Morgunblaðið - 16.08.2002, Blaðsíða 11

að fyrirhugaðar aðgerðir hafi veru-
leg neikvæð áhrif. Eins sé umræða
þess efnis að ekki væri hægt að
njóta þessara náttúruperla hálendis
nema vegna þess að vegir hefðu ver-
ið lagðir vegna virkjana afskaplega
langsótt. Ekki sé hlaupið um þetta
votlenda svæði í einu vetfangi.
Þarna sé um að ræða stórt gróð-
urlendi inni á miðju hálendinu og
ekkert sambærilegt sé til á Íslandi
og jafnvel í heiminum.
Að mati Sveins verður erfitt að
framfylgja ýmsum skilyrðum Skipu-
lagsstofnunar, eins og t.d. því að
fossarnir verði með fullu vatns-
magni að deginum til alla sumar-
mánuði. Hann leggur áherslu á að
Þjórsárveranefnd hafi lagt áherslu á
fagleg vinnubrögð og þekking sé
fyrir hendi til að leggja mat á mögu-
leika umrædds svæðis. „Ég byggi
niðurstöður mínar ekki á tilfinninga-
legum grunni heldur á eins vísinda-
legum grunni og hægt er að gera
með því að kynna mér það sem vitað
er um svæðið og það sem raunveru-
lega gerist í kjölfar svona fram-
kvæmda.“
Sveinn leggur áherslu á að hann
sé ekki alfarið á móti virkjunaráætl-
unum og segir í því sambandi að
hann sé afskaplega hrifinn af svo-
nefndri rammaáætlun ríkisstjórnar-
innar. Hann sé ánægður með að lagt
sé mat á ýmsa kosti og mikilvægt sé
að vinna eftir því. Ekki sé óeðlilegt
að skiptar skoðanir séu á máli sem
þessu en aðalatriðið sé að fólk kynni
sér málið til hlítar áður en það láti
fara frá sér óhugsaðar yfirlýsingar
um það.
Ekki verið að sökkva
Þjórsárverum
Guðmundur Sigurðsson, bóndi á
Reykhóli, segir að úrskurðurinn sé
eðlilegur miðað við þær forsendur
sem liggi fyrir og hann hafi ekki
komið sér á óvart. Hann hafi skoðað
málið töluvert, m.a. skoðað aðstæð-
ur á vettvangi. Fyrst og fremst fok-
sandur fari undir vatn og hafa beri í
huga að aðgerðin snerti sjálf Þjórs-
árverin mjög lítið, þar sem þau séu
innar, og miklu minna en haldið hafi
verið á lofti. „Það er ekki verið að
sökkva Þjórsárverunum. Það er
grundvallarmisskilningur og land-
fræðileg mistúlkun að halda því
fram að lónið sé í Þjórsárverum.“
Hann segir mikilvægt að útvega
orku svo landið verði byggilegt. Afla
verði gjaldeyris fyrir þjóðina og það
verði gert með þessum hætti og ekki
sé lengur hægt að fá rússneska bíla
fyrir síld. Hins vegar sé ekki hægt
að segja til um á þessu stigi málsins
hvort framkvæmdirnar verði að
veruleika. Aðalatriðið sé að málið
gangi eðlilegar boðleiðir í friði og
þegar umsagnaraðilar hafi sagt sitt
verði tekin ákvörðun um framhaldið.
Aðrir ráða
Skafti Bjarnason, kaupmaður í
Brautarholti á Skeiðum, segir að svo
virðist sem ýmsir í Skeiða- og Gnúp-
verjahreppi séu enn í kosninga-
slagnum frá því í vor. Tveir listar
hafi boðið fram og erfitt hafi reynst
að finna ágreiningsmál en menn hafi
dottið niður á Norðlingaölduveitu.
Annar listinn hafi sett dæmið upp
þannig að hægt væri að koma í veg
fyrir framkvæmdir en hinn listinn
hafi sagt að semja þyrfti við Lands-
virkjun og ríkið. Þar með sé ekki
sagt að allir séu á móti virkjun eins
og stundum megi ætla.
Hann segir að í vor hafi hann
ákveðið að hætta með verslunina um
næstu mánaðamót en fyrst sl.
þriðjudag hafi hann fengið einhver
viðbrögð við þessari ákvörðun, þó
hann hafi verið með níu manns í
vinnu í sumar. Hins vegar séu menn
að velta fyrir sér hvort sveitarfélag-
ið sé að slást við náttúruverndar-
sinna og Landsvirkjun um hvort
þessi eða hinn ferþumlungurinn inni
á hálendi eigi að fara undir vatn eða
ekki. Sjálfur segist hann hafa reynt
að kynna sér málið en hann hafi ekki
séð svæðið. Hins vegar geri hann
sér grein fyrir að fari menn varlega
sé hægt að setja upp stíflu á svæðinu
eins og víða annars staðar. Eins sé
sér ljóst að Þjórsárverin hafi breyst
mikið á liðnum mannsaldri og þau
eigi eftir að breytast meira á þeim
næsta heldur en hugsanleg virkjun
myndi breyta þeim. Ennfremur liggi
fyrir að mikilvægi varplandsins fyrir
heiðagæsina hafi snarminnkað því
hún verpi orðið svo víða annars stað-
ar, hugsanlega vegna loftslagsbreyt-
inga. Fram hafi komið að jökullinn
hafi hörfað mikið á liðnum árum og
því skiljist sér að mikið af ógrónu
landi sé fyrir innan. Haldi jökullinn
áfram að hörfa hljóti Þjórsárverin
að elta, því vatnið sé við jökulrönd-
ina og alls staðar sé það vatnið sem
geri gróður mögulegan á hálendinu.
Hugsanlega geti virkjunin haft já-
kvæð áhrif vegna hækkunar vatns-
borðs, en helsta hættan sé vegna
hugsanlegs vatnsrofs á bökkum
lónsins. Því geti lón í 578 m hæð yfir
sjávarmáli verið heppilegri kostur
en lón í 575 m hæð því þá sé bakkinn
brattari og minni hætta á þessu rofi.
„Það er mín skoðun að það sé hægt
að virkja þarna án þess að valda um-
talsverðum náttúruspjöllum en öll-
um mannanna verkum fylgir rask.
Sumt leiðir til góðs og sumt til ills.
Ég hef vissa trú á því að þau áhrif
sem stíflan hafi verði minni en þau
náttúrulegu áhrif sem verða þarna
vegna loftslagsbreytinga, fram-
skriðs jökuls og annarra þátta.“
Skafti segir að verði viðkomandi
sveitarfélög, þ.e. Ásahreppur og
Skeiða- og Gnúpverjahreppur, ekki
sammála varðandi virkjunina verði
réttur þeirra til ákvarðanatöku tek-
inn af þeim og nefnd skipuð til að úr-
skurða í málinu. Þá komi ríkið líka
að því og gera megi því skóna að
samþykkt yrði að fara í þessar fram-
kvæmdir.
Ísleifur Jónasson, bóndi í Kálfholti, er ánægður með úrskurðinn.Sveinn Tyrfingsson, bóndi í Lækjartúni, segir tvískinnung í málinu.
steg@mbl.is
FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. ÁGÚST 2002 11
UNDIRBÚNINGUR að samvinnu
Rússa og Íslendinga um uppsetn-
ingu á samræmdu neyðarnúmeri
112, að íslenskri fyrirmynd í Kalin-
ingrad í Rússlandi er nú á lokastigi.
Af því tilefni er stödd hér á landi
rússnesk sendinefnd undir forystu
Gennady Kirillov, fyrsta aðstoðar-
ráðherra almannavarna og björgun-
armála í Rússlandi. Rússarnir dvelja
hér til á morgun, laugardag, og er
vonast til að heimsókninni ljúki með
undirritun samkomulags um verk-
efnið.
Uppbygging Neyðarlínunnar 112
síðustu 7 árin hefur vakið athygli í
Evrópu og hafa íslensk stjórnvöld
viljað deila þekkingu og reynslu með
öðrum Evrópuríkjum, sem aflað hef-
ur verið í tengslum við uppbyggingu
Neyðarlínuna. „Eystrasaltsráðið
hefur reynst kjörinn vettvangur í
þeim tilgangi. Rússar eru meðal
þeirra ríkja sem sýnt hafa íslenska
kerfinu áhuga og vilja þeir koma upp
slíku kerfi bæði í Kaliningrad og
Rússlandi almennt. Áhugi er einnig
til staðar í Eystrasaltsríkjunum,
Eistlandi, Lettlandi og Litháen, en
viðræður við þau ríki eru skemmra á
veg komnar,“ sagði Sólveig Péturs-
dóttir dómsmálaráðherra á blaða-
mannafundi í gær. Auk dómsmála-
ráðuneytisins og Neyðarlínunnar,
taka þátt í samstarfinu Hnit hf., sem
þróar hugbúnað kerfisins, utanríkis-
ráðuneytið og rússneska almanna-
varna- og björgunarmálaráðuneytið.
Gennady Kirillov ítrekaði þakk-
læti sitt til Íslendinga á blaðamanna-
fundinum og sagði að mikilvægi í
uppsetningu á samræmda neyðar-
númerinu 112 lægi í því að þannig
yrði unnt að koma til móts við kröfur
ESB um samræmt neyðarnúmer og
málið hefði því mikla þýðingu fyrir
rússnesk stjórnvöld.
„Okkur er ekkert að vanbúnaði við
að hefja þessa vinnu og munum nálg-
ast markmið okkar á fundum með Ís-
lendingum,“ sagði Kirillov.
Morgunblaðið/Arnaldur
Gennady Kirillov, aðstoðarráðherra almannavarna í Rússlandi, ásamt Sólveigu Pétursdóttur dómsmálaráðherra.
Neyðarlína að íslenskri
fyrirmynd í Kaliningrad
AÐ SÖGN Björns Bjarnasonar, for-
manns Þingvallanefndar, er það við-
fangsefni milli kirkjunnar og ríkis-
valdsins hvernig verður tekið á
málum varðandi prestbústað á Þing-
völlum ef kirkjan ákveður á annað
borð að hafa þar prest.
Í Morgunblaðinu í gær var sagt
frá því að Þingvallanefnd hafi fyrir
nokkru hafnað beiðni Prestsetra-
sjóðs um aðstöðu fyrir Þingvalla-
prest í tjaldi eða hjólhýsi á flötinni
austan við Túngjá en vísað á Hótel
Valhöll í staðinn.
Björn segir það rangt sem fram
komi að prestur á Þingvöllum sé á
hrakhólum. Enginn fastur prestur
sé lengur á staðnum en í sumar hafi
sr. Ingólfur Guðmundsson starfað
við kirkjuna. Hann segir aðstöðuna,
sem nú sé fyrir hendi, betri heldur
en almennt eigi við um sveitakirkjur
landsins og bendir á að í mörgum
kirkjum hafi prestar ekki endilega
híbýli sín við hliðina á kirkjunni.
„Það hefur verið góð sátt um þessi
mál í sumar auk þess sem kirkjan
hefur ekki auglýst neitt laust prest-
embætti á Þingvöllum,“ segir Björn.
Fram til ársins 1995 sá starfandi
prestur á Þingvöllum jafnframt um
rekstur þjóðgarðsins og var hann
titlaður þjóðgarðsvörður fram til
ársins 1997. Frá þeim tíma hefur
framkvæmdastjóri Þingvallanefndar
gegnt stöðu þjóðgarðsvarðar.
Formaður Þingvallanefndar
um Þingvallakirkju
Betri aðstaða
þar en almennt í
sveitakirkjum
ÞINGFLOKKUR Vinstrihreyfing-
arinnar – græns framboðs hefur
ályktað um úrskurð Skipulagsstofn-
unar um Norðlingaölduveitu og þar
segir m.a. „Niðurstaðan er í raun
óskiljanleg með tilliti til allrar um-
fjöllunar í úrskurðinum þar sem
ítrekað kemur fram að framkvæmd-
ir við Norðlingaöldumiðlun muni
hafa í för með sér veruleg óaftur-
kræf umhverfisáhrif. Það er einnig
álit Þjórsárveranefndar og Náttúru-
verndar ríkisins sem Skipulagsstofn-
un ber að styðjast við.“ .
Þar segir ennfremur að það veki
ugg að Þjórsárverum, einni mestu
gersemi í íslenskri náttúru, skuli nú
enn og aftur ógnað af ásælni virkj-
anasinna. Minnir þingflokkurinn
jafnframt á að í bráðabirgðaniður-
stöðu tilraunamats rammaáætlunar
um nýtingu vatnsafls og jarðvarma
sé náttúruverndargildi Þjórsárvera
staðfest.
„Þingflokkur VG minnir á að
þessu máli er ekki lokið og hvetur
alla náttúruverndarsinna til að láta
til sín taka. Vinstrihreyfingin –
grænt framboð mun berjast fyrir
verndun Þjórsárvera og stækkun
friðlandsins þar af öllu afli bæði utan
þings og innan.“
Vilja berjast fyrir
verndun Þjórsárvera