Morgunblaðið - 15.05.2003, Blaðsíða 28

ÞAÐ vakti furðu mína að heyra
frétt í hádegisútvarpinu í gær þar
sem ungur maður var að ræða það,
að Össur Skarp-
héðinsson ætti að
víkja sem formað-
ur Samfylking-
arinnar fyrir Ingi-
björgu Sólrúnu.
Ég átta mig ekki á
því hvað fólkið er
að fara með þessu.
Össur hefur satt að segja vakinn og
sofinn unnið alveg einstakt og
ómetanlegt starf fyrir Samfylk-
inguna. Við erum ekki flokkur per-
sónudýrkunar, sem gekk auðvitað
alltof, alltof langt í kosningabarátt-
unni hjá okkur. En með Össur sem
fremstan meðal jafningja unnum
við það kraftaverk að ná Samfylk-
ingunni upp úr þeim dimma dal,
sem hún var óneitanlega í, þegar
hann varð formaður. Hann, með
okkur og grasrótinni í flokknum,
reif flokkinn upp svo mánuðum
saman var hann ýmist við eða yfir
32% fylgi í könnunum Gallup, eða
meira en við fengum svo í kosning-
unum. Gleymum því ekki.
Frábær árangur
Í kosningabaráttunni 1999 þurft-
um við að berjast fyrir því að halda
lífi. Við komum úr ýmsum ólíkum
áttum. Við áttum eftir að slípa okk-
ur saman og samræma ólíkt tungu-
tak sem tjáði þó í veigamestu mál-
unum hina sömu hugsun.
Kosningarnar þá skiluðu okkur 17
þingmönnunm og við gátum haldið
verkinu áfram. Össur tók að sér að
verða formaður á stofnþingi okkar,
að þrábeiðni okkar margra, sem
töldum að kraftar hans nýttust
flokknum best. Sem formanns beið
Össurar erfitt hlutverk, bæði vegna
ýmissa deilumála sem eftst voru á
baugi í samfélaginu og einnig kom
það í hans hlut að vinna áfram að
því að við samfylkingarmenn tækj-
um betur tillit hver til annars. Að
við gætum upplifað það í rauninni
að við værum í alvörunni einn stór
jafnaðarmannaflokkur en ekki hlut-
ar lítilla flokksbrota. Öll höfum við
lagt mikið á okkur á þessari leið en
flokksmenn vita það allir, að enginn
hefur lagt á sig jafn mikið og óeig-
ingjarnt starf og Össur. Það er ekki
síst Össuri að þakka að vel hefur til
tekist því hann hefur frá stofnun
flokksins í Borgarleikhúsinu verið á
útopnuðu um allt land að vinna að
málefnum Samfylkingarinnar.
Á ferð um landið
Eitt af því sem hefur einkennt
Össur sem formann er hversu
mikla rækt hann lagði við að
byggja upp félögin um allt land, og
hvað hann þekkir persónulega orð-
ið mikinn fjölda flokksmanna. Hann
hefur með gífurlega mikilli vinnu
unnið af heilindum að eflingu Sam-
fylkingarinnar. Ég vil í því sam-
bandi vitna um það að alltaf var
hann boðinn og búinn að koma í
kjördæmið mitt vestur á fjörðum
þegar ég leitaði eftir því við hann.
Okkur fannst þá að fylgið væri að
síga frá okkur og kölluðum eftir lið-
veislu. Formaðurinn henti öllu frá
sér syðra, kom vestur á firði í einn
og hálfan sólarhring, hélt eina
fimm fundi, og átti varla stund til
hvíldar. Mér er ógleymanlegur
glæsilegur fundur sem Samfylk-
ingin hélt á Ísafirði hinn 1. maí síð-
astliðinn þar sem hann var að-
alræðumaður. Svo stór fundur
hafði ekki verið haldinn hjá Sam-
fylkingunni, ekki heldur þegar þau
komu tvö fyrr um haustið, Össur og
Ingibjörg. Mér fannst sá fundur
snúa umræðunni okkur í vil, og
fylgið tók aftur að koma til okkar.
Svo stór fundur hefur ekki verið
haldinn þar á vegum Samfylking-
arinnar.
Pólitískt örlæti
Meistarastykkið á ferli Össurar
var auðvitað þegar hann fékk Ingi-
björgu Sólrúnu til að taka að sér að
verða forsætisráðherraefni Sam-
fylkingarinnar. Þannig leysti hann
snilldarlega úr stöðunni sem kom
upp eftir sérkennilega atburðarás í
Ráðhúsinu þegar viss kreppa var
þar komin upp, og Ingibjörg var
hrakin burtu. Fáir aðrir hefðu stig-
ið til hliðar og látið einhvern annan
taka stöðu forsætisráðherraefnis
stórs flokks, sem átti raunverulega
möguleika á því á hreppa slíkt
hnoss. Þar með kom hann Ingi-
björgu í fremstu röð, við aðstæður
þar sem fylgið var í toppi. Tvíeykið
sem þá varð til var frábært. Verka-
skiptingin var frábær, en eins og
Ingibjörg lýsti henni þá yrði hún
forsætisráðherraefni og við sama
tækifæri, á blaðamannafundi á
Borginni, lýsti hún stuðningi við að
Össur yrði formaður áfram. Þannig
á það auðvitað að vera áfram. Öss-
ur verður formaður, og heldur
áfram að byggja upp flokkinn. Um
það þarf ekki að deila. Ingibjörgu
verður fundinn viðeigandi stallur,
sem hæfir í senn henni og flokkn-
um. Hennar tími kemur örugglega
aftur. Það viljum við öll. Össur hef-
ur sýnt henni meira pólitískt örlæti
en nokkur stjórnmálamaður annar
hefur sýnt, og um leið byggt upp
flokkinn í nýja stærð. Á að launa
honum það með því að ráðast á
hann dag eftir dag fyrir það eitt að
hafa staðið sig ótrúlega vel, og bet-
ur en nokkur þorði að vona? Varla
eru það laun heimsins að mati
þeirra, sem nú ganga fram og gætu
snúið sigri í ósigur. Gleymum því
ekki að við ætlum Samfylkingunni
langt og gott líf, sem byggist á
samheldni flokksfélaganna en ekki
ofursterkum leiðtogum.
Sérkennileg og
vitlítil umræða
Eftir Karl Valgarð Matthíasson
Höfundur er prestur.
UMRÆÐAN
28 FIMMTUDAGUR 15. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
N Ý J A R V Ö R U R
Kringlunni - Smáralind Smáralind
SUMARFÖTIN SEM KRAKKARNIR VILJA
NÝJAR VÖRUR VIKULEGA
BOLUR 1.790
PILS 3.690
FYRSTA virkan dag eftir alþing-
iskosningar 1999 var tilkynnt um
30% hækkun þingfararkaups.
Æðstu mönnum
framkvæmdavalds
og dómsvalds var
úthlutað sömu
hýrgun. Það var
sem sé gefið á
garðann svo um
munaði.
Undirritaður
var einn þeirra sem hlaut þessa að-
réttu. Hann hefir oft orðið undr-
andi, sem að líkum lætur, og á
stundum steinhissa. En aldrei jafn
þrumu lostinn sem þá. Ekki fyrst
og fremst vegna hinnar ríflegu
kauphækkunar, sem þó gekk langt
úr hófi fram miðað við þá sem
miklu minna báru úr býtum, heldur
sér í lagi vegna tímasetningar
ákvörðunarinnar. Tímasetningin ein
og sér snerti vitund almennings
eins og þjófar að nóttu væru að
verki.
Það er auðvitað lífsspursmál, að
ákvörðunin um launahækkun hafi
verið rétt og sanngjörn. En ef svo
var, hvervegna í ósköpunum var þá
valið að kunngera rausnina daginn
eftir kosningar?
Á því er aðeins ein skýring:
Ráðamenn hafa óttast dóm kjós-
enda. Þar með vöktu þeir grun-
semdir um að ekki hafi allt verið
með felldu, að hér væri verið að
vinna í skjóli nætur, gerandi ráð
fyrir að skammtímaminni kjósenda
mætti treysta, enda langt í næstu
kosningar.
Hvernig sem á málið er litið var
aðferðin niðurlægjandi aum-
ingjaskapur þeirra sem ábyrgð
báru.
En sjaldan er ein báran stök.
Reynslan frá 1999 virðist hafa
sannfært ráðamenn um að aðferðin
væri góð og gild og heiðvirðum
kjarkmönnum sæmandi. Fyrir því
er brugðið á sama ráð og 1999:
Daginn eftir kosningar 2003 er til-
kynnt ákvörðun um stórfelldar
kauphækkanir til handa sömu að-
ilum og þá! Sem sagt: Handa oss
sjálfum! Gerið svo vel og verið
veskú stórhöfðingjar og sterti-
menni! Í dag erum vér glaðir,
göngum í sjóðinn og sækjum oss
hnefa. Launþegar rétt ráða því
hvort þeir sækja fram með óbil-
gjarnar kröfur, sem myndu eyði-
leggja stöðugleikann ef fram næðu
að ganga. Stöðugleikann, sem kjós-
endur lýstu yfir stuðningi við í
kosningunum og völdu oss til að
gæta!
Ráðstjórn til uppörvunar skal
hér minnt á, að kjörtímabil eru á
sumum löndum styttri en hér-
lendis, t.d. þrjú ár í Svíþjóð.
Hvernig væri að taka upp slíka
skipan mála og stytta þannig tím-
ann milli sanngjarnra búdrýginda
um heilt ár?
Mikið mega þeir ráðamenn prísa
sig sæla, sem trúa því að engin fá-
tækt fyrirfinnist á Fróni. A.m.k.
hlýtur samvizka þeirra nú að vera
þeim mun betri. Þeir eru einnig
sannfærðir um að eldri borgarar
kjósi flokkinn sinn á hverju sem
gengur. Ekki þurfi að gera sér
rellu út af þeim þótt mikilvægustu
þegnum þjóðfélagsins sé umbunað
bærilega á fjögurra ára fresti eða
svo. Enda verða einhverjir að
mæta afgangi þar sem ótakmark-
aðir fjármunir eru ekki til. T.d. er
eftir að afgreiða tuttugu þúsund
milljóna króna fúlgu til handa
deCode og í enn fleiri horn að líta
fyrir hagsmunafé stjórnarflokk-
anna.
Veskú!
Höfundur er fv. formaður
Frjálslynda flokksins.
Eftir Sverri Hermannsson
Mikið úrval af
fallegum
rúmfatnaði
Skólavörðustíg 21, Reykjavík, sími 551 4050
ÍSLENDINGAR hreykja sér
stundum af því að vera í hópi fyrstu
lýðræðisþjóða veraldar, gott ef ekki
sjálf vagga lýðræð-
isins. Til að rísa
undir því nafni þarf
að losa okkur undan
þeim flækjufót-
arhætti sem ein-
kennir það kosn-
ingafyrirkomulag
sem við búum við í dag. Augljóst
misræmi og tilviljanakenndar
breytur rugla niðurstöður losninga
hér, þannig að fráleitt er að tala um
eðlilegt jafnræði íslenskra kjósenda
eða kjördæma. Hinar flóknu leik-
reglur er varða jöfnunarsæti eru of-
vaxnar skilningi flestra venjulegra
kjósenda og eru í reynd afleitt og
úr sér gengið fyrirkomulag. Að
Frjálslyndi flokkurinn hefði með 13
atkvæðum til viðbótar sínum 13.523
getað minnkað meirihluta rík-
isstjórnarflokkanna úr 5 mönnum í
3 segir allt sem segja þarf. Meira
að segja höfuðsmiðir núgildandi
kerfis viðurkenna að hér sé á ferð-
inni tímaskekkja sem beri að leið-
rétta. Lausnin er einföld og felst í
að gera Ísland að einu kjördæmi og
þarmeð vægi allra kjósenda á land-
inu jafnt. Núverandi kerfi viðheldur
illa sköpuðum þríhyrningi atkvæð-
isréttar, valds og fjárveitinga sem
er engan veginn sæmandi hinu
framsækna og nútímalega íslenska
lýðveldi, sjálfri vöggu lýðræðisins í
heiminum.
Alþingismenn í
átthagafjötrum
Eftir Jakob Frímann Magnússon
Höfundur er tónlistarmaður.