Morgunblaðið - 15.05.2003, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 FIMMTUDAGUR 15. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
DRÖG að nýrri náttúruverndaráætl-
un til ársins 2008 liggja nú fyrir hjá
Umhverfisstofnun og hafa verið send
sveitarfélögum og ýmsum fagstofn-
unum á sviði nátt-
úruvísinda til um-
sagnar. Hafa
þessir aðilar frest
til 10. júní nk. að
koma með at-
hugasemdir. Alls
bárust Náttúru-
vernd ríkisins,
síðar Umhverfis-
stofnun, um 130
tillögur að vernd-
arsvæðum en samkvæmt drögunum
eru gerðar tillögur um friðlýsingar á
77 svæðum. Langflest hafa verið á
náttúruminjaskrá um árabil en átta
þessara svæða eru ný. Þá eru tillögur
um þrjá nýja þjóðgarða og lagt til að
friðland Þjórsárvera verði stækkað
verulega sem og þjóðgarðarnir á
Þingvöllum og í Jökulsárgljúfrum.
Þau átta nýju svæði sem lagt er til
að verði friðlýst, en hafa ekki verið á
náttúruminjaskrá, eru Rauðimelur í
landi Grindavíkur og Reykjanesbæj-
ar, Sléttafellshverir á Arnarvatns-
heiði í Húnaþingi vestra, birkiskógur
í Fögruhlíð í Akrahreppi í Skaga-
firði, Háls-, Vagla-, Lunds- og Þórð-
arskógur í Þingeyjarsveit, Hofsá í
Vopnafjarðarhreppi, Eyjólfsstaða-
skógur á A-Héraði, Austurskógar
við Hornafjörð og Skeiðarársandur,
sem einnig er lagt til að verði þjóð-
garður og sameinist Vatnajökuls-
þjóðgarði. Tillögur um nýja þjóð-
garða, auk Vatnajökuls, ná til
Látrabjargs og Rauðasands á sunn-
anverðum Vestfjörðum, eldfjallsins
Heklu og hraunsins í kring og
Kverkfjalla og Krepputungu, norðan
Vatnajökuls. Lagt er til að sjö svæði
sem liggja að jöklinum verði samein-
uð fyrirhuguðum þjóðgarði, þeirra á
meðal eru Skeiðarársandur og
Kverkfjöll-Krepputunga.
Stækkun friðlands Þjórsárvera er
samkvæmt tillögu heimamanna og
nær friðlandið þá út fyrir fyrirhugað
miðlunarlón Norðlingaölduveitu
Landsvirkjunar. Miðað er við að allt
gróðurlendi niður með bökkum
Þjórsár verði friðlýst.
Meðal svæða sem áætlunin gerir
ráð fyrir að verði friðlýst, en hafa
verið á náttúruminjaskrá, eru Eyja-
bakkar, Papey, Þórsmörk, Geysir,
Sog, Vestmannaeyjar, Grafarvogur,
Húsafell, Héðinsfjörður, Drangey,
Hrísey, Grímsey og Melrakkaslétta.
Viðbúið að ekki verði
allir sáttir
Árni Bragason, forstöðumaður
náttúruverndar- og útivistarsviðs
Umhverfisstofnunar, segir að í áætl-
uninni sé einnig tekið á öllum alþjóð-
lega mikilvægum fuglasvæðum á Ís-
landi. Þá sé sérstaklega tekið á
skóglendi. Áhersla er lögð á verndun
nokkurra fuglategunda sem ná al-
þjóðlegum verndarviðmiðunum hér
á landi. Þetta eru m.a. flórgoði,
heiðagæs, grágæs, húsönd, haförn,
margæs og rauðbrystingur.
„Styrkur þessarar áætlunar er að
nú eru sett fram með sterkum hætti
líffræðileg rök fyrir tillögunum.
Ekki er verið að horfa á aðra hags-
muni. Þess vegna má búast við að
hvorki landeigendur né fram-
kvæmdaaðilar verði allir sáttir.
Áætlunin mun fá mjög ítarlega
kynningu og umfjöllun og að lokum
einhvers konar afgreiðslu frá Al-
þingi, sem mun beina því til um-
hverfisráðherra að framkvæma viss-
ar tillögur í samræmi við áætlanir á
öðrum sviðum. Nú eru náttúru-
verndarmál að fá þinglega meðferð í
fyrsta sinn,“ segir Árni en náttúru-
verndaráætlunin er sú fyrsta sem
unnin er samkvæmt lögum nr. 44 frá
1999 um náttúruvernd.
Samvæmt þeim lögum skal um-
hverfisráðherra láta vinna náttúru-
verndaráætlun fyrir landið allt á
fimm ára fresti og leggja hana fyrir
Alþingi. Í áætluninni eiga að vera
sem gleggstar upplýsingar um nátt-
úruminjar, þ.e. náttúruverndar-
svæði og lífverur, búsvæði þeirra,
vistgerðir og vistkerfi sem ástæða
þykir til að friðlýsa.
„Með áætluninni er verið að gera
menn meðvitaðri um þau náttúrufyr-
irbæri sem í náttúruminjaskrá eru,
þannig að hægt sé að taka tillit til
þess við framkvæmdir og áætlana-
gerð. Þetta á að geta verið gott skref
til að ná sæmilegri sátt milli ólíkra
sjónarmiða. Þarna er verið að draga
fram þau svæði sem verðmætust eru,
út frá líffræðilegu sjónarmiði,“ segir
Árni.
Í drögum að náttúruverndaráætl-
un kemur fram að engin svæði séu nú
friðlýst sem ósnortin víðerni. Mjög
stórar framkvæmdir séu hafnar á
hálendinu og talið ljóst að frekari
framkvæmdir á næstu árum geti
takmarkað mjög möguleika á að taka
frá stór, lítt snortin svæði fyrir kom-
andi kynslóðir. Aðspurður um þetta
segir Árni að héðan í frá sé líklegra
að ósnortin svæði minnki frekar en
hitt. Hægt sé að skila einhverju til
baka með því t.d. að afmá vegi eða
fjarlægja mannvirki.
Til Alþingis í nóvember
Fyrsta friðlýsingin hér á landi leit
dagsins ljós árið 1913 þegar haförn-
inn var friðlýstur. Fyrsta landsvæð-
ið, Þingvellir, var svo friðlýst árið
1928. Heildarfjöldi friðlýstra svæða í
dag er 91 og þekja þau 10% af land-
inu. Á náttúruminjaskrá eru 328
svæði á um 17 þúsund ferkílómetr-
um, eða 17% af flatarmáli Íslands.
Ný náttúruminjaskrá átti að koma út
árið 2001 en ákveðið var að fresta út-
gáfu hennar þar til lokið væri við
gerð náttúruverndaráætlunar, þeirr-
ar fyrstu sinnar tegundar hér á landi.
Um mitt sumar, eftir að umsagn-
araðilar hafa skilað sínum athuga-
semdum, er stefnt að því að áætlunin
fari til umhverfisráðuneytisins.
Ráðuneytið mun fara yfir tillögurn-
ar, meta þær og leita eftir áliti eftir
því sem við á. Áætlunin verður svo
kynnt á umhverfisþingi sem fram fer
um miðjan október og loks lögð fram
til umræðu á Alþingi í byrjun nóv-
ember.
Drög að náttúruverndaráætlun fyrir árin 2003–2008 eru nú komin til umsagnaraðila
Tillögur um 77
friðlýst svæði
og þar af 8 ný
Einnig lagt til að stofna þrjá nýja þjóð-
garða og stækka friðland Þjórsárvera
Árni Bragason
$  

  %    &
 %'  !


% (
)  #

(
(
  
(
) 
' 
#

 % 

  *#       # + 
 )  , 

 
#

+& # 
# - 

 !
 '   


  
. 
"

#  # /! , 
012 , )032

'     

' !
  4 
 
  $  
45 

6
*7/)$(7
)

0  )& 4 
& #   8 #
9

. )  
      +&
% #
7 

 

+ 




    
  



   

  
    

!"#

   $  
 "#$%$&'(&
)*+ !$
#%  & 
#%
& '' 

( #  
 %
(
(  
 
:
2 

(  ) 
*
*# #   
/ ' - 
1 - ,',--+',$'"' "##.$+ -$"
NEMENDUR í Háskólanum í
Reykjavík eru þessa vikuna að
kynna viðskiptaáætlanir og hafa
hátt í fjörutíu athyglisverð fyr-
irtæki litið dagsins ljós. Þar má
nefna einangrunarstöð fyrir gælu-
dýr, þjónustumiðstöð iðnaðar-
mannsins og heilsuhótel fyrir
streituþjáða. Að sögn Höllu Tóm-
asdóttur, lektors við viðskiptadeild
skólans, eru verkefnin afrakstur
þverfaglegs námskeiðs sem fyrsta
árs nemendur úr viðskiptafræði,
lögfræði og tölvunarfræði sækja.
Halla segir verkefnin viðamikil,
nemendur vinni í hópum að því að
gera markaðsrannsókn og koma
með fullbúna viðskiptaáætlun.
Krókódílar til sýnis
Gunnar Berg Gunnarsson við-
skiptafræðinemi er einn þeirra sem
standa að viðskiptaáætlun um
krókódílabúgarð í Hveragerði.
Hann segir starfsemi búgarðsins
tvíþætta. „Annars vegar á að reyna
fá ferðamenn til þess að skoða
krókódílasýningargarð og svo er
annað rými þar sem fer fram rækt-
un og slátrun til þess að vinna kjöt
og skinn,“ segir Gunnar. Að sögn
hans kom hugmyndin að búgarð-
inum upphaflega frá bæjarstjór-
anum í Húsavík. Gunnar segir eng-
an vafa leika á því að fyrirtæki sem
þetta yrði arðbært ef leyfi fengist
fyrir innflutningi krókódíla.
Ungbarnaleikskóli
Fyrirtækið Barnaútgerðin ehf.
sem rekur ungbarnaleikskólann
Bakkabrú í þjónustusamningi við
Garðabæ er viðskiptahugmynd sem
Anna Þóra Gylfadóttir viðskipta-
fræðinemi vann að ásamt fimm öðr-
um. Hún segir að hópurinn hafi vilj-
að koma til móts við foreldra sem
þurfa að vinna frá ungum börnum
sínum en leikskólinn myndi meðal
annars bjóða upp á sveigjanleika í
vistunartíma auk nýstárlegrar
þjónustu fyrir börn og foreldra.
Þar nefnir hún sem dæmi að for-
eldrar geti sent innkaupalista inn á
heimasíðu leikskólans. „Þegar
börnin eru sótt standa inn-
kaupapokarnir tilbúnir og þar með
sleppa foreldrar við að þurfa að
þvælast með börnin í verslunarleið-
angra á þessum dýrmæta tíma milli
klukkan fimm og átta sem for-
eldrar og börn ættu að fá að eyða
saman,“ segir Anna. Vefmynda-
vélaþjónusta er önnur nýjung sem
leikskólinn myndi bjóða upp á.
„Foreldrar geta farið inn á heima-
síðu leikskólans og fylgst með
barninu í skipulegri dagskrá, til
dæmis gætu foreldrar fengið að
fylgjast með söngstund hjá börn-
unum af heimasíðu skólans,“ segir
Anna Þóra.
Gúmmírör í nef fyrir nikótín-
fíkla og ofnæmissjúklinga
Fyrirtækið Undur ehf. er af-
rakstur vinnu nemendahóps sem lét
ekki staðar numið við að gera við-
skiptaáætlun heldur gerði einnig
bráðsnjalla uppfinningu. Um er að
ræða eins konar hjálpartæki úr
gúmmíslöngum sem settar eru upp
í nef og gefa frá sér efni við inn-
öndun. „Við erum með þrjár út-
gáfur af þessu. Fyrsta hugmyndin
er Ilmundur en þá er dauft ilmefni í
rörunum þannig að notandinn er
alltaf í góðri lykt. Önnur hugmynd
er að setja nikótín í rörin og þá
virka þau svipað og nikótínsogrör.
Svo er það þriðja hugmyndin, Ofur-
undur, en hún er að setja ofnæm-
islyf í rörin,“ segir Björn Berg, einn
af uppfinningafólkinu. Tækið er út-
færsla á hugmyndum dr. Svein-
björns Gissurarsonar sem hefur
verið að þróa ofnæmisnefúða og er
hópurinn sammála um að tækið
ætti að vera einfalt í framleiðslu og
ódýrt. „Við vorum í mjög góðu sam-
bandi við Guðjón Kárason hjá Öss-
uri. Hann sagði að ekkert mál væri
að búa þetta til og þetta ætti hvorki
að vera ofnæmisvaldandi né óþægi-
legt. Spurningin er bara hvort fólki
finnist þetta hallærislegt,“ segja
þau en benda jafnframt á að rörin
séu ekki fyrirferðarmeiri en lítill
hringur í nefi og auk þess glær.
Krókódílabú og nútíma leikskóli
Morgunblaðið/Arnaldur
Rannveig Gústafsdóttir, Vera Sveinbjörnsdóttir, Björn Berg Gunnarsson,
Jóhann Vignir Gunnarsson, Elín Svafa Thoroddsen og Brynja Sif Kaaber
hafa unnið að viðskiptahugmynd um nefúðatæki.