
Íþróttafélagi stúdenta í körfuboltanum. Þá var það
Baldur Hermannsson sem stakk upp á því að ég
yrði fenginn sem þulur við fræðslumyndir og í kjöl-
far þess stakk yfirþýðandi Sjónvarpsins upp á því
að ég þýddi myndirnar líka. Þannig leiddi eitt af
öðru og ég hef verið viðloðandi þetta síðan. Geri
reyndar lítið af því núorðið að lesa inn á myndir en
þýði alltaf eitthvað.“
Hann getur auðvitað ekki annað en haft þá skoð-
un að menntaðir leikarar eigi að ganga fyrir við tal-
setningu á barnaefni. „Það er heldur ekki nema
sjálfsagt að til þess menntað fólk
geri þetta en aðalatriðið er þó að allt
myndefni í sjónvarpi og á mynd-
böndum fyrir lítt læs eða ólæs börn
sé talsett. Það er lykilatriði í mál-
farsuppeldi þeirra í nútímaum-
hverfi.“
Guðni hefur einnig þýtt talsvert af
bókum og þá einkum barna- og ung-
lingabækur. „Ég er auðvitað á þeirri
skoðun að sérstaklega eigi að vanda
til þýðinga á efni fyrir börn og ung-
linga. Ég held reyndar að gæði þýð-
inga séu mun meiri nú en áður var
og get tekið sem dæmi að meðal
uppáhaldsbóka minna í æsku voru
Tarsanbækurnar. Þegar ég hef
gluggað í þær bækur á fullorðins-
árum rekur mig í rogastans yfir því
hversu frámunalega illa þýddar þær
eru. Þetta myndi enginn útgefandi komast upp
með í dag. Það sem hins vegar þarf að gæta vel að
eru þýðingar á efni myndmiðlanna. Þar hefur orðið
breyting á sem ég er ekki viss um að sé til góðs. Nú
fara allar þýðingar, og reyndar talsetningar líka, á
barnaefni fram á vegum einkafyrirtækis úti í bæ.
Sjónvarpið hefur ekki lengur yfirumsjón með þýð-
ingum og auðvitað reynir verktakinn að gera þetta
með sem minnstum tilkostnaði. Það er hætta á að
það bitni á gæðunum. Hið sama á við um þýðingar
og textun á kvikmyndum og myndböndum. Þar er í
mörgum tilfellum einungis verið að uppfylla laga-
skyldu um að textaræma á íslensku fylgi mynd-
skeiðunum en lítið er lagt upp úr gæðunum. Þetta
er engu að síður það málfarsumhverfi sem börn og
unglingar læra hvað mest af í dag. Mín kynslóð
stóð að mörgu leyti sterkar að vígi þrátt fyrir vond-
ar þýðingar á Tarsanbókunum og fleiri slíkum.“
Guðni hlaut á sínum tíma barnabókaverðlaun
Reykjavíkur fyrir þýðingar sínar á bókaflokknum
Ógnaröfl sem Æskan gefur út. „Þær þýðingar urðu
mér tilefni til umhugsunar um hversu rangt hugs-
aðir þýðingartaxtar Rithöfundasambandsins eru.
Þar er greitt eftir tveimur flokkum; fyrir „fagur-
bókmenntir“ er greitt 70% meira en fyrir „annað“,
sem getur verið hvað sem er. Sannleikurinn er þó
sá að það þarf ekki að fylgjast að í réttum hlut-
föllum hversu „góð“ bók er og hversu erfið hún er í
þýðingu. Sumar öndvegisbækur er mjög auðvelt að
þýða en svo getur maður fengið bækur upp í hend-
urnar sem eru fjandanum strembnari í þýðingu en
teljast líklega seint til heimsbókmennta. Að þessu
mætti huga því ekki eru þýðingar of vel launaðar,
svo mikið er víst.“
„Elskendur í óminnis-
stæðu gamanleikriti …“
Eftir Hávar
Sigurjónsson
havar@mbl.is
Morgunblaðið/Jim Smart
GUÐNI KOLBEINSSON
fékk barnabókaverðlaun
Reykjavíkurborgar fyrir
þýðingu sína á bóka-
flokknum Ógnaröfl.