Morgunblaðið - 16.08.2002, Blaðsíða 20

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
20 FÖSTUDAGUR 16. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
United
Airlines
hugsanlega
í greiðslu-
stöðvun
BANDARÍSKA flugfélagið United
Airlines, sem er það annað stærsta í
Bandaríkjunum, segir að svo gæti
farið að það óskaði eftir greiðslu-
stöðvun um miðjan nóvember nk. ef
verkalýðsfélög, birgjar og aðrir veiti
því ekki tilslakanir.
Félagið er skuldum hlaðið og sam-
bandið við starfsmenn er stirt, en
þeir eiga 55% í félaginu. Segja
stjórnendur félagsins að kostnaður,
sérstaklega laun, sé að sliga félagið
og að starfsemin eigi sér ekki rekstr-
argrundvöll nema laun starfsmanna
verði lækkuð og hagstæðari kjör fá-
ist hjá birgjum og undirverktökum.
Félagið hefur sótt um ríkisábyrgð
á nýjum lánum upp á 1,8 milljarða
dala sem ætlað er að bæta sjóðstöðu
félagsins. Stjórnvöld setja það skil-
yrði fyrir ábyrgðinni að kröfuhafar
félagsins slaki á kröfum sínum.
Tilkynningin frá United Airlines
kemur í kjölfar fleiri slæmra frétta
af flugfélögum í Bandaríkjunum.
American Airlines áætlar t.d. að
segja upp um 7.000 manns og leggja
tugum þotna. Gengi hlutabréfa Unit-
ed Airlines hefur lækkað um 92% frá
því fyrir hryðjuverkin síðasta haust,
en það var 2,70 dalir á hlut við lokun
kauphallarinnar í New York í gær.
SKATTLAGNING á áfengi lækkar
væntanlega á Norðurlöndum á kom-
andi árum. Þetta er mat Esa Öster-
bergs, sérfræðings við finnsku
áfengisrannsóknarstofnunina. Hann
sagði í erindi sem hann flutti í boði
Áfengis- og vímuvarnarráðs í gær
um verðlag áfengis á Norðurlöndum
að reynslan sýndi að áfengi yrði dýr-
ara í verði fyrir neytendur við afnám
einkasölu ríkisins. Þá væru einnig
líkur á minni aðstoð hins opinbera
vegna áfengisvanda við það að skatt-
lagning á áfengi lækkaði.
Meiri skattlagning
á Norðurlöndum
Fram kom í máli Esa að skattlagn-
ing á áfengi væri meiri á Norður-
löndunum en víðast hvar annars
staðar í Evrópu. Af Norðurlöndun-
um fimm væri hún hæst í Noregi og
á Íslandi, þar næst kæmi Svíþjóð og
Finnland, en hún væri hins vegar
lægst í Danmörku.
Hann sagði að þótt skattlagning á
áfengi væri nokkuð lægri í Dan-
mörku en á hinum Norðurlöndunum
væri hún engu að síður töluvert
hærri þar en í Þýskalandi. Það gerði
meðal annars það að verkum að inn-
flutningur á áfengi frá Þýskalandi til
Danmerkur til einkaneyslu væri
töluverður og því væri skattalækkun
þar væntanleg. Hann sagði að svipað
ætti í raun við um Finnland gagnvart
nágrannalöndunum Rússlandi og
Eistlandi. Verð á áfengi væri tölu-
vert hærra í Finnlandi en í hinum
löndunum og því væri nokkuð um að
Finnar keyptu áfengi í þessum lönd-
um til einkaneyslu. Vegna nálægð-
arinnar ætti hið sama einnig við um
Svíþjóð og Noreg. Þá sagði hann að
leyfilegt magn áfengis sem ferða-
menn mættu hafa með sér, er þeir
kæmu til Svíþjóðar og Finnlands frá
útlöndum, yrði aukið frá því sem nú
er, bæði um næstu áramót og um
áramótin þar á eftir. Þrýstingur á
minni skattlagningu í þessum lönd-
um mundi því án efa aukast á kom-
andi árum.
Að sögn Esa hefur Ísland nokkra
sérstöðu í þessum efnum vegna legu
landsins. Ísland væri því í raun
spurningarmerki í þessu samhengi
þótt reikna mætti með pólitískum
þrýstingi í þá veruna að landið stæði
ekki eitt eftir með hæstu skattlagn-
inguna á áfengi.
Fram kom í máli hans að á tíma-
bilinu frá árinu 1991 til ársins 1999
hefði skattlagning á áfengi lækkað í
Danmörku, Svíþjóð og Finnlandi,
hún hefði staðið í stað á Íslandi en
hækkað að raungildi í Noregi.
Esa Österberg hefur verið sér-
fræðingur við finnsku áfengisrann-
sóknarstofnunina frá árinu 1973 og
hefur unnið að rannsóknum á áfeng-
isstefnu Norðurlanda og tengdum
verkefnum.
Þrýst á um minni
skattlagningu á áfengi
Morgunblaðið/Arnaldur
Esa Österberg, sérfræðingur við finnsku áfengisrannsóknarstofnunina,
segir að Ísland hafi sérstöðu meðal Norðurlandanna varðandi mögulega
skattlagningu á áfengi, vegna legu landsins.
framlegðarhlutfalli á öðrum fjórð-
ungi ársins en þeim fyrri sé sú, að
þá hafi félaginu borist tilmæli frá
stjórnvöldum um að halda olíuverði
stöðugu til að stuðla að því að verð-
lagsþróun héldist innan rauða
striksins í maí.
Rekstrargjöld hækkuðu um 7%
frá fyrra ári og námu nú rúmum 1,1
milljarði króna. Í fréttatilkynningu
segir að þessi hækkun skýrist að-
allega af launahækkunum sam-
kvæmt kjarasamningum og hækkun
á sölu- og dreifingarkostnaði vegna
aukinnar sölu á eldsneyti, en aukin
eldsneytissala skýrist einkum af
stöðvun fiskiskipaflotans í verkfalli
sjómanna á síðasta ári.
Sex mánaða uppgjör Olíuverzlunar Íslands hf. sýnir bætta afkomu
Hagnaður
774 milljón-
ir króna
Lægri vaxtagjöld og 1,3 milljörðum
króna hagstæðari gengismunur
Morgunblaðið/Jóra
Gengismunur Olíuverslunar Íslands hf. fór úr 756 milljóna króna geng-
istapi á fyrstu sex mánuðum síðasta árs í 557 milljóna króna gengishagnað
á sama tímabili í ár. Þá lækkuðu vaxtagjöld um 95 milljónir króna.
HAGNAÐUR Olíuverzlunar Íslands
hf. var 774 milljónir króna á fyrri
helmingi ársins, en á sama tímabili í
fyrra var 197 milljóna króna tap af
rekstrinum. Rekstrartekjur námu
rúmum 5,8 milljörðum króna og
hagnaður fyrir afskriftir nam 506
milljónum króna. Framlegðarhlut-
fall var því 8,7%, en var 9,0% á sama
tímabili í fyrra þegar framlegðin var
532 milljónir króna.
Ef aðeins er litið á annan fjórð-
ung ársins var framlegðin 249 millj-
ónir króna og framlegðarhlutfallið
8,2%, en hagnaður þess fjórðungs
var 434 milljónir króna. Einar Bene-
diktsson, forstjóri Olíuverzlunar Ís-
lands, segir að skýringin á lægra
Vaxtagjöld minnkuðu um 95 millj-
ónir króna og námu 112 milljónum
króna og gengismunur batnaði um
1,3 milljarða króna, fór úr 756 millj-
óna króna gengistapi í 557 milljóna
króna gengishagnað.
Hagnaður fyrir skatta nam 938
milljónum króna en í fyrra var tap
fyrir skatta 305 milljónir króna.
Hagnaður tímabilsins var sem fyrr
segir 774 milljónir króna, en hefði
verðleiðréttingu verið beitt líkt og
áður hefði hagnaðurinn orðið 19
milljónum króna meiri.
Veltufé frá rekstri batnaði um 101
milljón króna og nam 491 milljón
króna á tímabilinu og veltufjárhlut-
fall var 1,28 um mitt ár en 1,25 um
áramót.
Efnahagsreikningur Olíuverzlun-
ar Íslands stækkaði um 5% frá ára-
mótum og var 10,7 milljarðar króna
um mitt ár. Eigið fé jókst um 21%, í
4,1 milljarð króna, og eiginfjárhlut-
fall hækkaði úr 33,2% um áramót í
38,4% um mitt ár. Arðsemi eigin
fjár hækkaði úr 6,9% á fyrra ári í
45,4% í ár.
HAGNAÐUR samstæðu Haraldar
Böðvarssonar hf. nam 784 milljónum
króna á fyrri helmingi ársins en í
fyrra var 398 milljóna króna tap af
rekstrinum og var afkomubatinn því
1.182 milljónir króna. Samstæðan,
sem inniheldur dótturfélagið Baltic
Seafood SIA í Lettlandi, sem stofnað
var í fyrra, skilaði 923 milljóna króna
hagnaði fyrir skatta, en í fyrra var
393 milljóna króna tap fyrir skatta,
sem þýðir 1.316 milljóna króna bata.
Hagnaður samstæðunnar fyrir af-
skriftir var 783 milljónir króna og
rekstrartekjur námu tæpum 3,1
milljarði króna, sem þýðir að fram-
legðarhlutfall var 25,5%. Á sama
tímabili í fyrra var hagnaður fyrir af-
skriftir 562 milljónir króna og
rekstrartekjur rúmir 2,2 milljarðar
og framlegðarhlutfallið því 25,0%.
Gengishagnaður á fyrstu sex mán-
uðunum í ár var 477 milljónir króna
hjá samstæðunni en í fyrra var geng-
istap fyrirtækisins 696 milljónir sem
þýðir jákvæðan viðsnúning gengis-
munar að fjárhæð 1.173 milljónir
króna. Vaxtagjöld móðurfélagsins
lækkuðu um 104 milljónir og voru nú
142 milljónir króna.
Veltufé frá rekstri var 689 millj-
ónir króna hjá samstæðunni í ár en
365 milljónir króna í fyrra og hand-
bært fé snerist úr 125 milljónum
króna til rekstrar í 709 milljónir
króna frá rekstri í ár. Þessi jákvæði
viðsnúningur í handbæru fé stafar
aðallega af því að í fyrra hækkuðu
skammtímakröfur en lækkuðu í ár
og að birgðir hækkuðu mun minna í
ár en í fyrra.
Stærð efnahagsreiknings Harald-
ar Böðvarssonar breyttist lítið á
tímabilinu og er um 8,4 milljarðar
króna, en eigið fé óx úr rúmum 2,1
milljarði króna um áramót í tæpa 2,9
milljarða króna um mitt ár og skuld-
ir lækkuðu því um rúmar átta hundr-
uð milljónir króna. Eiginfjárhlutfall
hækkaði úr 25,4% í 34,5% frá ára-
mótum og arðsemi eigin fjár var
27,2% við lok tímabilsins.
Skuldalækkun
sérstakt ánægjuefni
Félagið nýtir sér heimildarákvæði
í lögum um ársreikninga og beitir
verðleiðréttingu eins og gert hefur
verið hingað til. Hefði það ekki verið
gert hefði hagnaður verið 60 millj-
ónum króna lægri og bókfært eigið
fé 96 milljónum króna lægra.
Heildarafli Haraldar Böðvarsson-
ar hf. var tæplega 113 þúsund tonn á
tímabilinu, þar af voru um 12 þúsund
tonn af bolfiski og 101 þúsund tonn
af uppsjávarfiski. Félagið átti um
mitt ár 199 milljóna króna birgðir af
frystum og kældum afurðum, 106
milljónir króna af mjöli og 36 millj-
ónir króna af lýsi.
Í fréttatilkynningu frá félaginu er
haft eftir framkvæmdastjóra þess,
Haraldi Sturlaugssyni, að rekstur-
inn hafi gengið vel á tímabilinu og
það skili sér í bættum efnahag. Sér-
staklega ánægjulegt sé að skuldir fé-
lagsins hafi lækkað mikið og að eig-
infjárhlutfall hafi aukist umtalsvert.
Rekstrarniðurstaðan sé í takt við
væntingar félagsins hvað varðar
hagnað fyrir afskriftir og veltufé frá
rekstri, en fjármagnsliðir hafi verið
hagstæðari en gert hafi verið ráð
fyrir. Líkur séu á að afkoma ársins í
heild verði góð.
Haraldur Böðvarsson með
784 milljónir í hagnað
Gengismunur batnar um 1.173
milljónir króna frá fyrra ári
HAGNAÐUR Loðnuvinnslunnar hf.
á Fáskrúðsfirði nam um 295 millj-
ónum króna á fyrstu sex mánuðum
ársins 2002. Árið er fyrsta rekstr-
arár félagsins eftir sameiningu við
sjávarútvegshluta Kaupfélags Fá-
skrúðsfirðinga og er milliuppgjörið
því ekki samanburðarhæft við síð-
asta ár. Hagnaður fyrir afskriftir og
fjármagnsliði var 24% af tekjum eða
339 milljónir. Fjármagnstekjur
Loðnuvinnslunnar voru 103 milljón-
ir, einkum vegna styrkingar krón-
unnar. Afskriftir voru 140 milljónir.
Veltufé frá rekstri nam 308 millj-
ónum eða um 22% af veltu félagsins.
Skuldir og eigið fé námu samtals
2.914 milljónum 30. júní sl. Eigið fé
var þá 1.346 milljónir og eiginfjár-
hlutfall rúm 46%.
Loðnuvinnslan hf. rekur frystihús,
fiskimjölsverksmiðju og síldarverk-
un auk þess að gera út tvö skip.
Hagnaður
hjá Loðnu-
vinnslunni
♦ ♦ ♦