Morgunblaðið - 22.09.2002, Blaðsíða 35

SKOÐUN
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. SEPTEMBER 2002 35
Á ÍSLANDI hafa
menn aldrei litið á það
sem svik þótt stjórn-
málamenn á einum
vettvangi söðli um og
reyni fyrir sér á öðrum.
Ef skoðaður væri bak-
grunnur alþingismanna
undanfarna áratugi sæ-
ist líklega að stærsti
hópurinn kæmi beint úr
sveitarstjórnum. Að
stjórnmálamenn noti
vald sitt til að koma sér
í feitar stöður hjá því
opinbera hefur vissu-
lega farið í taugarnar á
fólki, en að alþingis-
menn helli sér út í sveitarstjórnar-
mál, eða öfugt, hefur ætíð þótt sjálf-
sagt. Enda eru frambjóðendur
yfirleitt ekki spurðir hvort þeir ætli
að ljúka kjörtímabilinu í þeirri stöðu
sem þeir sækjast eftir kosningu til,
enda þannig spurningar næsta mark-
lausar: það mun enginn frambjóð-
andi svara því í kosningabaráttu að
hann sé hálfvolgur eða tvístígandi.
Um þetta mætti nefna ótal dæmi, en
nærtæk hliðstæða við umræður lið-
inna vikna blasir við: Hverju halda
menn að Björn Bjarnason, þá alþing-
ismaður og ráðherra, hefði svarað
fyrir kosningarnar ’99 ef hann hefði
verið spurður hvort hann hefði hug á
að klára kjörtímabilið í landsstjórn-
armálum næði hann kosningu? Dett-
ur einhverjum í hug að hann hefði
sagt: „Nei, ég reikna nú svona frekar
með að hætta í miðjum klíðum og
hella mér út í borgarmálin.“ Auðvitað
ekki! En samt gerði hann það, og
enginn brigslaði honum um svik;
samherjarnir töldu ákvörðun hans
meira að segja bera vott um dirfsku
og mannkosti.
Yfirburðastaða sjálfstæðismanna í
íslenskum stjórnmálum hefur byggst
á því að þeir einir hafa verið með
stóran flokk; hinir í hæsta lagi helm-
ingi minni; vinstrivængurinn sundr-
aður í áhrifalítil flokksbrot. Fylgi
sjálfstæðismanna hefur samt í gegn-
um tíðina verið svona tæp 40% – sem
þýðir að rúm 60% landsmanna hafa
ekki verið á þeirra bandi. Samt hefur
íhaldið meira og minna farið með
völdin; myndað ríkisstjórnirnar og
leitt þær, en skotið smáflokkunum á
víxl undir sig eins og hækju. Þetta
blasti við í borgarstjórn Reykjavíkur
þar sem D-listinn var með einræð-
isvald nær óslitið í hálfa öld. Í þing-
kosningum kom jafnan í ljós að
minnihluti borgarbúa studdi flokk-
inn, en samt réð hann einn, og reglu-
lega komu á vettvang nýjar kynslóðir
Heimdellinga til að ráðskast með
málefni borgarinnar eins og hún væri
þeirra einkafyrirtæki. Það var ekki
fyrr en Ingibjörg Sólrún kom á vett-
vang sem forystumaður allra hinna
að tókst að hnekkja þessum völdum.
Það var mikið áfall fyrir hægri-
menn þegar það gerðist árið 1994. Og
enn verra var áfallið þegar leikurinn
endurtók sig fjórum árum síðar.
Hefði það ekki gerst hefði íhaldið
getað sagt: þarna náðu vinstrimenn
loks völdum en klúðruðu því auðvitað
strax. En sjálfstæðimönnum varð
ekki að ósk sinni. Og þegar nálguðust
kosningarnar í vor fór þeim ekki að
verða um sel. Þeir mátu stöðuna
þannig að ekki aðeins ættu þeir á
hættu að tapa þriðju kosningunum í
röð, og þar með endanlega þeirri hefð
að sitja að mestu einir við stjórnvöl í
borginni – þeir sáu einnig að í kjölfar
sigurs yrði staða borgarstjórans svo
sterk að ef hún fyndi upp á því að
hella sér út í landsmálin yrði sú
hreyfing sem hún tilheyrði illviðráð-
anleg.
Minnumst þess aftur að það sem
íhaldið óttaðist að Ingibjörg Sólrún
myndi gera hefur aldrei verið flokkað
undir pretti og tál, – nægir í því sam-
bandi að nefna að ýmsir af helstu
leiðtogum sjálfstæðismanna, t.d.
Bjarni Benediktsson,
Geir Hallgrímsson og
Davíð Oddsson, fóru
nákvæmlega svona
borgarstjóraleið inn í
forystu landsmálanna; í
Akureyrarblaði nú á
dögunum mátti lesa að
sjálfstæðismenn fyrir
norðan vildu fá nýend-
urkjörinn bæjarstjóra
sinn á þing.
En það sem gerðist í
tilfelli Ingibjargar Sól-
rúnar var að sjálfstæð-
ismenn af klókindum
sínum ákváðu að reyna
að svipta hana þessum
möguleika. Og herbragðið var að
gera hugsanlega brottför hennar úr
borgarstjórn að meginmáli kosninga-
baráttunnar. Hvergi mátti hún birt-
ast og sjást án þess að vera þráspurð
um það hvort til greina kæmi að söðla
einhverntíma um.
Og það má segja sjálfstæðismönn-
um til hróss að þetta hafi heppnast
nokkuð vel. Því að ekki aðeins þeir
fóru að klifa á þessu málefni, heldur
virtust flestir aðrir gína við agninu;
blaðamenn og spjallþáttastjórar sem
ekki spurðu nokkurn annan fram-
bjóðanda hliðstæðrar spurningar
reyndust hafa minni áhuga á að
spyrja borgarstjórann um stefnu
hennar og stjórnarhætti en því að yf-
irheyra hana um það hvort hún gæti
hugsað sér til hreyfings; það var
stöðugt verið að heimta af henni lof-
orð og svardaga um eitthvað sem
enginn annar frambjóðandi, hvar
sem var á landinu, þurfti að svara til
um.
Í rauninni tel ég að á einhverjum
punkti hefði Ingibjörg Sólrún átt að
neita að svara. Ekki nema það yrði að
reglu að allir kosningaframbjóðend-
ur á Íslandi yrðu fyrirfram krafðir
um þannig yfirlýsingar, skyldi hún
gera það fyrir sinn hatt. En hún er
meiri stjórnmálamaður en ég, og
svaraði því kurteislega og á þann
eina hátt sem frambjóðanda er unnt í
miðjum kosningaslag: að nú væri hún
í framboði til þessa tiltekna embættis
og hefði að öllu óbreyttu hug á að
gegna því næsta kjörtímabil.
Eftir kosningabaráttuna, sem
reyndar gekk ekki betur hjá sjálf-
stæðismönnum en svo að þeir fengu
sína verstu niðurstöðu í áratugi, hafa
þeir síðan hamrað á því að Ingibjörg
Sólrún hafi gefið út „margendurtekin
loforð og yfirlýsingar“ um að hún
myndi hvergi hreyfa sig úr ráðhús-
inu. Þeir hafa talað sig upp í svo mik-
inn hita að þetta er farið að hljóma
eins og borgarstjórinn hafi verið á ei-
lífum bænastundum með borgarbú-
um; það er talað um eiðstafi og svar-
daga.
Auðvitað kemur sjálfstæðismönn-
um þetta ekki við. Og við hvað eru
þeir svona hræddir? Af hverju tala
þeir núna hver um annan þveran eins
og Ingibjörg Sólrún hafi einmitt lofað
þeim að hún myndi bíða á hliðarlín-
unni? Því fáum við seint svarað, en
samt er þetta kannski athyglisverð-
asti flötur málsins; þeir líta á þetta
sem afgreitt mál fyrir sína parta, gott
ef ekki þeirra einkamál – þegar fór í
gang umræða nú á dögunum í kjölfar
skoðanakönnunar sem sýndi að Sam-
fylkingin færi í 35% fylgi með liðs-
styrk borgarstjórans, þá skrifaði Jón
Steinar Gunnlaugsson klausu í
Moggann og var hreinlega hneyksl-
aður á að vinstrimenn skyldu leyfa
sér að ræða þessa stöðu í sinn hóp;
því að hvað hann snerti var ekki um
neitt að ræða, málið var lá ljóst fyrir,
– „við gengum frá þessu fyrir löngu í
Valhöll“, hefði hann getað bætt við,
og þar með hefðu öll kurl verið komin
til grafar.
Sjálfstæðismenn reyndu að egna
snöru fyrir borgarstjórann og Sam-
fylkinguna. Og það versta sem hefur
gerst á undanförnum vikum er að
ýmsir bláeygir vinstrimenn hafa gan-
að blindandi í gildruna. Og raunar
finnst manni oft heyrast einhver
álíka vonleysistónn frá vinstrimönn-
um allra flokka gagnvart ægivaldi
íhaldsins eins og var svo áberandi í
Reykjavík áður en menn drifu sig
loks í að bjóða fram Reykjavíkurlist-
ann. Og það liggur við nágrannar
Valhallar geti heyrt þaðan stórkalla-
leg hlátrasköllin.
Sjálfstæðimenn munu eflaust, og
raunar hvað sem gerist, kalla Ingi-
björgu Sólrúnu loddara og svika-
hrapp. Verði þeim að góðu; þeim hef-
ur ekki gengið svo vel að kljást við
hana hingað til. En fyrir alla muni
Samfylkingarfólk, ekki láta andstæð-
ingana stjórna þessum málum – þeir
ráða alveg nógu miklu samt.
VINSTRIMENN
GERÐIR AÐ FÍFLUM
Einar Kárason
Sjálfstæðismenn
reyndu að egna snöru
fyrir borgarstjórann og
Samfylkinguna, segir
Einar Kárason, og ýms-
ir bláeygir vinstrimenn
hafa ganað blindandi
í gildruna.
Höfundur er rithöfundur.
Vorum að fá í sölu eða til leigu um 410 fm verslunarhúsnæði á jarðhæð á góðum
stað í Mjóddinni. Góðir gluggar á tveimur hliðum en húsnæðið er á tveimur hæðum
og er hvor hæð um rúmir 200 fm að stærð. Þetta er húsnæði sem hentar undir
ýmsan rekstur. Góð hagstæð langtímalán áhvílandi.
Frekari upplýsingar veita Bjarni eða Kristinn á Holti fasteignasölu.
www.holtfasteign.is
VERSLUNARHÚSNÆÐI Í MJÓDDINNI
Hóll óskar krökkunum
og pabba og mömmu til hamingju
með nýja húsnæðið í Hrísrima.
Til hamingju
Kristófer 8 ára, og Sigrún Kara 3 ára
með að vera flutt í nýju íbúðina í
Grafarvoginum!
WWW.EIGNAVAL.IS
OPIÐ Í DAG MILLI KL. 12 OG 14
5-7 herb. og sérh.
Langholtsvegur
Afar falleg 111 fm sérhæð á 1. hæð í þrí-
býli ásamt ca 45 fm bílskúr á frábærum
stað. Parket, flísar og dúkur á gólfum. Vel
útlítandi hvít eldhinnr. Hús og íb. í fráb.
standi. Áhv 4,8 m. Verð 15,9 m. (3150)
4 herb.
Ferjubakki 8 - Opið
hús í dag
Vorum að fá í einkasölu virkilega góða 4ra
herb. 91 fm íbúð á 3. hæð í nýlega stand-
settu fjölbýli. 3 mjög rúmgóð herb. Parket
á gólfum. Fallegar innréttingar. Opið hús í
dag á milli kl. 14 og 17. Ingunn tekur vel á
móti ykkur. Verð 10,9 m. (3139)
NÓNHÆÐ 1 Opið hús
í dag.
Nýkomið á sölu mjög góð 4ra herb. 112
fm íbúð á 1. hæð. Góðar innréttingar og
parket, flísar og dúkur. 3 góð svefnherb.
Íbúðin er nýmáluð og er laus til afhend-
ingar strax. Opið hús í dag á milli kl: 14:00
og 16:00. Margrét tekur vel á móti ykkur.
V. 14,5m (3143)
3 herb.
Víðimelur 44 - Opið
hús í dag.
Falleg 85,6 fm n.h. ásamt 23,3 fm bílsk. í
þríbýlishúsi. Tvær góðar saml. stofur og
eitt rúmgott herb. Flísal. baðh. Gróinn
garður. Opið hús á milli kl. 14:00 og
17:00. Eva og Ágúst taka vel á móti
ykkur. Áhv. 6,8 m. Verð 12,9 m. (3163)
WWW.EIGNAVAL.IS
HALLÓ!
IÐNAÐARMENN OG AÐRIR ATHAFNAMENN -
VERSLUNARHÚSNÆÐI Á
BRÆÐRABORGARSTÍG 43 - MEÐ LÓÐ
OPIÐ HÚS Í DAG, SUNNUDAG, FRÁ KL. 14-16
Suðurlandsbraut 54,
við Faxafen, 108 Reykjavík.
Sími 568 2444, fax 568 2446.
Í fallegasta húsi vestan Lækjar,
sem Halldór H. Jónsson arkitekt
er höfundur að, er til sölu 116 fm
mjög gott verslunarhúsnæði á
jarðhæð og 67,1 fm í kjallara
með suðurgluggum. Auðvelt að
breyta húsnæðinu í tvær sam-
þykktar íbúðir eða skrifstofur
með sérinngöngum. Göngufæri í
miðbæinn, Háskóla Íslands,
Sundlaug vesturbæjar, KR og fleiri merkilega staði í vesturbæn-
um. Verð 14,5 millj. Gamli kaupmaðurinn verður á staðnum.
Ingileifur Einarsson löggiltur fasteignasali