Morgunblaðið - 30.03.2003, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30. MARS 2003 23
Ég fékk sting í hjartað meðan fán-inn brann hægt og rólega. Því-
líkt og annað eins að horfa upp á.
Ýmislegt hefur
verið rætt og ritað
um þennan atburð,
sem okkur finnst
tíðindum sæta þótt
lítilfjörlegur sé í
samhengi við þær
hörmungar sem
dynja yfir í stríðs-
hrjáðum löndum.
Um fánabrunann hefur m.a. verið
sagt að fáninn okkar hafi verið
brenndur af misskilningi. Það kann
að vera, en mikil heppni er þá yfir
mótmælendunum að hafa komist yf-
ir íslenska fánann, hann er ekki
auðfáanlegur hvar sem er utan Ís-
lands.
Þá hefur verið sagt að mótmæl-
endurnir hafi kannski tekið feil á ís-
lenska fánanum og þeim breska.
Kann að vera – en þá eru þeir ungu
menn í Danmörku sem ég sá í út-
sendingu fréttarinnar óvenju lítt
kunnugir fótbolta, ég efast um að
hægt sé að finna t.d. marga íslenska
unga menn sem ekki þekkja breska
fánann, svo oft er hann sýndur í
sjónvarpi m.a. í tengslum við hin
frægu bresku fótboltalið.
Gæti verið að mótmælendurnir
hafi með fullri vitund víxlað danska
og íslenska fánanum í þessu tilviki?
Íslendingar og Danir hafa einir
Norðurlandaþjóða lýst sig fylgjandi
stríðsrekstrinum í Írak en Danir
hafa gengið lengra og taka þátt í
hernaðinum. Samkvæmt upplýsing-
um þarlends lagaprófessors banna
dönsk lög áróður þar í landi til
stuðnings óvini sem Danir eiga í
stríði við að viðlagðri refsingu. Ís-
land losnaði hins vegar úr öllum
tengslum við Danmörku 1944 og því
ekki refsivert í sama mæli að viðhafa
áróður af þessu tagi tengdan Íslandi
á danskri grundu.
Það er ljóst að þær aðstæður sem
nú eru uppi í alþjóðamálum hafa með
öðru orðið til þess að mjög hafa
skerpst línurnar í skoðunum lands-
manna. Það er víða grunnt á hár-
beittum ágreiningi, svo grunnt að
þegar maður er boðinn á mannamót
þar sem ekki er með öllu vitað
hvernig „landið liggur“ hvað skoð-
anir viðstaddra snertir þá talar mað-
ur varlega af tillitssemi við húsráð-
endur.
Ég hef ekki þá reynslu að hafa bú-
ið við stríðsástand en hef eigi að síð-
ur dundað mér af og til við að skipta
fólki í flokka eftir því hvort ég myndi
velja það í andspyrnuhreyfingu með
mér eða ekki. Hvernig þessi flokkun
fer fram á ég erfitt með að skýra.
Einna helst má segja að einhver
innri rödd segi mér í óspurðum frétt-
um að þessi eða hinn væri góður í
andspyrnuhreyfinguna en svo aðrir
alls ekki. Þessi flokkun á ekkert
skylt við ytra útlit, stöðu eða fram-
komu. Hún ræðst kannski af ein-
hverri útgeislun sem ekki er nokkur
leið að skýra en ég held samt að
margir kannist við. Setjum svo að
maður komi inn á þéttsetna lækna-
stofu, þá líst manni t.d. strax misvel
á viðstadda. Sem betur fer er oftast
að minnsta kosti einn í herberginu
sem maður myndi umsvifalaust
treysta, – jafnvel fyrir lífi sínu, –
nokkrir sem ábyggilega væri hægt
að treysta fyrir skilaboðum og slíku,
– og svo nokkrir sem maður sér í
hendi sér að best væri að halda al-
gerlega utan við alla andspyrn-
ustarfsemi ef ekki ætti illa að fara.
Líklega hef ég viðhaft þessa flokk-
un fyrir áhrif frásagna úr seinna
stríði, t.d. var mér Dagbók Önnu
Frank mikil uppspretta hugsana af
þessu tagi.
En þegar ég horfði á fánann okkar
brenna fékk ég í fyrsta skipti þá til-
finningu að verið gæti að þeir tímar
kæmu að maður þyrfti í raun og veru
að taka til við svona flokkun í veru-
leika sínum og að líf manna gæti olt-
ið á að hún tækist vel. Fremur ógn-
vænleg tilhugsun og óraunveruleg
sem verður til þess að allar fréttir af
stríðsrekstrinum í Írak ganga manni
enn frekar beint í hjartastað.
Víst er að Ísland er ekki eins
„langt frá heimsins vígaslóð“ og við
hér viljum gjarnan trúa - sú stað-
reynd mun ábyggilega taka sinn toll
í samskiptum okkar innbyrðis, við
nágrannaþjóðir og við aðra þá sem
við skiptum við á erlendum vett-
vangi.
ÞJÓÐLÍFSÞANKAR/Brá ekki fleirum en mér?
Heimsins
vígaslóð
Eftir Guðrúnu
Guðlaugsdóttur
MÉR brá í brún þegar ég sá í frétta-
tíma sjónvarps íslenska fánann
brenndan á Ráðhústorginu í Kaup-
mannahöfn. – Þennan fána sem ég
veifaði sem lítil stúlka 17. júní,
skreytti með jólatré þegar ég fór að
búa, horfði á eldra fólk í götunni
minni draga að húni á öllum hátíð-
isdögum og blakta við hálfa stöng á
opinberum byggingum á föstudag-
inn langa og þegar dauðsföll valds-
manna urðu.
Mörkinni 3, sími 588 0640.
Opið mán-fös kl.11-18 - lau kl. 11-15
Brúðkaupsgjafir
Br
úð
ar
gj
af
al
is
ta
r
Fermingarskartgripir
Skarthúsið, s. 562 2466, Laugavegi 12