Morgunblaðið - 21.09.2003, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. SEPTEMBER 2003 15
„Við borðum mikilvægustu
máltíð dagsins oft á dag“
„Ég borða mikilvægustu máltíð
dagsins strax eftir útsendingu“
Mikilvægasta máltíð dagsins
lengi verið tengdur ýmiss konar
verkefnum á sviði jarðskjálftaá-
hættu. Fyrsta matið á jarðskjálfta-
áhættu á Íslandi vann ég á árunum
1992 til 1995. Matið var notað til
grundvallar korti yfir jarðskjálfta-
áhættu á landinu. Kortið var
reyndar gallað að því leyti að full-
mikið var miðað við evrópskar að-
stæður í útreikningunum enda á
þeim tíma ekki til nægjanlegar
upplýsingar um íslenska jarð-
skjálfta. Núna hefur verið bætt um
betur með nákvæmara mati og þar
skiptir mestu að tekið er mið af
upplýsingum frá jarðskjálftunum
árið 2000.“
Björn segir að aðdragandinn að
nýja matinu hafi verið verkefni í
tengslum við innleiðingu nýrra
byggingarstaðla. „Ég vann matið í
beinu framhaldi af byggingar-
staðlaverkefninu og sameiginlega
unnum við Páll Halldórsson á Veð-
urstofunni nýtt kort er sýnir jarð-
skjálftaáhættuna á landinu öllu,“
segir hann og tekur fram að kortið
sé nýkomið út. „Nokkur ágrein-
ingur var um þetta á sínum tíma
við Háskólann en þar á bæ höfðu
menn ýmislegt út á niðurstöðurnar
að setja. Núna hefur komið í ljós að
niðurstöður beggja eru mjög svip-
aðar. Reykjavík stendur sem er á
ákveðnum jaðri hvað varðar jarð-
skjálftaáhættu. En eftir því sem
borgin færist nær upptakasvæðum
á Reykjanesinu og í Bláfjöllum
aukast líkurnar fyrir því að ein-
hverjar byggingar verði fyrir veru-
legum jarðskjálftaáhrifum í fram-
tíðinni.“
Andlit borgarinnar
Björn Ingi segir að starfið legg-
ist mjög vel í sig. „Ég hef fengið af-
skaplega hlýjar móttökur hjá öllum
starfsmönnum embættisins og af
því er auðvitað mikill styrkur,“ seg-
ir hann og leynir því ekki að vænt-
ingar hans til samstarfsins við aðra
starfsmenn embættisins séu mikl-
ar. „Verkefnin skortir heldur ekki.
Eftir að ég var ráðinn var sagt við
mig að ég þyrfti svona 1 til 2 ár til
að ná utan um starfið þó ég telji
mig reyndar vera komin sæmilega
áleiðis eftir þennan fyrsta mánuð.“
Embætti borgarverkfræðings
hefur tekið töluverðum breytingum
upp á síðkastið. „Ég get nefnt að
embætti byggingarfulltrúa heyrir
ekki lengur undir embætti borg-
arverkfræðings heldur sérstakt
skipulags- og byggingarsvið hérna
hinum megin götunnar,“ segir
Björn Ingi. „Á móti kemur að Heil-
brigðiseftirlit Reykjavíkur er orðið
hluti af embætti borgarverkfræð-
ings undir Umhverfis- og heilbrigð-
isstofu. Gatnamálin hafa nú meira
sjálfstæði en áður undir Gatna-
málastofu og svipaða sögu er að
segja um fasteignamál borgarinnar,
þ.e. Fasteignastofu. Svo sér skrif-
stofa borgarverkfræðings um lóða-
mál. Verkfræðistofa borgarverk-
fræðings vinnur svo töluvert með
skipulags- og byggingarsviði ásamt
því að veita öðrum deildum stuðn-
ing, t.d. hvað varðar tækni- og ör-
yggismál.“
Hvað Björn Inga sjálfan varðar
tekur hann fram að starf hans felist
m.a. í því að vera tengiliður við
borgaryfirvöld. „Hlutverk mitt er
mikið til að sjá til þess að stefnu
borgaryfirvalda sé fylgt í mála-
flokknum og samræmis sé gætt í
starfsemi undirstofa embættisins.
Það má segja að ég sé ópólitískt
andlit umhverfis- og tæknimála
borgarinnar út á við.“
Tveir eða færri á hvern bíl
– Hvert er að þínu mati brýnasta
verkefni embættisins? „Eitt af
stóru málum Reykjavíkurborgar
eru samgöngumálin. Að mínu viti
þarf að finna einhverja millilend-
ingu á milli tveggja andstæðra
póla. Annars vegar á ég við einka-
bílismann. Bílaeign á Íslandi er
orðin svipuð ef ekki meiri miðað við
mannfjölda en í Bandaríkjunum,
þ.e. tveir menn eða jafnvel færri á
hvern bíl. Hins vegar erum við með
vannýttar almenningssamgöngur.
Við stöndum einfaldlega frammi
fyrir þeirri staðreynd að um leið og
framfylgt er stefnu borgaryfirvalda
um þéttingu byggðarinnar verður
ekki hægt að byggja upp breið-
stræti í réttu hlutfalli við íbúafjölg-
unina í gömlu bæjarhlutunum.
Hugmynd mín um fríar ferðir fyrir
ungt námsfólk er innlegg í þessa
umræðu en auðvitað kemur ým-
islegt annað til greina.“
– Áttu þar t.d. við léttlestarkerfi?
„Já, léttlestarkerfi er ákveðinn
möguleiki,“ segir Björn Ingi hugsi
og útskýrir nánar við hvað er átt.
„Léttlestir ganga fyrir rafmagni,
eru á yfirborði jarðar og þar af
leiðandi mun ódýrari í allri upp-
byggingu en neðanjarðarlestir.
Lestunum munu ekki fylgja loftlín-
ur eins og víða sést í eldri kerfum
erlendis heldur mun rafmagnið
verða skammtað ofan í jörðinni. Ég
vil taka fram að hér er aðeins um
hugmynd að ræða sem verður að
skoða vel og vandlega áður en af
slíkri framkvæmd verður. Fyrsta
skrefið í því er að fara í kynning-
arferð til nokkurra borga í Þýska-
landi í næsta mánuði. Íslenskar að-
stæður verður svo að skoða sér-
staklega, t.d. hvaða áhrif íslenskt
veðurfar hefur á rekstur svona létt-
lestarkerfis. Hugsanlega gætu
þessar lestir létt á umferðinni á al-
gengum leiðum á mesta álagstím-
unum. Ég get t.d. nefnt að fólk
gæti komist með skjótum hætti
með þessum lestum úr Mjódd og
niður í gamla miðbæinn.“
Erfitt að innheimta vegtolla
Svokölluð Sundabraut hefur ver-
ið talsvert í umræðunni undanfarin
ár. Björn Ingi segir að spurningin
sé ekki hvort heldur aðeins hvar og
hvenær brautin verði lögð. „Eins
og við vitum er enn verið að skoða
tvær aðalleiðir og innan hvorrar
um sig tvær útfærslur, þ.e. brú og
göng. Eftir að komist hefur verið
að niðurstöðu verður væntanlega
farið út í að ákveða nánari tíma-
setningar.“
En hvernig líst Birni Inga á að
farið verði út í einkaframkvæmd?
„Ef menn treysta sér til að fara út í
einkaframkvæmd held ég að þann
möguleika ætti að skoða með opn-
um huga. Ein af stóru spurning-
unum er auðvitað hvernig hægt
yrði að endurgreiða fjárfestunum
kostnaðinn af framkvæmdunum.
Ég held það sé erfitt í framkvæmd
að innheimta vegatolla af ökumönn-
um um Sundabrautina með svip-
uðum hætti og gert er í Hvalfjarð-
argöngunum. Ein af ástæðunum er
að ef greiða þyrfti fyrir að aka um
brautina myndi líklega stór hópur
ökumanna sjá sér hag í því að aka
áfram gömlu leiðina til að spara sér
peninga þótt vegalengdin væri eitt-
hvað lengri enda væri umferð þar
þá orðin mun léttari vegna Sunda-
brautarinnar.
Með því að hugsa svona upphátt
dettur mér í hug að einfaldlega
væri hægt að kaupa Sundabrautina
aftur til baka af slíkum fjárfestum
með föstum árlegum greiðslum frá
opinberum aðilum. Sundabraut yrði
þjóðvegur og því kemur Vegagerð-
in að framkvæmdinni. Eins hefur
verið talað um eins konar skugga-
gjald úr opinberum sjóðum og
áfram væri hægt að telja. Ég held
að þetta séu mun vænlegri leiðir
heldur en að innheimta vegtoll með
tollhliðum o.s.frv.“
Þrjár hæðir og hringtorg
Björn Ingi telur að mislæg
gatnamót á mótum Miklubrautar
og Kringlumýrarbrautar leysi ekki
heldur færi aðeins til vanda vegna
umferðarþunga. „Ég tel að það sé
afar líklegt að farið verði út í bygg-
ingu mislægra gatnamóta á mótum
Miklubrautar og Kringlumýrar-
brautar einhvern tíma í framtíðinni.
Um leið er mikilvægt að hafa í
huga að vinna innan embættisins
hefur sýnt að við slíka framkvæmd
mun vandinn að öllum líkindum að
hluta til flytjast niður á gatnamót
Kringlumýrarbrautar og Suður-
landsbrautar sem og yfir á gatna-
mót Miklubrautar og Lönguhlíðar.
Nú hefur verið sett upp forgangs
vinstri beygja á gatnamótum
Miklubrautar og Kringlumýrar-
brautar á kvöldin en rannsóknir
hafa sýnt fram á að flest slysin
verða þegar umferðin er hröðust að
kvöldlagi. Hugsanlega er svo hægt
að fara í frekari aðgerðir við gatna-
mótin eins og útvíkkun þeirra með
því að bæta við akrein á meðan nið-
urstöðu væri beðið í því hvort átak
í almenningssamgöngum skili sér í
léttari umferð. Ef árangurinn lætur
á sér standa er hægt að hefja und-
irbúning að því að fara út í fram-
kvæmdir við mislæg gatnamót.
Ekkert kemur í raun í veg fyrir að
hægt verði að fara út í bráða-
birgðaframkvæmdir eins og útvíkk-
un gatnamótanna strax ef ástæða
þykir til og kostnaðurinn þarf held-
ur ekki að vera óheyrilegur,“ segir
Björn Ingi.
Hann er í framhaldinu spurður
að því hvers konar mislæg gatna-
mót hann telji henta best á þessum
gatnamótum. „Af þeim lausnum
sem mér hafa verið kynntar er ég
ekki í vafa um að langbesta lausnin
felist í gatnamótum á þremur hæð-
um með hringtorgi efst. Þessi
hringtorg eru alls ekki mikil um sig
og báðir aðalumferðarstraumarnir
eru að svo stórum hluta neðanjarð-
ar að hringtorgið er einungis 2 til 3
metrum ofan núverandi yfirborðs.
Gangandi umferð myndi að mestu
vera í sömu hæð og nú. Þetta er
mjög skemmtileg lausn.“
Að sjá ekki skóginn fyrir trjánum
En er nýr borgarverkfræðingur
alltaf í vinnunni? „Ég verð að við-
urkenna að ég hef alltaf unnið mik-
ið. Stærsta ástæðan er væntanlega
sú hvað mér hafa alltaf fundist
spennandi verkefnin í vinnunni. Ég
sagði þér áðan frá því hvað ég á
stóra fjölskyldu og auðvitað hefði
ég ekki getað unnið svona mikið
nema af því að ég er svo heppinn
að eiga konu sem skilur þessa ríku
þörf mína fyrir að vera svona mikið
í vinnunni. Ég er blessunarlega
heppinn að því leyti að njóta skiln-
ings heima við. Engu að síður von-
ast ég til að álagið verði minna eftir
að ég verð búinn að koma mér bet-
ur inn í embættið og dreifa verk-
efnum frekar á nánustu samstarfs-
menn mína. Ég held að margir
stjórnendur hafi lent í því að sjá
ekki skóginn fyrir trjánum. Þeir
hafi glatað yfirsýninni af því að
þeir hafi lagt of mikið upp úr smá-
atriðunum. Borgarverkfræðingur í
Reykjavík verður að geta haldið yf-
irsýninni og treyst samstarfsmönn-
um sínum til að sjá um þau mál og
málefni þar sem þörf er á miklum
og beinum afskiptum.“
hjólfarið
Morgunblaðið/Þorkell
ago@mbl.is