Morgunblaðið - 15.05.2003, Blaðsíða 26

ÓSKAR Einarsson tónlistarstjóri
Fíladelfíusafnaðarins og stjórnandi
Gospelkórs Reykjavíkur hefur að
undanförnu ferðast um landið og
haldið námskeið fyrir kirkjukóra og
kennt þeim galdur gospelsöngs.
„Ég kenni kórunum létta sveiflu
og gospelsöng og það hefur gengið
alveg ótrúlega vel, mun betur en ég
þorði að vona. Ég byrjaði með gosp-
elkór á Kántríhátíðinni á Skaga-
strönd fyrir þremur árum og við er-
um búin að fara á tólf, þrettán staði
um allt land síðan þá.“
Óskar segir ekki erfitt fyrir þá
sem vanir eru hefðbundnum kirkju-
söng að syngja gospel. „Þessi tónlist
stendur miklu nær okkur en fólk
heldur. Þetta er alþýðutónlist, sem
fólk heyrir í útvarpi og víðar, tónlist
sem fólk heyrir á hverjum degi, en
með kristilegum textum.“
Óskar hefur farið víða með gosp-
elnámskeið sitt; á Skagaströnd,
Sauðárkrók, Bolungarvík, í Ólafs-
vík, Stykkishólm, Skálholt, Fjarða-
byggð og Eyjafjörð. Oftar en ekki
lýkur námskeiðunum með gosp-
eltónleikum. Hann segir suma
kirkjukórana mjög tilbúna til að
nýta sér gospelsönginn við messu-
hald. „Já, þeir gera það sumir, og í
Bolungarvík var meira að segja
stofnaður sérstakur gospelkór,
óháður kirkjunni, Gospelkór Vest-
fjarða.“
Óskar segir að organistar kirkj-
anna sem eru jafnframt tónlistar-
stjórar þeirra taki gospelsöngnum
yfirleitt vel, þótt sumum stafi svolítil
ógn af honum þar sem þeir telji sig
ekki þekkja hann nógu vel. „Í heild-
ina sjá þeir þó að þetta er jákvætt,
og gott fyrir kórana að hafa til-
breytingu í söngnum.“
Óskar var í Stykkishólmi í vik-
unni og verður þar aftur í júní.
„Annars er ég nýkominn frá Eski-
firði, þar sem þrír kirkjukórar , frá
Norðfirði, Eskifirði og Reyðarfirði
voru saman á námskeiði. Því nám-
skeiði lauk með messu og tón-
leikum, þar sem við sungum meðal
annars O, Happy Day, þar sem
presturinn söng með kórnum, að
viðstöddum menntamálaráðherra
og frú, sem dilluðu sér í takt við
músíkina eins og aðrir. Þetta var
mjög gaman, og það er búið að
panta þar annað námskeið að ári, og
þá æfum við upp hljómsveit líka.“
Kirkjukór-
ar læra
gospelsöng
Óskar Einarsson og kirkjukórarnir í Fjarðabyggð á gospeltónleikum á Eskifirði í síðustu viku.
LISTIR
26 FIMMTUDAGUR 15. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
RSH.is
Dalvegi 16b • 201 Kópavogur
Sími 544 5570 • Fax 544 5573
www.rsh.is • rsh@rsh.is
Símaefni
VERSLUN • VERKSTÆÐI
Radíóþjónusta Sigga Harðar
Hjá okkur færðu
efni til símalagna
w
w
w
.d
es
ig
n.
is
©
20
03
ÞEGAR naumhyggjan kom fram
á sjónarsviðið á sjöunda áratug síð-
ustu aldar, listamenn færðu högg-
myndir sínar af stöplunum og niður
á gólfið, beint inn í rýmið, gerðist
það um leið að sýningarrýmið sjálft
eins og lifnaði við. Það sem hafði ver-
ið hlutlaus bakgrunnur varð oft á
tíðum hluti af verkinu, listamenn
fóru að vinna verk sín með tilliti til
rýmisins. Í dag hugsa flestir lista-
menn um sýningarrýmið að ein-
hverju leyti, sumir nota það hrein-
lega sem efnivið, aðrir láta sér
nægja að taka tillit til þess.
Sýningin sem nú er í Galleríi
Skugga er unnin beint í rýmið, þau
Guðrún Hrönn Ragnarsdóttir og
Pétur Magnússon nota og virkja
rýmið sjálft í verkum sínum.
Töfrum líkast
Guðrún grípur inn í fremra sýn-
ingarrými gallerísins á afar einfald-
an og áhrifaríkan hátt. Hún hefur
fest stóris fyrir stóru gluggana og
dyrnar sem snúa að götunni. Dyrnar
eru lokaðar og gengið er inn baka til
í galleríinu meðan á sýningunni
stendur. Einnig hefur hún málað
neðri hluta veggjanna með ljósum og
glansandi lit. Stórisinn og málningin
virðast hvít en þó sýndist mér á þeim
bleik slikja sem eykur á stemn-
inguna í verkinu. Innsetning Guð-
rúnar skapar alveg nýja tilfinningu
fyrir rýminu, hún dregur fram sér-
kenni þess og skúlptúrleg einkenni
innviðanna á afar einfaldan hátt. Um
leið er hún í fullkomnu samræmi við
verk þau sem Guðrún hefur sýnt áð-
ur þar sem hún hefur oft á tíðum
notað sér þætti úr innréttingum
heimila, skápa, veggfóður, glugga-
tjöld o.s.frv.
Margir þættir eru til staðar í þess-
ari innsetningu, andrúm heimilis eða
skrifstofu er kallað fram á afar ein-
faldan hátt, stórisið býr líka yfir
skírskotunum til einhvers sem er
hulið, utan frá sést ekki inn í gall-
eríið eins og venjan er. Guðrún vinn-
ur á yfirborðinu greinilega innan
hefða naumhyggjunnar en verk
hennar búa yfir ríkari samfélagsleg-
um tilvísunum en verk naumhygg-
julistamanna. Innsetningin er afar
tær og vel heppnuð og gengur full-
komlega upp, ekkert er óljóst og
engu ofaukið. Það er töfrum líkast
hvernig henni tekst að birta og um-
breyta rými gallerísins með þessum
einföldu verkum. Guðrún Hrönn hef-
ur skapað sér ákveðna sérstöðu inn-
an íslenskrar myndlistar með verk-
um sínum og gaman væri að sjá
sýningu á verkum hennar eins og
þau hafa þróast í dag í einhverjum
stærri safnanna hér.
Sjónblekkingar
Pétur Magnússon hefur á síðustu
árum sýnt verk af svipuðum toga og
hann sýnir hér í bakherbergi
Skugga, ýmiss konar veggverk og
teikningar sem spila á sjónblekkingu
tvívíddar og þrívíddar. Nú hefur
hann veggfóðrað einn vegg herberg-
isins með blómaveggfóðri. Á veggn-
um er eins konar lágmynd, járnfern-
ingur sem sýnist vera í þrívídd við
fyrstu sýn og síðan hefur Pétur ljós-
myndað veggfóðrið og sett myndina
á plötu, ljósmyndin af munstrinu
fellur yfir það sem myndað var.
Saman mynda þessar tvær einingar
sjónblekkingu, kassa sem virðist
koma út úr veggnum. Veggfóðrið í
verki Pétur kallast skemmtilega á
við stóris Guðrúnar frammi og geó-
metrísk sjónblekkingin einnig við
innsetningu hennar í heild, sýning-
arnar tvær vinna stórvel saman.
Veggfóðrið kallar einnig fram við-
teknar hugmyndir um smá-
borgaraheimili en ég er ekki viss um
hvernig ég á að túlka verkið í heild.
Sjónblekkingin getur til að mynda
verið tilvitnun í listasöguna og þá
staðreynd að list er löngum
blekking, eins konar sýndarmynd af
raunveruleikanum en alltaf tilbún-
ingur. Á einfaldari máta er líka hægt
að njóta þeirra andstæðna sem verk-
ið býður upp á, veggfóðrið og
geómetríuna og kannski velta fyrir
sér hvar eitt endar og annað tekur
við en það hvernig Pétur virkjar
bakgrunninn í verki sínu gefur því
aukna vídd.
Saman eru sýningarnar tvær ein-
faldar en um leið margræðar og von-
andi að sem flestir líti inn á þær áður
en þeim lýkur.
Íslenskt samfélag í hnotskurn?
Steingrímur Eyfjörð er fjölhæfur
listamaður sem er jafnan beittur í
verkum sínum. Svo er einnig farið á
sýningu hans í sem nú má sjá í Gall-
eríi Hlemmi „of nam hjá fiðurfé og
van“. Steingrímur vísar hér til sögu
af stúlku sem bjó í hænsnakofa og
hélt hún væri fuglakyns frekar en
mannkyns. Ýmsar sögur eru til af
börnum sem alast upp hjá dýrum, í
nútímanum er sagan Skógarlíf lík-
lega þekktust þótt hún sé tilbúning-
ur, en þar endar frumskógardreng-
urinn Móglí með því að velja að búa
á meðal manna eftir að hafa lært að
læðast eins og úlfur, öskra eins og
björn o.s.frv.
Að baki sýningu Steingríms liggur
meðal annars sú einfalda staðreynd
að umhverfið mótar okkur öll hvort
sem við erum meðvituð um það eða
ekki. Þessi staðreynd er ekki síst
ríkur þáttur í íslensku samfélagi
sem er með fádæmum einsleitt á yf-
irborðinu. Flestir falla í svipað far
hvað varðar viðtekin gildi og vegna
þess hvað þau eru útbreidd erum við
líklega síður meðvituð um þau. Aðrir
möguleikar, annar hugsunarháttur
koma varla til greina á meðan tæp-
ast örlar á neinu sem er öðru vísi,
fjölmenningarsamfélagið sem við
búum í er enn svo langt frá því að
vera sýnilegt á yfirborðinu.
Verk Steingríms eru þó langt frá
því að vera eingöngu einfaldur áróð-
ur heldur hefur hann skapað heil-
steypta, skýra en um leið skemmti-
lega óræða sýningu. Miðpunktur
sýningarinnar er skúlptúr af ein-
hvers konar hænubarni, hér koma
líka allar genarannsóknirnar og
genabreytingarnar sem vísinda-
menn fást við í dag upp í hugann.
Skúlptúrinn er kíminn en um leið af-
ar óþægilegur áhorfs, minnir líka á
eitthvert frík, einhverja hryllilega
vansköpun. Önnur verk byggjast
einnig frekar á innsæi en rökhugsun,
m.a. annar skúlptúr sem ekki er ljóst
hvað er. Í fremra rými gallerísins
má síðan sjá nokkurs konar útskýr-
ingar á sýningunni, m.a. á því hvern-
ig hænubarnið er búið til. Steingrím-
ur kemur hér til móts við algenga
forvitni áhorfandans um það hvernig
verk verða til, en á nokkuð írónískan
hátt því slíkar upplýsingar koma að
engu gagni við skilning á verkinu.
Einnig er hér innrammaður texti
Megasar sem varð til af þessu tilefni
en hann er frábært mótspil við verk-
in á sýningunni.
Steingrími hefur tekist að spinna
listilega saman mismunandi þætti
sem byggjast jafnt á rökhugsun sem
innsæi og skapa spennandi og húm-
oríska sýningu sem þó er grafalvar-
leg. Hér gildir hið sama og um sýn-
inguna í Skugga, að vonandi skoða
sem flestir áður en yfir lýkur.
Gallerí Hlemmur og Skuggi sýna
hér enn eina ferðina hversu lífsnauð-
synlegur þáttur þau eru orðin ís-
lenskri myndlist, sýningar þeirra
eru fullkomlega jafnokar sýninga í
söfnum okkar hvað varðar listrænt
gildi.
Innsæi og
rökhugsun
vega salt
MYNDLIST
Gallerí Skuggi, Hverfisgötu
Til 18. maí. Sýningin er opin þriðjudaga
til sunnudaga frá kl. 13–17.
BLÖNDUÐ TÆKNI, GUÐRÚN HRÖNN
RAGNARSDÓTTIR, PÉTUR MAGNÚSSON
Ragna Sigurðardóttir
Innsetning Guðrúnar Hrannar Ragnarsdóttur er tær og vel heppnuð.
Dularfull form spretta út úr vegg á sýningu Péturs Magnússonar.
Kímni, hryllingur, ádeila og eitthvað órætt í Galleríi Hlemmi.
Gallerí Hlemmur
Til 25. maí. Sýningin er opin fimmtudaga
til sunnudaga frá kl. 14–18.
BLÖNDUÐ TÆKNI, STEINGRÍMUR
EYFJÖRÐ
www.solidea.com