Morgunblaðið - 15.05.2003, Blaðsíða 27

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 15. MAÍ 2003 27
Öll númerin verða birt í Lögbirtingablaðinu. Auk þess eru
númer úr fjórum fyrsttöldu flokkunum hér að ofan birt í
Fréttablaðinu fimmtudaginn 15. maí. Upplýsingar um útdregin
húsbréf má finna á heimasíðu Íbúðalánasjóðs: www.ils.is.
1. flokki 1991 – 46. útdráttur
3. flokki 1991 – 43. útdráttur
1. flokki 1992 – 42. útdráttur
2. flokki 1992 – 41. útdráttur
1. flokki 1993 – 37. útdráttur
3. flokki 1993 – 35. útdráttur
1. flokki 1994 – 34. útdráttur
1. flokki 1995 – 31. útdráttur
1. flokki 1996 – 28. útdráttur
3. flokki 1996 – 28. útdráttur
Nú hefur farið fram útdráttur húsbréfa
í eftirtöldum flokkum:
Útdráttur
húsbréfa
Húsbréf
Koma þessi bréf til innlausnar 15. júlí 2003.
FIMMTUDAGS-
TILBOÐ
Suðurlandsbraut
Sími 533 3109
Opið
mán.-fös. kl. 12-18
laugardaga kl. 10-16
HERRASKÓR - LEÐUR
Litir: Svartur og drapplitur
Stærðir: 41-46
VERÐ ÁÐUR 6.995
VERÐ NÚ 4.995
NEMENDALEIKHÚSIÐer rekið af nemendum ásíðasta ári leiklistar-deildar LHÍ og frum-
sýnir í kvöld Tvö hús, leikgerð sem
Kjartan Ragnarsson og Magnús Þór
Þorbergsson unnu úr tveimur verk-
um spænska 20. aldar skáldsins
Lorca. Útskriftarnemarnir Esther
Talía Casey, María Heba Þorkels-
dóttir, Bryndís Ásmundsdóttir, Ilm-
ur Kristjánsdóttir, Maríanna Clara
Lúthersdóttir, Davíð Guðbrandsson
og Björn Thors ræddu námið sem er
að baki og leikhúslíf á Íslandi. Í hóp-
inn vantaði Þorleif Arnarsson.
Að finnast vera tilgangur
Færið þið, sem hópur, eitthvað
nýtt inn í íslenskt leikhús?
Björn: Ég myndi setja spurning-
armerki við þennan hóp. Leikarinn
er í eðli sínu einstaklingur, leikarinn
vinnur einn.
María: En um leið er leiklist í eðli
sínu mjög mikil hópvinna. Það gerist
ekkert nema fólk vinni saman. Og
núna eru listform mikið að renna
saman, skilin verða sífellt óljósari.
Björn: Ég held að hver einasti
leikari eða árgangur úr skólanum
hafi einhverja hugmynd um að „nú
stöndum við á krossgötum“. Ég held
þetta sé hálfgerð klisja um leiklist-
arnemann sem er að útskrifast, að
árið sé núll, við séum að byrja á ein-
hverju nýju og nú verði leiklist eitt-
hvað annað en hún hefur verið.
Bryndís: Ég held þetta sé um leið
mjög mikilvægt fyrir nýja leikara,
að þeim finnist þeir hafa eitthvað
fram að færa, hvort sem sú hug-
mynd er blekking eða ekki.
Maríanna: Og kannski fyrir ungt
fólk almennt, að finnast vera einhver
tilgangur með lífinu, að maður geti
deilt einhverju. En við erum rosa-
lega ólík innan bekkjarins, með ólík-
ar ástríður í leiklistinni, þótt við höf-
um öll ástríðu fyrir leiklist. Við
sjáum okkur ekki sem sameiginlegt
afl. Ég er lítið afl, Esther annað
afl …
Vá! Þetta er leikhús!
Er þá nokkuð sem þið vilduð helst
sjá breytast í íslensku leikhúsi?
Fjölbreyttari flóru! Björn Thors
grípur orðið: Fyrsta sýning okkar í
vetur, Skýfall, var mjög skemmtileg,
hún var svo mikið vítamín. Þetta var
þriggja klukkutíma sýning, íslensku
samfélagi öllu troðið inn, experí-
mental fram í fingurgóma, brjál-
æðislegar flugeldasýningar og á
hverri einustu sýningu gengu áhorf-
endur út – ég hef ekki séð svona sýn-
ingu hérna.
Maríanna: Við sungum inter-
nasjónalinn og sumir neituðu að
syngja og fleygðu blöðunum.
María: Svo var mynd af World
Trade Center-hruninu og …
Bryndís: Leikhúsfólk var sérstak-
lega reitt. Myndlistarfólk var yfir-
leitt ánægt.
Björn: Já, tónlistarfólk, myndlist-
arfólk og fólk sem fer yfirleitt lítið í
leikhús, sem finnst það svo leiðin-
legt, sagði: „Þetta er bara flottasta
leikhús sem ég hef séð!“ Kom aftur
og aftur bara vegna þess að þetta
var eitthvað algjörlega nýtt! Rómeó
og Júlía er líka dæmi um þetta. Nýr
þráður, nýr litur. Eins útlendingarn-
ir, Litháarnir sem hafa verið að leik-
stýra hérna. Og ferðir til að skoða
leikhús í öðrum löndum eru mikil-
vægar einmitt vegna þessa, að sjá
sýningar þar sem maður hugsar: Vá!
Þetta er leikhús! Leikhús er svona!
Í leiklistardeild LHÍ hefur skipti-
nám ekki verið til siðs eins og í
mörgum öðrum deildum og skólum.
Þetta ku nú breytast hægt og bít-
andi, en útskrifast leikari úr LHÍ nú
inn í alþjóðlegt umhverfi? Getið þið
starfað í útlöndum?
Maríanna: Ekki ennþá en það er
að opnast.
María: Það er auðveldara fyrir
leikhúshópa að fá styrki ef þeir eru í
tengslum við leikhúsfólk í öðrum
löndum, í samstarfsverkefnum.
Björn: Já, það er ekki þannig að
þú farir í einhvern pott og segir: Ég
er leikari og ég er tilbúinn að vinna á
alþjóðlegum vettvangi. Þótt frum-
kvæðið sé frá einu landi þarf sameig-
inlegan vilja og innlegg frá öllum
löndum. Og þetta snýst um heil
verkefni, ekki einstaklinga, til að fá
fé úr Evrópusjóðum vinnur maður
hvert verkefni fyrir sig.
Og þá er allt til staðar hér eins og
annars staðar?
Björn: Já, í gegnum EES erum
við hluti af menningaráætlun Evr-
ópusambandsins. Og það er svo mik-
ill jákvæður halli fyrir Íslendinga í
þessum áætlunum – gígantískir pen-
ingar velta inn í landið á móti til-
tölulega litlum íslenskum framlög-
um. Tugir milljóna velta á ári bara
inn í leikhús- og kvikmyndageirana.
En ekki getur hallað svona á einn
veg til frambúðar? Dregur ekki sam-
an með þessum styrkjum fyrr eða
síðar?
Bryndís: Ja, landslagið er nátt-
úrlega allt öðruvísi núna en þegar
við byrjuðum í námi.
Björn: En aðrir möguleikar eru
um leið komnir inn. Við sjáum ýmsa
leikara og dansara spjara sig á er-
lendri grundu, Ernu Ómars, Ingvar
E. Sigurðsson, Hilmi Snæ, kvik-
myndagerðarmenn eins og Baltasar
Kormák og Dag Kára. Þessi evr-
ópski markaður er að skila sér að
einhverju leyti. Shooting stars-
áætlunin kemur einhverju til skila,
til dæmis því að íslenskir leikarar fá
hlutverk úti. Starfsvettvangur okkar
er breyttur.
Sinnuleysi fyrir leiklist
Á hið opinbera erindi á þeim
starfsvettvangi?
María: Það að hér séu frjálsir leik-
hópar byggist á því að fólk starfi við
þetta, meðal annars með því að
vinna hjá stofnunum. Eins og til-
fellið er með Vesturport – þar getur
fólk unnið meira og minna af hug-
sjón því það hefur starf hjá stóru
leikhúsunum.
Björn: Já, nákvæmlega. Borgar-
stjóri velti þeirri spurningu upp í
sjónvarpsviðtali um daginn hvort
reka ætti Borgarleikhús og Þjóðleik-
hús fyrir svona mikla peninga þegar
sjálfstæðu leikhóparnir gengju
svona vel eins og Vesturport. Þetta
er náttúrulega ákveðið sinnuleysi
fyrir stöðu leikara og leiklistar. Og
Sigurður Kári hafði það á skrá hjá
sér í stúdentapólitíkinni að loka fyrir
Þjóðleikhús, Óperuna og fleira, því
markaðurinn ætti að sjá um þetta.
Maríanna: Formanni Frjálslynda
flokksins finnst ekki réttlætanlegt
að leggja pening í Borgarleikhúsið –
„tómstundastarf“ eins og hann
sagði, meðan biðlistar væru í heil-
brigðiskerfinu.
Björn: Ótrúlegt af ábyrgðarmanni
í pólitík að láta þetta út úr sér!
Ilmur: Spurningin er náttúrulega
hvort við viljum halda uppi menn-
ingu – það er ekki íslenskt einsdæmi
að menning kosti. Menning kostar
peninga!
María: Já en hún skilar líka bein-
línis peningum! Í nýrri þýskri rann-
sókn kom fram að fyrir hverja krónu
sem væri lögð í leikhús kæmu 1,8 til
baka. Veitingastaðir, kaffihús, bar-
ir … allt dæmið umleikis.
Björn: Jájá og listafólk þarf bara
að vinna til að þroskast. Leikstjórar
þurfa að setja upp sýningar. Leikar-
ar þurfa að leika. Án starfsgrund-
vallar í opinberum leikhúsum hefð-
um við ekki þessa frábæru leikara
eins og til dæmis Kristbjörgu Kjeld
og Gunnar Eyjólfsson, Baltasar
Kormák sem er alinn upp í Þjóðleik-
húsinu, Hilmi Snæ, Ingvar E. og svo
framvegis, þetta er fólk sem elst upp
innan stofnananna, dafnar þar og
getur í framhaldinu farið að vinna á
öðrum vettvangi. Það vinnur enginn
í harki ævina á enda, það er svo
orkufrekt, brunnurinn tæmist.
Listamenn sem þurfa að verja bróð-
urpartinum af orku sinni í að fjár-
magna verkin sín, þeir bara hætta,
þeir nenna þessu ekki.
Viðskiptafræði blífur
Eruð þið uggandi um stöðu leik-
húss og ykkar framtíð?
Maríanna: Það er allt farið að snú-
ast um að græða peninga – núna!
Ekki einu sinni eftir tíu ár heldur
núna í dag. Og ef þú átt ekki pening
er ekki samþykkt að þér þyki eitt-
hvað annað mikilvægt í lífinu heldur
ertu „lúser“. Það er óhuggulegt.
María: Og þetta gildir alls staðar.
Spítalarnir veita annars flokks þjón-
ustu vegna álagsins á starfsfólkið.
Borgarleikhúsið hefur ekki boðið
upp á annars flokks list í vetur, þrátt
fyrir að starfsfólkið þar sé beinlínis
undið.
Ilmur: Og nú var verið að hækka
laun forsætisráðherra og félaga …
Mann langar ekkert að eyða öllu
sínu púðri í að tala um kaup og kjör,
en vill eiga í sig og á. Nú blífur við-
skiptafræði og lærirðu annað ertu á
rangri hillu.
Maríanna: Að maður ákveði að
annað sé manni mikilvægara í lífinu
en peningar á ekki að þýða að maður
lifi undir fátæktarmörkum.
Maríanna Clara Lúthersdóttir (Adela) og Björn Thors (Pepe Romano).
Morgunblaðið/Árni Torfason
Þorleifur Arnarsson (Alba).
Krossgötur,
krossgötur
Nemendaleikhúsið við Sölvhólsgötu frum-
sýnir í kvöld kl. 20 Tvö hús, sýningu sem
unnin er úr tveimur verkum Lorca. Haukur
Már Helgason fór og hitti leikarana að máli
um námið að baki og leikhúslífið framundan.