Morgunblaðið - 30.03.2003, Blaðsíða 36

UMRÆÐAN
36 SUNNUDAGUR 30. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Opið mán.-fim. frá kl. 9-18,
fös. frá kl. 9-17
Ármúla 1, sími 588 2030 – fax 588 2033
HLYNSALIR 5-7
FULLBÚNAR ÍBÚÐIR TIL SÝNIS
Sýnum í dag frá kl. 13-16 sérlega fallegar og
vandaðar fullbúnar íbúðir við Hlynsali í Kópavogi.
Húsið er vel staðsett, fjögurra hæða, 24 íbúða
lyftuhús, þar sem allar íbúðir eru 3ja og 4ra herbergja. Val er á eik eða mahóní viðarspón í
innréttingum. Íbúðirnar hafa sérinngang af svalagangi, auk þess sem stæði í bílageymslu
fylgir. Húsið stendur ofarlega í Salahverfinu og er því á hæsta byggða svæði í Kópavogi.
Glæsilegt óhindrað útsýni er úr öllum íbúðunum, útsýnið er frá suðri til norð-austurs. Svalir
íbúðanna snúa til suðurs.
– Sölumenn frá Borgum ásamt byggingaraðilum verða á staðnum –
FRAMSÓKNARFLOKKUR-
INN gerir ekki greinarmun á mik-
ilvægi höfuðborgar og landsbyggð-
arinnar, heldur telur hann beinlínis
nauðsynlegt að hvort tveggja fái
notið sín í nútíma samfélagi. Við
förum þannig hvorki til höfuðs
landsbyggðinni, eins og sumir
flokkar, eða einvörðungu til þess að
sinna hagsmunum einstakra byggð-
arlaga, heldur viljum við leggja
áherslu á framfarir landsins alls og
í því felst að höfuðborg og lands-
byggð leiðist hönd í hönd í barátt-
unni fyrir framþróun og uppbygg-
ingu.
Saman í alþjóðlegri samkeppni
Við eigum ekki að líta á lands-
byggð og höfuðborg sem sam-
keppnisaðila heldur samstarfsaðila í
að standast alþjóðlega samkeppni.
Alþjóðavæðingin hefur sett Ísland
inn í hringiðu samkeppni þjóða
heims. Þessi samkeppni snýr að öll-
um sviðum mannlífs, þar á meðal
vísinda, menningar, menntunar,
viðskipta, ferðamála og þjónustu,
svo aðeins nokkur dæmi séu nefnd.
Í þessu ljósi ber að skilja þá
byggðastefnu sem Framsóknar-
flokkurinn hefur barist fyrir. Sú
byggðastefna var ekki sett upp til
höfuðs Reykjavík eða höfuðborg-
arbúum heldur miklu fremur til
þess að berjast fyrir tilverugrund-
velli landsins alls. Margir hafa
nefnilega orðið til þess að benda á
þá öfugþróun sem ríkt hefur milli
landsbyggðarinnar og höfuðborgar-
svæðisins um langa hríð. Sú þróun
hefur m.a. falist í því að um 2.000
manns flytja árlega á höfuðborg-
arsvæðið og afleiðingar þessara rót-
tæku samfélagsbreytinga lýsa sér
m.a. í því að tilverugrundvöllur lít-
illa samfélaga á landsbyggðinni
veikist og hverfur smám saman, að
til lengri tíma er þetta vitaskuld
ógnun við landsbyggðina í heild
sinni og fyrir höfuðborgarsvæðið
sem slíkt er þetta vitaskuld mjög
dýrt að taka við stórum hópi fólks
sem flyst þangað, en hefur fram að
þessu tekið þátt í uppbyggingu
samfélags annars staðar með
tekjum sínum og gjöldum.
Slík samfélagsbylting verður
aldrei sársaukalaus og hún hefur
svo sannarlega ekki verið það hér á
landi á síðustu áratugum. Þvert á
móti hefur hún valdið djúpstæðri
togstreitu meðal landsmanna, ekki
síst á pólitíska sviðinu og orsakað
pólitískan hráskinnaleik, eins og
komist var að orði í Risom-kverinu
sem unnið var sem ákveðin forsögn
að nýju Aðalskipulagi Reykjavíkur
fyrir skemmstu. Þar var því einnig
haldið fram að því miður hafi hafi
þessi pólitísku átök leitt til þess að
sjónum sé beint á mjög yfirborðs-
kenndan hátt að andstæðum hags-
munum þegar sameiginlegir lykil-
hagsmunir höfuðborgarsvæðis og
landsbyggðar hafi í raun miklu
meira að segja.
En þótt að alþjóðavæðingin setji
sífellt sterkari svip á allt umhverfi
okkar hefur mikilvægi nærsvæðis-
ins að sama skapi aukist. Í því ljósi
ber að skilja aukið mikilvægi hverf-
alýðræðis og staðbundinnar ákvarð-
anatöku í mikilvægum álitaefnum
sem snerta ákveðin svæði og fjölda
íbúa en skipta íbúa annars staðar ef
til vill minna máli. Á sama hátt
verður tilhneigingin sú, að við sem
íbúar í tilteknum bæjarfélögum eða
borgum viljum geta mótað nánasta
umhverfi okkar og haft áhrif á þró-
un mála í okkar heimabyggð enda
þótt við höfum áfram og sem fyrr
skoðanir á því sem er á seyði í um-
heiminum.
Öryggi og stöðugleiki
En hvaða málefni eru það sem
einna helst brenna á íbúum Reykja-
víkur? Og eru þau málefni í ein-
hverju ólík þeim málefnum sem
helst brenna á íbúum landsbyggð-
arinnar? Að einhverju leyti kann að
vera örlítill áherslumunur, en ég
hef þá trú að nákvæmlega sömu
málefni brenni á öllum þorra lands-
manna allt frá Reykjavík til Reyð-
arfjarðar og frá Bolungarvík til
Öræfasveitar.
Þetta eru nokkur lykilatriði. Þau
snúast um samhjálp og velferð, at-
vinnu handa öllum, menntun og fé-
lagslegja þjónustu. Bættar sam-
göngur, betra mannlíf. Öryggi og
stöðugleika í smáu sem stóru.
Samgöngubætur á höfuð-
borgarsvæðinu í forgang
Öll þekkjum við umræðuna um
nauðsyn þess að bæta samgöngur
milli hinna dreifðu byggða. Eflaust
eru þeir margir höfuðborgarbúarn-
ir sem telja að allt of mikið sé lagt í
samgöngubætur úti á landi en of
lítið fjármagn komi hingað á höf-
uðborgarsvæðið þar sem þó sé flest
fólk og langmest umferð. Ég held
að þetta sé bæði rétt og rangt. Ég
tel þannig rangt að of mikið fjár-
magn fari til samgöngubóta úti á
landi. En að sama skapi tel ég rétt
að of litlum fjármunum hafi verið
varið til uppbyggingar samgöngu-
mannvirkja hér á höfuðborgar-
svæðinu á undanförnum árum. Allt
of litlum fjármunum raunar.
Bættar samgöngur eru nefnilega
þáttur sem stór hópur fólks, ekki
síst hér á höfuðborgarsvæðinu, hef-
ur vaxandi áhyggjur af. Fyrir því
eru ýmsar ástæður, en líklega spil-
ar fjölgun slysa og þyngri umferð
þar stærsta rullu. Við erum ekki
ýkja margir, íbúar höfuðborgar-
svæðisins, miðað við borgir erlend-
is, en samt sem áður tekur það íbúa
þessa svæðis sífellt lengri tíma að
komast akandi milli staða og á
álagstímum getur ástandið orðið
nánast óþolandi.
Öryggisnet samfélagsins
Ég bý sjálfur við Hringbrautina í
Reykjavík, þjóðveg nr. 1 og þekki
því þungann í borgarumferðinni af
eigin raun. Ég hef þá sannfæringu
að samgöngur sem leið til aukinna
lífsgæða; meira öryggis muni skipa
sífellt stærri sess í hugum almenn-
ings, ekki síst borgarbúa á næstu
árum og áratugum. Þau munu bæt-
ast í hóp augljósra forgangsmála á
borð við velferð, atvinnu, félagslega
þjónustu og menntun í því að skapa
það öryggisnet sem við viljum sjá í
okkar samfélagi nú í dag og í fram-
tíðinni.
Og það öryggisnet er Framsókn-
arflokkurinn tilbúinn að taka þátt í
að skapa.
Samstarf
en ekki samkeppni
Eftir Björn Inga
Hrafnsson
Höfundur er skrifstofustjóri og skip-
ar 2. sæti á lista Framsóknarflokks-
ins í Reykjavíkurkjördæmi suður.
„Bættar
samgöngur
eru nefni-
lega þáttur
sem stór
hópur fólks, ekki síst
hér á höfuðborgarsvæð-
inu, hefur vaxandi
áhyggjur af.“
ÞAÐ sýnir ótrúlegt yfirlæti og
dýpstu fyrirlitningu á vitsmunum
venjulegs fólks, þegar forsætisráð-
herra Íslands segir í viðtali við DV sl.
föstudag umbúðalaust, að þeir sem
ekki styddu Bandaríkjamenn og
Breta í að hefja styrjöld þá þegar í
Írak væru í raun stuðningsmenn
Saddams Hussein.
En það er ekki nýtt herbragð að
tala til þess heimskasta í hópnum.
Foringjar Þriðja ríkisins höfðu trú á
þeirri aðferð.
Af taumlausu stjórnlyndi og stæri-
læti, án alls samráðs við þing og þjóð,
hafa oddvitar íslenzku ríkisstjórnar-
innar framið slíkt axarskaft í utanrík-
ismálum, að í venjulegu lýðræðisríki
hefðu þeir brotið allar brýr að baki
sér og hrökklast frá völdum.
Um hvað snýst málið? Það snýst
alls ekki um þau fjögur atriði sem
forsætisráðherra tíundaði í samtali
við Morgunblaðið 19. þ.m.
Það snýst ekki um:
1. að við hefðum átt að banna yf-
irflug hervéla yfir íslenzka flugum-
sjónarsvæðið,
2. að við hefðum átt að banna afnot
af Keflavíkurflugvelli,
3. að við hefðum átt að neita að
taka þátt í uppbyggingu í Írak að
stríði loknu,
4. að við hefðum ekki átt að styðja
að ályktum 1441 yrði fylgt eftir.
Enginn hefir lagt þetta til.
Þetta er rakalaust fimbulfamb,
notað til að skjóta skildi fyrir það sem
höfuðmáli skiptir.
Málið snýst um það að umboðs-
lausir ráðamenn hafa rofið þann eið
að Íslendingar myndu aldrei taka
þátt í að bera vopn á aðrar þjóðir. Og
það snýst um það að ekki hafi verið
neytt allra ráða til að komast hjá
styrjöld.
Hin brennandi spurning er: Hefði
mátt komast hjá styrjöld ef lengri
frestur hefði verið veittur til vopna-
leitar í Írak?
Morgunblaðið spyr í leiðara sínum
20. þ.m.:
„Verðskuldar sá málstaður, sem
Bandaríkjamenn og Bretar berjast
fyrir í Írak, stuðning okkar?“
Svar: Já, tvímælalaust, en um það
snýst heldur ekki málið, heldur
hvernig þeim góða málstað er hrund-
ið fram til sigurs.
Rökleysur
Eftir Sverri
Hermannsson
„Meðan
þeirri spurn-
ingu er
ósvarað,
hvort stríðið
í Írak hafi verið óumflýj-
anlegt, ríkir skelfing og
sorg í hugum manna.“
Á KJÖRTÍMABILINU hefur ver-
ið unnið að endurbótum á kvótakerf-
inu í sjávarútvegi í því skyni að skapa
meiri sátt um það en verið hefur. Hafa
ber í huga að atvinna og stöðugleiki er
mikilvægast að flestra mati sam-
kvæmt skoðanakönnunum. Það á líka
við í byggðarlögum sem styðjast eink-
um við sjávarútveg. Botnfiskveiðar og
-vinnsla eru líklega stærsta greinin
innan sjávarútvegs og þar hafa orðið
miklar breytingar.
Samdráttur og samþjöppun
Þorskveiðar hafa dregist saman úr
300–350 þús. tonnum á ári í minna en
200 þús. tonn. Samdrátturinn er að
jafnaði ekki minni en þriðjungur.
Mikill niðurskurður á veiðiheimildum
í rúman áratug virðist ekki skila sér í
uppbyggingu þorskstofnsins.
Samþjöppum hefur verið síðan
framsalið var innleitt, þó einkum síð-
ustu fimm árin. Hlutur tíu stærstu
fyrirtækjanna í heildarkvóta hefur
tvöfaldast frá 1990, var þá 21,9% en er
nú 42,6% skv. haustskýrslu Hag-
fræðistofnunar Háskóla Íslands 2002.
Þetta hlutfall hefur enn hækkað og er
líklega að nálgast 50%.
Framsal kvóta
Í sömu skýrslu er að finna upplýs-
ingar um áhrif framsalsins. Tekin er
saman hlutdeild einstakra kjördæma
(þeirra gömlu) í úthlutuðu heildar-
aflamarki á hverju fiskveiðiári frá
1991 til 2002/2003. Tvö þeirra, Norð-
urland vestra og Suðurland, hafa
haldið sínum hlut. Reykjavík og Vest-
urland hafa bætt við sig um fjórðungi.
Á Vesturlandi er það einkum Akranes
sem hefur aukið heimildir sínar, en
ekki er ljóst hvernig mál þróast þar
eftir að Eimskip eignaðist stærsta
sjávarútvegsfyrirtæki staðarins. Á
Norðurlandi eystra hafa heimildirnar
aukist um 30%, úr 16,8% í 21,8%, og
þar er aukningin einkum á Akureyri
en samdráttur á mörgum öðrum stöð-
um í kjördæminu. Á Austurlandi og
Reykjaneskjördæmi hefur hlutdeild-
in minnkað um 10%. Langverst hefur
framsalið leikið Vestfirðinga, hlut-
deild þeirra hefur minnkað um liðlega
40%, minnkað úr 14,8% í 8,8%.
Þegar saman fer að hlutdeild ein-
stakra byggðarlaga og landsvæða í
kvóta minnkar og magnið sem hlut-
deildin gefur dregst saman þarf eng-
inn að vera undrandi á því að atvinna
dregst saman, tekjur minnka og fólki
fækkar.
Nýliðun ógerleg
Tilfærslu á kvóta þurfa ekki að
fylgja vandkvæði í atvinnulífi ef unnt
er að afla veiðiheimilda í stað þeirra
sem fara og nýir menn geta haslað sér
Sáttin
sem ekki varð
Eftir Kristin H.
Gunnarsson
„Vegna and-
stöðu LÍÚ
var hafnað
vilja meiri-
hluta Auð-
lindanefnar sem lagði
til innköllun veiðiheim-
ilda á löngum tíma og
að verð þeirra yrði
ákvarðað á markaði.“
ÁLFABLÓM
ÁLFHEIMUM 6
553 3978
7 rósir á 500 kr.
Blóm og skreytingar
Heimsendingarþjónusta