Morgunblaðið - 06.03.2003, Page 1

STOFNAÐ 1913 63. TBL. 91. ÁRG. FIMMTUDAGUR 6. MARS 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Ungsveitir
keppa
Músíktilraunir unglingahljóm-
sveita hefjast í kvöld Fólk 53
Linux í
hraðri sókn
Opinn hugbúnaður hristir upp í
tölvuheiminum Viðskipti 6
Inngangur
að ævintýri
Saga Reykjavíkur 870—1870 er
komin út á bók Listir 27
SAMKEPPNISLÖG banna bændum að
ákveða í sameiningu að draga úr framboði á
kjöti eða grípa til hvers konar annarra að-
gerða sem geta haft áhrif á verð til hækkunar.
Þetta segir Ásgeir Einarsson, yfirlögfræðing-
ur Samkeppnisstofnunar.
Ari Teitsson, formaður Bændasamtakanna,
sagði á Búnaðarþingi á þriðjudag, að þrjár
leiðir væru færar til að lagfæra stöðu bænda,
en hann sagði að það mikil samkeppni væri á
kjötmarkaði að gjaldþrot blasti við fjölmörg-
um bændum. Meðal þessara leiða væri að
flytja skipulega úr landi framleiðslu, sem ekki
væri rúm fyrir á innanlandsmarkaði og/eða
draga skipulega úr framleiðslu þar til kjöt-
markaðurinn kæmist í jafnvægi. Sagði Ari að
sú leið væri bændum hagkvæmust.
Ásgeir Einarsson, yfirlögfræðingur Sam-
keppnisstofnunar, segir alveg ljóst að að því
gefnu að samkeppnislög nái yfir alla kjötfram-
leiðendur, banni þau þeim að koma saman,
hvort sem það séu þeir sjálfir eða innan vé-
banda samtaka sinna, til að ákveða að draga úr
framboði eða grípa til hvers konar annarra að-
gerða sem geti haft áhrif á verð til hækkunar.
Mögulegt að sækja um undanþágu
„Það er nauðsynlegt í þessu samhengi að
hafa í huga að samkeppnislögin banna tiltekna
hegðun fyrirfram, eins og verðsamráð, fram-
leiðslutakmarkanir og annað þess háttar,“
segir hann. „Hins vegar er unnt að óska eftir
undanþágu ef menn eru þeirrar skoðunar að
það séu svo sérstakar eða óvenjulegar aðstæð-
ur uppi að það þjóni heildarhagsmunum betur
til lengri tíma að fá undanþágu frá einhverjum
ákvæðum.“ Þannig segir Ásgeir lögin gera ráð
fyrir að unnt sé að veita slíka undanþágu í ein-
hverjum tilvikum, svo fremi sem menn geti
sýnt fram á það með veigamiklum rökum.
Óheimilt að
draga skipu-
lega úr kjöt-
framboði
Morgunblaðið/Kristján
Yfirlögfræðingur
Samkeppnisstofnunar
Kjúklingaframleiðsla hjá Íslandsfugli.
STÓRAUKIN sala er á jarðvinnuvélum um þess-
ar mundir vegna þeirra umfangsmiklu fram-
kvæmda sem framundan eru. Árni J. Sigurðsson,
deildarstjóri sölu- og markaðsdeildar Kraftvéla,
segir spurn eftir vinnuvélum miklu meiri en verið
hafi í mjög langan tíma. Árni segir eftirspurnina
núna þó bara brot af því sem verði þegar fram-
kvæmdir hefjast við Kárahnjúka. „Ég held að það
hafi ekki verið meiri gauragangur í jarðvinnu á Ís-
landi frá upphafi vega,“ segir hann.
Mönnum vex kjarkur
Snorri Árnason, sölustjóri Heklu, er á sama
máli og segir greinilegt að eftirspurn eftir stórum
vinnuvélum sé að aukast. „Mönnum er að vaxa
kjarkur,“ segir hann og bætir við að mikil hreyfing
sé á markaðnum. Einstaklingar og fyrirtæki
spyrjist fyrir og framundan sé aukning í beinni
sölu. Hann segir fyrirtækið vel í stakk búið til að
mæta þessari eftirspurn en þessi ferill sé samt
lengri en menn geri sér grein fyrir.
Kristján Óskarsson, framkvæmdastjóri fjár-
mögnunarfyrirtækisins Glitnis, segist finna
greinilega að miklar breytingar séu í vændum.
Eftirspurn sé að aukast vegna vaxandi verklegra
framkvæmda.
Stóraukin sala á jarðvinnuvélum
Morgunblaðið/Þorkell
Spáð er mesta „gauragangi í jarðvinnu á Íslandi
frá upphafi vega“ á næstu misserum.
Sjaldan meiri/6
COLIN Powell, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, fullyrti í gærkvöld
að Saddam Hussein, forseti Íraks,
hefði enga raunverulega tilraun
gert til að afvopnast. Þvert á móti
reyndi Saddam sem mest hann
mætti að blekkja alþjóðasamfélag-
ið og valda klofningi meðal valda-
mestu ríkja heimsins. Sagði Powell
að Saddam mætti ekki takast ætl-
unarverk sitt því að enginn vildi
búa í heimi þar sem Sameinuðu
þjóðirnar skiptu ekki lengur máli
sem vettvangur samskipta og sam-
ráðs.
Powell sækir á morgun fund ör-
yggisráðs SÞ í New York en þar
mun Hans Blix, yfirmaður vopna-
eftirlitsnefndar SÞ, gefa skýrslu
muni gerast,“ sagði Powell. „Við
munum sjá á næstu dögum hvort
hann [Saddam] áttar sig á stöðunni
sem hann er nú í,“ sagði hann.
Fyrr í gær hafði Hans Blix, yf-
irmaður vopnaeftirlitsmanna, sagt
að Írakar hefðu undanfarinn mán-
uð átt gott samstarf við vopnaeft-
irlitsmennina. Neitaði Blix þó að
segja hvort þessi samvinna upp-
fyllti þær kröfur sem öryggisráðið
hefði gert.
Sjálfur sagði Saddam að ekkert
réttlætti það að SÞ neyddu Íraka
til að eyða Al-Samoud flaugum sín-
um. Sagðist hann alls ekki óttast
Bandaríkjamenn og áform þeirra.
gegn Írökum með litlum fyrirvara,
en að Saddam hefði „lokatækifæri“
til að afvopnast. Sakaði hann írösk
stjórnvöld um að færa gereyðing-
arvopn sín stöðugt milli staða til að
komast hjá því að þau fyndust.
Jafnframt sakaði Powell Íraka um
að vera að framleiða nýjar eldflaug-
ar, á sama tíma og þeir væru
frammi fyrir augliti umheimsins að
eyða gömlum birgðum af Al-Sam-
oud-2 eldflaugum sínum.
„Við vitum fyrir víst að Saddam
Hussein verður afvopnaður.
Spurningin er bara hvernig það
um samstarf Íraka við vopnaeftir-
litsmenn. Þykir margt benda til að
þetta verði stormasamur fundur
enda hétu Frakkar, Þjóðverjar og
Rússar því í gær að koma í veg fyr-
ir samþykkt nýrrar ályktunar á
vettvangi öryggisráðsins sem
heimilaði hernaðaraðgerðir gegn
Írak. Vilja þjóðirnar þrjár að
vopnaeftirlitsmenn fái meiri tíma
til að ljúka verki sínu í Írak.
Framleiða nýjar flaugar
Powell sagði Bandaríkin reiðu-
búin til að láta til skarar skríða
Powell segir Saddam
enn stunda blekkingar
Frakkar, Þjóðverjar og Rússar heita
því að heimila ekki hernað gegn Írak
Washington, París, Bagdad. AFP.

Leyniáætlun/16
EINN Palestínumaður féll og annar særðist í að-
gerðum Ísraelshers á Gazaströndinni í gærkvöld
en þær fyrirskipaði ríkisstjórn Ariels Sharons for-
sætisráðherra í kjölfar sprengjutilræðis fyrr um
daginn í borginni Haifa í Norður-Ísrael. Fimmtán
fórust í tilræðinu í Haifa og a.m.k. 55 særðust.
Flest fórnarlamba tilræðisins voru námsmenn en
sprengjan sprakk í strætisvagni sem var á leiðinni
til háskólans í Haifa. Ódæðismaðurinn, sem bar
sprengjuna innan klæða, lést í árásinni.
Reuters
Harmleikur í Haifa

Fimmtán/16
YFIR áttatíu prósent Finna
vildu helst að Noregur, Sviss
og Ísland yrðu nýir aðilar að
Evrópusambandinu (ESB),
þrátt fyrir að ekkert þessara
landa hafi sótt um aðild.
Þetta kemur fram í frétt
finnska blaðsins Helsingin
Sanomat í gær og hefur
blaðið upplýsingarnar úr
nýrri könnun framkvæmda-
stjórnar ESB. Eistland, eitt
þeirra ríkja sem sótt hafa
um aðild, er aðeins í fjórða
sæti. Vekur þetta athygli
enda mikil og söguleg tengsl
milli Eistlands og Finnlands.
Ekki hrifnir af sam-
eiginlegri varnarstefnu
Einnig kemur fram í könn-
uninni, segir blaðið, að af
öllum þjóðum ESB eru Finn-
ar einna andvígastir sameig-
inlegri varnar- og öryggis-
málastefnu bandalagsins.
Aðeins Bretar eru enn síður
en Finnar fylgjandi sameig-
inlegri utanríkisstefnu ESB.
Finnar líta eiginlega ekki
á sig sem „Evrópumenn“.
Helsingin Sanomat segir það
koma á óvart að jafnvel
Bretar virðist áfjáðari í
tengsl við ESB en Finnar.
Og þótt 80% íbúa Finnlands
líki vel við fána Evrópusam-
bandsins telja tveir þriðju
aðspurðra í könnuninni að
ekki eigi að hafa hann við
hlið þjóðfánans á opinberum
byggingum.
Finnar vilja
helst Sviss,
Ísland
og Noreg
í ESB